سرویس ترجمه انجمن تولیدکنندگان لوله و اتصالات پی وی سی: دلیل این گستردگی کاربرد چیست؟ پلاستیک ها موادی بسیار بادوام، دارای ایمنی نسبی و بی ضرر برای محیط زیست هستند. با وجود تنوع بالای سیستم های لوله گذاری پلاستیکی، انتخاب صحیح لوله امری مهم تلقی می شود. البته برای انتخاب مناسب لوله های پلاستیکی دو نکته کلیدی وجود دارد: 1) آگاهی کامل از شرایط کاری پروژه و 2) مقرون به صرفه بودن مواد برای شرایط پروژه.

شرایط کاری: هرچه بیشتر پیرامون کاربرد یک زمینه خاص آگاهی داشته باشید، مواد مناسب لوله را بهتر انتخاب خواهید کرد. موارد زیر اطلاعاتی هستند که برای نصب لوله ها مورد نیاز است .

نوع یا هدف کاربرد: شامل نوع کاربرد (فرآیند شیمیایی، خط لوله آب ، فاضلاب ، آبیاری و...) بالا یا زیر خاک بودن، در معرض نور خورشید بودن، سیستم های حلقه ای باز یا بسته و شیرهای سریع بند در سیستم می باشد.

نوع سیالی که انتقال داده می شود: سازگاری شیمیایی لوله، شیرها و اتصالات، اطلاعات مخصوص سیال مانند مواد و ذرات ریز، ویسکوزیته ، کشش سطحی ، سرعت و...

حداکثر فشار کاری مجاز: فشار کاری برای اجزای سیستم لوله پلاستیکی متنوع است و برای هر بخش ویژه مانند شیرآلات، اتصالات، فلنج ها و غیره تقریباً معادل حداکثر فشار کاری مجاز آنهاست.

گستره دمایی: محدودیت های دمایی برای هر یک از مواد مورد مصرف در سیستم لوله کشی پلاستیکی متفاوت است و مستقیما بر قابلیت و فشار کاری محصولات پلاستیکی که در تماس با سیالات عبوری هستند تاثیر می گذارد.

کدهای ممنوعیت: بنا به کاربرد، محل و استانداردهای ملی ومنطقه ای باید به کد های ممنوعیت لوله توجه کرد، زیرا احتمال دارد انتخاب یک لوله خاص در آن محل ممنوع باشد.

تخمین عمر سامانه های لوله گذاری: ممکن است در بسیاری از شرایط سخت، مواد لوله های مختلف عمر محدودی داشته باشند که این امر بر دوام و ماندگاری سیستم لوله گذاری  تاثیر گذار می باشد.

روش اتصال ترجیحی: بسته به نوع امکانات در دسترس (مانند برق، گاز، و یا بدون این دو) و همچنین تجربه فرد سرویس کار ، انتخاب روش های اتصال می تواند مهم باشد.

بر اساس شرایط خدمات و با تکیه بر دانش شناخت ویژگی های مواد لوله، یک مهندس ماهر یا کاربر نهایی برای انتخاب مناسب ترین نوع لوله ، می تواند بهترین انتخاب را انجام دهد.

مواد لوله های پلاستیکی: در ایالات متحده پنج نوع مواد رایج مورد استفاده در صنعت لوله ترموپلاستیک  ( گرمانرم  ) وجود دارد که هر کدام از آنها گستره دمایی و فشار کاری مجاز متفاوتی دارند. در بسیاری از موارد همه لوله های پلاستیکی می توانند در دمای پایین (0°F(-18°C دوام بیاورند.

تنها احتیاطی که باید در مورد لوله های پلاستیکی به خاطر داشت این است که در دمای پایین سامانه لوله گذاری بسیار شکننده می شود. موارد زیر، حداکثر ظرفیت دمایی هر نوع لوله را نشان می دهد. به خاطر داشته باشید در لوله های ترموپلاستیک با افزایش دما، فشار کاری مجاز کاهش می یابد. بنابراین فقط کاربردهای فاضلابی در دماهای بالا استفاده می شود.

CPVC (پلی وینیل کلراید کلرینه): خصوصیات مشابه (پلی وینیل کلراید) PVC  را دارد. می توان دما را تا F ° 210 ( (99°Cبالا برد. در سامانه های لوله گذاری فشاری و فاضلاب های شیمیایی و همچنین توزیع آب سرد و گرم و سیستم های آب پاش آتش نشانی استفاده می شود.

 PE (پلی اتیلن): بنا به کاربرد آنها چندین نوع آمیزه وجود دارد. این لوله ها دارای بیشترین قطر لوله می باشندکه بطور عمده در کاربردهای مدفون در خاک مورد استفاده هستند. بیشتر سامانه های لوله گذاری PE ظرفیت گرمایی بالا تا 160°F (°C 71) را دارند. همچنین یک نوع ماده جدید(PE-RT) وجود داردکه دمای کاری را  می تواند تا F °210( (99°cبالا برد.  در حالت کلی می توان گفتPE، برای توزیع گاز طبیعی ارجحیت دارد.

 PP (پلی پروپیلن): یک ماده متنوع برای دماهای بالا 180° F ( (82°C است. به دلیل مقاومت عالی آن برای فاضلاب های شیمیایی یک انتخاب خوب محسوب می شود ،همچنین می تواند برای بسیاری از کاربردهای لوله گذاری تحت فشار استفاده شود.

PVC (پلی وینیل کلراید): اگر شرایط کاری اجازه دهد، PVC لوله ایی است که بالاترین استفاده و نصب را در جهان دارد. حداکثر دمای آن (140 F ° (60°C است . در بسیاری از موارد PVC پایین ترین قیمت لوله را برای چندین کاربرد دارد.

PVDF (پلی وینیلید فلوراید): بین لوله های ذکر شده بهترین مقاومت شیمیایی و بالاترین ظرفیت دمایی را لوله های PVDF داردکه محدوده دمایی حدود275° F (135°C) می باشد.این نوع از لوله ها اکثرا در برابر تخریب ماورا بنفش مقاوم هستند و برای سیستم های آب فوق خالص نیز دارای ارجحیت انتخاب است.

نکته: اکریلونیتریل بوتادین استایرن (ABS) و پلی اتیلن با اتصال عرضی (PEX) در فهرست قرار نمی گیرند. چون اکثر این لوله های پلاستیکی عالی برای کاربردهای تجاری استفاده می شوند و در صنعت کاربرد ندارند.

هر کدام از این پلاستیک ها خصوصیاتی دارند که ممکن است برای یک کاربرد ویژه مفید یا غیر مفید باشند. برای تعیین نوع مناسب لوله، باید شرایط کاری پروژه را با خصوصیات مواد لوله ، وسعت خط لوله، وقیمت نصب مقایسه کرد. بهترین روش برای نشان دادن چگونگی این روند کار، ذکر یک مثال است.

مثال- شرایط کاری: شرایط کاری زیر، معیاری برای انتخاب لوله است:

• کاربرد: گدازه سنگ معدن فلزی، روی زمین
• سیال: اسید سولفوریک با غلظت  %70
• فشار کاری: 50 تا 105 psi
• دمای کاری: 70-130°F (21 - 54°C)
• سایز لوله: 1/2 تا 6 اینچ

سازگاری شیمیایی: مرحله اول تعیین مقاومت شیمیایی لوله در برابر سیال است. نتایج آزمایشات و جداول مقاومت شیمیایی زیادی منتشر شده است که صدها ماده شیمیایی و ارتباط آنها با مواد پلاستیکی و فلزی را بررسی کرده است. در این مقاله خلاصه ای از جدول های مقاومت شیمیایی آورده شده که با مشاهده آنها می توانید ببینید که لوله های PP و PE نمی توانند برای این کار استفاده شوند.

ظرفیت فشاری: در این مثال ظرفیت فشار کاری لوله مورد بررسی است که فشار کاری لوله های ترموپلاستیک تحت تاثیر دما قرار می گیرد. ودر مورد عدد اسکجوال 40 (سایز کمتر از 3 اینچ) و80 (کمتر از 6 اینچ)  فشار می تواند با قطر لوله تغییر کند.جدول زیر ظرفیت فشار کاری پنج نوع لوله به همراه ضریب تصیح دمایی را  در دمای ثابت 73 °F  (23°C) نشان می دهد که برای به دست آوردن حداکثر فشار کاری هر نوع لوله باید این مقدار در تعداد فاکتور های یک رده فشاری ثابت لوله ضرب شود. با توجه به جدول، لوله PVC با قطر 6 اینچ در دمای ثابت، فشار کاری برابر با psi 280 دارد. ضریب تصحیح دمایی برای لوله PVC در دمای  130°F ( (54°C، /30 است، بنابراین حاصلضرب psi 280 در 0/3 برابر  psi 84 خواهد شد. چون حداکثر فشار در لیست  فشار شرایط  کاری psi 105 است بنابراین فقط لوله های CPVC و  PVDFظرفیت دوام آوردن در این شرایط را دارند.

مقایسه قیمت: مرحله آخر انتخاب، توجیه اقتصادی لوله است که شرایط لازم را داشته باشد. با توجه به جدول زیر روشن است که CPVC انتخاب مناسبی است چون قیمت سامانه لوله گذاری PVDF 2/5 برابر CPVC است.

در برخی کاربردهای صنعتی گاهاً دما بیشتر از 275 °F  (135°C) و فشار بالاتر از psi 250 است. برای این شرایط لوله های رزین تقویت شده شیشه ای ترموست ( قابل سفت شدن در مقابل حرارت) ، فلزی و اتصال فلز- پلاستیک موادی هستند که احتمالا انتخاب می شوند. برای % 80 کاربردهای صنعتی  سامانه های لوله گذاری ترموپلاستیک به دلیل عمر مفید، سهولت استفاده، پاکیزگی محیط زیست وقیمت آنها انتخاب برتری هستند.

-----------

لوله چیست؟ معرفی انواع لوله های پی وی سی