روز گذشته نرخ پایه محصولات پتروشیمیایی بورس‌کالا در حالی اعلام شد که هر دو متغیر اصلی معادله کشف نرخ، یعنی قیمت مبنای نیمایی دلار و بهای جهانی این محصولات مسیر کاهشی را برای عموم گریدهای این دو بازار ترسیم کردند. به عبارت دقیق‌‌‌تر، میانگین هفتگی بهای نیمایی دلار به میزان 24‌هزار و 920تومان لحاظ شد که نسبت به 18اردیبهشت‌ماه از کاهش محدود 43تومانی حکایت دارد. اما افت نرخ پایه غالب گریدهای پلیمری و شیمیایی بیش از این میزان بود که به‌وضوح کاهش قیمت این محصولات در بازارهای جهانی را نشان می‌دهد. عموم گریدهای پلی‌وینیل کلرایدهای بورس‌کالا (PVC) با افت بیش از 6درصدی، بیشترین کاهش قیمت پایه در هفته جاری را تجربه کردند. در مقابل، برخی از گریدهای پلی‌اتیلن ترفتالات‌‌‌های بطری با 6/ 1‌درصد افزایش بهای پایه، تنها سبزپوشان این بازار بودند. در بین شیمیایی‌‌‌های بورس‌کالا نیز اوره‌پریل با کاهش 21/ 8درصدی نرخ پایه در این هفته عرضه خواهد شد که بیشترین کاهش قیمت پایه در این بازار است. در مقابل، اسید استیک با 7/ 7‌درصد رشد بهای پایه همراه شد و بالاترین افزایش نرخ را به خود اختصاص داد. کلیت قیمت‌های پایه در دو بازار پلیمرها و شیمیایی‌‌‌های بورس‌کالا افت نرخ را نشان می‌دهد که در هفته جاری بخش عمده این مواد اولیه با کاهش بهای پایه عرضه خواهند شد. با این حال نمی‌‌‌توان اثر روانی افزایش بهای ارز در بازار آزاد را نادیده گرفت که در صورت تداوم، می‌‌‌تواند رقابت‌‌‌های قیمتی را به این بازارها تزریق کند و سبب ورود تقاضای هیجانی برای خرید مواد اولیه پتروشیمیایی شود.

تعطیلی هفته دوم اردیبهشت، مهم‌ترین دلیل صعود یکباره حجم معاملات

بازار محصولات پتروشیمیایی بورس‌کالا در هفته گذشته صعود قابل‌توجه داده‌‌‌های پراهمیت معاملات را به ثبت رساند که به دلیل تعطیلات عید فطر و انتقال عرضه‌‌‌های روز چهارشنبه هفته ماقبل خود به ‌روز 17اردیبهشت‌‌‌ماه، این رونق در معاملات هفته سوم اردیبهشت‌‌‌ رقم خورد. این در حالی است که اگر معاملات روز شنبه هفته گذشته را در حجم دادوستد هفته گذشته دو بازار محصولات پلیمری و شیمیایی در بورس‌کالا لحاظ نکنیم، حجم معاملات در این دو بازار باز هم افزایشی بود. به عبارت دقیق‌‌‌تر، در هفته گذشته تالار فیزیکی محصولات پلیمری بورس‌کالا میزبان 139‌هزار و 36تن از انواع مواد اولیه پلیمری بود که به دلیل معاملات روز شنبه و انتقال حجم عرضه‌‌‌های چهارشنبه 14اردیبهشت‌‌‌ به هفته گذشته چنین رقم قابل‌توجهی در این بازار به ثبت رسید. به این ترتیب، با توجه به تعطیلی‌‌‌های هفته دوم اردیبهشت و این تغییرات در روزهای عرضه، مقایسه هفتگی معاملات چندان قابل اتکا نخواهد بود.

با توجه به روند صعودی بهای ارز در بازار آزاد به‌عنوان متغیری موثر بر ذهنیت اهالی بازار و چرخش انتظارات تورمی در عموم بازارهای کالایی، احتمال ورود تقاضای هیجانی به بازار را باید جدی ارزیابی کرد؛ تجربه‌‌‌ای که در سال 99 به ثبت رسید و هر هفته شاهد ثبت رقابت‌‌‌های قیمتی بالا برای خرید مواد اولیه جذاب، به‌ویژه در بازار پلیمرها بودیم. البته هنوز نمی‌‌‌توان با صراحت از تداوم روند افزایشی صحبت کرد؛ چرا که حصول توافق برجام اگرچه در هاله‌‌‌ای از ابهام است، اما عدم‌دستیابی به توافق نیز از سوی هیچ‌یک از طرفین مذاکره تایید نشده که این امر نااطمینانی را به بازارها تزریق می‌کند.

به‌رغم ابهامات موجود در عموم بازارهای کالایی، میزان تقاضای واردشده به تالار فیزیکی پلیمرهای بورس‌کالا تحت‌تاثیر بهای افزایشی نرخ آزاد ارز قرار گرفته و شاهد افزایش حجم تقاضای خرید برای این محصولات بودیم. هفته گذشته در برابر عرضه‌‌‌های افزایشی به ثبت رسیده در این بازار، بالغ بر 182‌هزار تن تقاضا تجربه شد که علاوه بر انتقال تقاضای هفته دوم اردیبهشت به هفته گذشته، رشد بهای آزاد ارز نیز نیروی محرکه لازم برای ورود هیجانی تقاضا به این بازار را فراهم کرد؛ آن هم در شرایطی که تکانه‌‌‌های بهای ارز در هفته گذشته به‌سرعت دو کانال 29 و 30‌هزار تومانی را پشت سر گذاشت و روز گذشته نیز به این روند افزایشی خود ادامه داد.

بر مبنای گزارش‌‌‌های پیشین «دنیای‌اقتصاد»، دو متغیر نوسان بهای آزاد دلار و حجم تقاضای واردشده به بازار پلیمرها با یکدیگر همبستگی مثبت دارند. به این ترتیب در صورت تداوم نوسان مثبت در بازار ارز می‌‌‌توان انتظار داشت که تقاضای خرید پلیمرها در بورس‌کالا و در بازار آزاد افزایش یابد. شنیده‌‌‌ها حکایت از آن دارد که در هفته گذشته بازار آزاد محصولات پلیمری نیز با افزایش قیمت بسیاری از گریدها همراه شدند و اگرچه هنوز هم ثبات بر بازارها حاکم نشده، اما غالب اهالی بازار فرضیه رشد قیمت‌ها را جدی ارزیابی می‌کنند. در نهایت هفته گذشته به میزان 119‌هزار و 806تن انواع محصولات پلیمری در بورس‌کالا مورد دادوستد قرار گرفت که موجب معامله بیش از 86‌درصد عرضه‌‌‌های افزایشی هفته گذشته شد.

مخابره دو سیگنال متناقض به بازار محصولات پتروشیمیایی بورس‌کالا

به‌رغم تداوم روند صعودی بهای ارز و احتمال افزایش قیمت مبنای نیمایی دلار در هفته پیش‌رو، نفت هفته گذشته روند کاهشی نرخ را پشت سر گذاشت که می‌‌‌تواند بهای محصولات پتروشیمیایی در بازار جهانی را تحت فشار قرار دهد. به عبارت دقیق‌‌‌تر هفته گذشته برآیند تکانه‌‌‌های بهای نفت‌خام برنت نزدیک به یک‌درصد منفی ارزیابی شد که البته در آخرین روز هفته گذشته بار دیگر شاهد جرقه‌‌‌های افزایشی در این بازار بودیم تا جایی که هر بشکه نفت‌خام برنت در روز جمعه (13مه) بیش از 111دلار مبادله شد و نزدیک به 4‌درصد افزایش قیمت یافت. ممنوعیت اتحادیه اروپا برای واردات نفت روسیه به افزایش قیمت‌ها دامن زد و تنش‌‌‌ها در این هفته پس از اعمال تحریم‌‌‌های مسکو بر واحدهای اروپایی شرکت دولتی گازپروم تشدید شد. در همین حال، شاخص نفت برنت در این هفته کاهشی بود؛ زیرا ترس از تشدید تورم، تضعیف رشد جهانی و محدودیت‌های شیوع کرونا در چین، تقاضا را کاهش داد. افزایش نرخ بهره آمریکا همچنین شاخص دلار را به بالاترین حد در 20سال اخیر رساند و قیمت نفت‌خام را تحت فشار قرار داد. بر مبنای گزارش آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)  که روز پنج‌شنبه منتشر شد، این انتظار وجود دارد که افزایش تولید نفت در خاورمیانه و ایالات‌متحده، در کنار کاهش میزان تقاضا، کسری ناشی از اختلال عرضه روسیه را جبران کند. نفتا به‌عنوان مهم‌ترین خوراک مایع شرکت‌های پتروشیمی، در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته بازارهای جهانی با بهای 918دلار به ازای هر تن مبادله شد و هفته گذشته با ثبت نوسان مثبت 42/ 2درصدی، رشد قیمت را تجربه کرد.