نفت‌خام، هفته پایانی سال گذشته را با جرقه‎های افزایش بها سپری کرد

در آخرین روز معاملاتی سال میلادی گذشته، بهای هر بشکه نفت‌خام به 77دلار و 39سنت رسید که به میزان محدود 8/ 1دلاری افت نرخ را تجربه کرد. این در حالی است که طی هفته گذشته، برآیند افت و خیزهای بهای نفت، حدود 11/ 2‌درصد مثبت ارزیابی می‌شود که می‌توان پس از تعطیلات سال نو میلادی، تداوم رشد بها و اثرگذاری جرقه‌‌‌های افزایش نرخ نفت‌خام را بر بازار مواد اولیه پتروشیمیایی رهگیری کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد، طی سال گذشته، معاملات آتی نفت برنت با افزایش 50درصدی بها، به حدود 77دلار در هر بشکه در سال 2021 رسید که قوی‌‌‌ترین عملکرد سالانه از سال 2009، به دلیل بهبود رشد اقتصادهای جهان و مسائل مربوط به سمت عرضه این محصول به شمار می‌رود. در طول سال گذشته با وجود شیوع پاندمی کووید-19، همراه با قرنطینه و محدودیت‌های سفر که با ظهور انواع سویه‌های این ویروس ناشناخته نظیر دلتا و اُمیکرون تشدید شد، تقاضا برای نفت نسبتا ثابت ماند. تحلیلگران، قدرت بازار را به تقاضای متوقف‌شده، محرک‌‌‌های دولتی و محدودیت تولیدکننده نسبت می‌دهند.

در سمت عرضه، اوپک‌پلاس در برابر درخواست‌‌‌های اقتصادهای بزرگ مبنی بر افزایش تولید نفت مقاومت کرد و انتظار می‌رود به سیاست فعلی خود مبنی بر افزایش متوسط ماهانه تولید در نشست روز چهارم ژانویه سال میلادی جدید، مشابه تصمیم خود در نشست دوم دسامبر، پایبند بماند. مصرف‌کنندگان عمده نفت‌خام به رهبری ایالات‌متحده، حدود 50 تا 60میلیون بشکه از ذخایر اضطراری‌شان را که بیشتر آن در سه‌ماه اول سال 2022 آزاد خواهد شد، به‌طور هماهنگ عرضه می‌کنند. اما به نظر می‌رسد این حرکت تاثیر محدودی بر نیروهای بازاری داشته باشد.  

در هفته گذشته، نفتا به عنوان یکی از محصولات مشتق از نفت‌خام بالغ بر 3‌درصد رشد بها را تجربه کرد و در آخرین روز معاملاتی سال گذشته، به میزان 19دلار صعود نرخ را در هر تن به ثبت رساند. برآیند تکانه‌‌‌های قیمتی نفتا مثبت ارزیابی می‌شود؛ چرا که در جریان معاملات ماه گذشته، این محصول که اصلی‌‌‌ترین خوراک مایع شرکت‌های پتروشیمی به شمار می‌رود، با 13‌درصد رشد بها همراه شد.

معاملات آتی نفتا تا اواخر دسامبر با بهای 717دلار به ازای هر تن ثبت شد که از سطح هفت‌ساله خود که به میزان 764دلار در 18 اکتبر به ثبت رسیده بود، پایین‌تر قرار گرفت. از آنجا که میزان مبتلایان روزانه سویه جدید کرونا در ایالات‌متحده به بالاترین میزان خود در سه‌ماه گذشته رسیده و دولت‌‌‌های اروپایی قوانین جدید فاصله‌‌‌گذاری اجتماعی و محدودیت‌های قرنطینه‌ای را وضع کردند، سرمایه‌گذاران پیش‌بینی‌‌‌های رشد اقتصاد جهانی را مجددا ارزیابی می‌کنند.

  نوسان محدود داده‌های حیاتی معاملات پتروشیمیایی‌‌‌ها

داده‌‌‌های پراهمیت معاملات بازار محصولات پتروشمیایی هفته گذشته نوسان محدودی را به ثبت رساند و افت‌وخیزهای حجم معاملات این دو بازار چندان برجسته نبود. در بازار پلیمرها شاهد افت جدی‌تر حجم دادوستدهای این بازار بودیم، در حالی که هم میزان تقاضا و هم حجم عرضه‌‌‌ها نسبت به هفته قبل از آن افزایش داشت.

به عبارت دقیق‌‌‌تر، هفته گذشته به میزان 88‌هزار و 326تن ماده اولیه پلیمری در تالار فیزیکی بورس‌کالا عرضه شد که در مقایسه با هفته ماقبل، از رشد نزدیک به 7درصدی حکایت دارد. میزان عرضه این محصولات هفته گذشته نسبت به دو هفته قبل افزایش داشت؛ اما هنوز هم اندکی پایین‌‌‌تر از متوسط میزان عرضه هفتگی 6ماه نخست سال‌جاری به شمار می‌رود. با توجه به الزام عرضه کل تولیدات محصولات پتروشیمیایی در بورس‌کالا که سقف سهمیه آنها حذف شده، هنوز تغییری در سمت عرضه این بازار رخ نداده است که نشان‌دهنده عملیاتی شدن این تصمیم وزارت صمت باشد. در برابر این میزان عرضه، تقاضای خرید مواد اولیه پلیمری با رشد 13درصدی به میزان 118‌هزار و 620تن به ثبت رسید. به‌رغم افزایش هر دو نیروی بازار، یعنی عرضه و تقاضا در کنار هم، حجم معاملات نه‌تنها افزایش پیدا نکرد، بلکه به میزان 4‌درصد نیز تنزل یافت؛ به این معنی که این دو سیگنال مضاعف افزایشی از سوی بازار توان لازم را برای رشد حجم معاملات ایجاد نکرد. از این رو هفته گذشته به میزان 73‌هزار و 784تن انواع محصولات پلیمری در بورس‌کالا مورد دادوستد قرار گرفت که نسبت به دو هفته گذشته کاهش داشت، اما هنوز هم رقم قابل قبولی است و بالغ بر 10‌هزار تن بالاتر از متوسط حجم معاملات نیمه ابتدایی سال‌جاری به شمار می‌رود. دیگر داده کاهشی این بازار، نسبت حجم معاملات به عرضه‌ها در هفته گذشته بود. در واقع به میزان 5/ 83‌درصد از حجم عرضه‌‌‌های پلیمرها مورد دادوستد قرار گرفت که کمترین مقدار طی 10هفته گذشته تاکنون به شمار می‌رود.

البته در بازار محصولات شیمیایی بورس‌کالا نوسان داده‌‌‌های پراهمیت معاملاتی کمی متفاوت‌‌‌تر بود؛ به طوری که حجم معاملات نسبت به هفته گذشته ثابت بود و برخلاف رشد تقاضا، میزان عرضه‌‌‌های این بازار کاهش یافت. در حقیقت، تالار محصولات شیمیایی بورس‌کالا هفته گذشته میزبان 35‌هزار و 287تن از انواع این محصولات بود که نسبت به هفته ماقبل آن از افت بیش از 7درصدی حکایت دارد. میزان تقاضای به ثبت رسیده برای خرید مواد اولیه شیمیایی بورس‌کالا 34‌هزار و 840تن برآورد می‌شود که رشد محدود 4درصدی را به همراه داشت. در نهایت، تقابل عرضه و تقاضا در این بازار به دادوستد 27‌هزار و 805تن از این محصولات ختم شد که معامله بیش از 78‌درصد عرضه‌ها را شامل می‌شود.