چک الکترونیک کاربردی مشابه با چک‌های سنتی دارد و همه قوانین مربوط به چک‌های کاغذی شامل این نوع از چک‌ها نیز می‌شود. با این تفاوت که فرآیندهای صدور، دریافت و انتقال چک الکترونیکی دقیق‌تر، امن‌تر و سریع‌تر از چک‌های کاغذی انجام می‌شود.

در حال حاضر سه بانک پارسیان، صادرات و تجارت خدمات چک الکترونیک را به مشتریان حقوقی خود ارائه می‌دهند و به زودی، بانک‌های کشاورزی، ملت و آینده به جمع این سه بانک اضافه خواهند شد.

یادگیری نحوه استفاده از سامانه چکاد برای استفاده از چک‌های الکترونیکی اهمیت بالایی دارد. به همین دلیل در این گزارش به بررسی شیوه استفاده از خدمات چک الکترونیکی پرداخته شده است.

چک الکترونیک چه پیش‌نیازهایی دارد؟

صدور چک الکترونیک مستلزم سه ابزار است. اولین ابزار یک حساب جاری با قابلیت استفاده از چک دیجیتال است. همچنین برای این کار، دسترسی به همراه بانک مربوطه و سامانه امضای دیجیتال نماد بانک مرکزی (اپلیکیشن هامون) نیز الزامی است.

متقاضیان باید برای استفاده از چک‌های دیجیتال، ابتد از طریق همراه بانک خود گزینه فعال سازی چک الکترونیک را انتخاب کنند. در مرحله بعد نیز پس از ثبت امضای الکترونیکی مختص به هر شخص در اپلیکیشن هامون، خدمات چک دیجیتال در همراه بانک‌ها برای وی فعال می‌شود.

فرآیند درخواست صدور دسته چک

متقاضیان استفاده از چک الکترونیک در مرحله بعد باید از طریق همراه بانک خود برای صدور دسته چک درخواست دهند. این فرآیند با انتخاب حساب مدنظر مشتری و تعداد برگ دسته چک انجام می‌شود و درخواست متقاضی با استفاده از رمز عبور یکبار مصرفی که از طریق پیامک ارسال می‌شود، به بانک می‌رسد.

بانک نیز پس از انجام فرآیندهای ادارای و کنترلی لازم برای صدور دسته چک‌های الکترونیک، این ابزار را در اختیار متقاضی قرار می‌دهد.

بررسی وضعیت چک‌ها از طریق همراه بانک

متقاضیان در صورت نیاز می‌توانند از طریق همراه بانک خود و گزینه دریافت اطلاعات دسته چک، از وضعیت برگ چک‌های خود آگاه شوند. هر برگ چک به صورت یکی از چهار حالت قابل صدور، مصرف‌ شده، باطل شده و نقد شده نمایش داده می‌شود.

به علاوه چک‌های صادر شده در وجه هر فرد و اطلاعات هر چک نیز در همراه بانک ثبت شده و قابل مشاهده است.

چک الکترونیک چگونه صادر می‌شود؟

هر فرد می‌تواند با استفاده از همراه بانک، برای صدور چک الکترونیک اقدام کند. وی باید به این منظور پس از انتخاب یکی از برگه‌های چک صادر نشده خود، اطلاعاتی از جمله کد ملی گیرنده چک، مبلغ آن، تاریخ سررسید و شرح صدور را وارد کند.

به علاوه چک‌های الکترونیک قابل انتقال به فرد دیگری هم هستند. به طوری که فردی که چک در وجه وی صادر شده است، می‌تواند در همراه بانک خود و در قسمت مشاهده کارتابل و کارسازی چک‌های دریافتی، چک مربوطه را به فرد دیگری منتقل کند. به این منظور باید در این قسمت کد ملی فردی که چک به وی منتقل می‌شود نیز وارد شود.

نقد کردن حضوری و غیرحضوری چک الکترونیک

چک‌های الکترونیکی به دو صورت حضوری و غیرحضوری نقد می‌شوند. افرادی که تمایل دارند وجه چک را به صورت نقدی دریافت کنند باید به صورت حضوری به شعبه بانک مربوطه مراجعه کنند.

از سوی دیگر افرادی که تمایل دارند که مبلغ چک به حساب آنها واریز شود، می‌توانند هم به صورت حضوری و هم به صورت غیرحضوری چک خود را نقد کنند.

استفاده از چک الکترونیک چه مزایایی دارد؟

علاوه بر اینکه چک‌های الکترونیک دقت، امنیت و سرعت بیشتری را برای کاربران آن فراهم می‌کنند بلکه مزایای دیگری نیز دارند. قابلیت رصد لحظه‌ای، هزینه عملیاتی و کارمزدهای کمتر و همچنین امکان جایگزینی در همه معاملات، از دیگر مزیت‌های استفاده از چک‌های الکترونیک است.

به علاوه این چک‌ها با ثبت اطلاعات صادرکننده چک در سامانه‌های مرتبط، امکان صدور چک‌های بی‌محل را کاهش می‌دهد و در نتیجه احتمال برگشت خوردن و کلاهبرداری نیز کمتر می‌شود.