به گزارش روابط عمومی انجمن لوله و اتصالات پی‌وی‌سی به نقل از دنیای اقتصاد، پی‌وی‌سی یا پلی‌وینیل کلراید از خانواده پلیمرهای پایه است که به‌وسیله پلیمریزاسیون مونومر وینیل کلراید (VCM) در حرارت ۷۰-۴۰ درجه سانتی‌گراد به دست می‌آید. پی‌وی‌سی در دو نوع سوسپانسیون و امولوسیون تولید می‌شود. ۹۴درصد از حجم اصلی تولید مربوط به نوع سوسپانسیون یا S-PVC بوده و نوع امولوسیون یا PVC-E با توجه به مصرف خاص، تنها ۶ درصد از تولید را به خود اختصاص می‌دهد. از خواص پی‌وی‌سی می‌توان به استحکام بالا، فرآیندپذیری مناسب، عایق خوب بودن، سازگاری با افزودنی‌ها، غیرمحلول در الکل‌ها، هیدروکربن‌ها و استون‌ها، مقاوم در برابر مواد شیمیایی، روغن‌ها و اسیدهای ضعیف و درنهایت ارزان بودن اشاره کرد. همچنین این محصول در لوله‌کشی آب و فاضلاب، صنعت ساختمان‌سازی (کابینت، کمد، کف‌سازی، دیوارپوش و...)، صنعت خودرو و صنعت کشتی‌سازی کاربردهای فراوانی دارد.

روش تولید

برای تولید PVC ابتدا در واحد EDC-VCM اتیلن دی کلراید (EDC) و سپس وینیل کلراید منومر (VCM) تولید می‌شود که این دو محصول خوراک تولید PVC هستند. در این واحد ابتدا کلر با اتیلن در راکتور کلریناسیون واکنش داده و EDC تولید می‌شود. سپس EDC تولیدشده، تصفیه و خالص‌سازی شده و به واحد کراکینگ پمپ می‌شود. در واحد کراکینگ VCM تولیدشده در اثر انجام واکنش‌های کراکینگ به واحد تصفیه و خالص‌سازی می‌رود. در آنجا تصفیه شده و برای مصارف واحد پی‌وی‌سی ذخیره می‌شود. در واحد S-PVC خوراک VCM دریافتی از واحد EDC-VCM به همراه یوتیلیتی و مواد شیمیایی و کاتالیست به ناحیه پلیمریزاسیون ارسال می‌شود. در بخش پلیمریزاسیون پی‌وی‌سی به روش سوسپانسیون و در راکتورهای پلیمریزاسیون تولید می‌شود. محلول سوسپانسیون خروجی از راکتور به بخش خشک‌کننده‌ها وارد می‌شود، در آنجا آبگیری شده و به‌وسیله هوای داغ خشک می‌شود. در نهایت پودر پی‌وی‌سی تولیدی به بخش بسته‌بندی و انبار منتقل می‌شود.

نگاهی به صنعت پی‌وی‌سی در جهان

سهم مناطق در تولید پی‌وی‌سی: در دنیا بیشترین سهم تولید مربوط به منطقه آسیا- اقیانوسیه بوده که منظور از این منطقه بیشتر کشورهای چین، هند، ژاپن و کره جنوبی است. در رتبه‌های بعدی آمریکای شمالی، اروپا، آمریکای لاتین و خاورمیانه قرار دارند.  سهم مناطق در مصرف پی‌وی‌سی: بیش از 65 درصد از تقاضای پی‌وی‌سی مربوط به منطقه آسیا- اقیانوسیه است که سهم عمده آن مربوط به چین و هند است. همچنین هند، آفریقا، خاورمیانه، جنوب شرق آسیا، آمریکای جنوبی اصلی‌ترین واردکننده‌ها هستند که در این بین هند بزرگ‌ترین واردکننده پی‌وی‌سی است.

روند تولید و مصرف پی‌وی‌سی

در سال 2020 ظرفیت تولید این محصول 55 میلیون تن و میزان تولید و مصرف برابر با 50 میلیون تن بوده است. پیش‌بینی می‌شود تولید و مصرف تا سال 2022 به 54 میلیون تن برسد.

عوامل موثر بر قیمت پی‌وی‌سی

عوامل موثر بر قیمت پی‌وی‌سی را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد، گروه اول، عواملی که مربوط به وضعیت بازار خود محصول هستند و گروه دوم عواملی که مربوط به وضعیت اقتصادی کشورها هستند. عواملی که در بازار این محصول وجود دارند و بر قیمت آن تاثیر می‌گذارند شامل: تغییرات قیمت بالادستی، تغییرات قیمت خوراک و تغییرات در صنایع پایین‌دستی است.  نفت محصول بالادستی پی‌وی‌سی است که تاثیر مستقیمی بر قیمت پی‌وی‌سی و اتیلن که خوراک آن است دارد. نرخ محصولات EDC و VCM نیز که پیش‌تر معرفی شدند تاثیر مستقیمی بر قیمت پی‌وی‌سی دارد. از طرفی هرگونه تغییر در سمت تقاضا برای محصولات پایین‌دستی که بازار مصرف پی‌وی‌سی است بر قیمت پی‌‌وی‌سی تاثیرگذار است.  تغییرات تولید ناخالص داخلی کشورها ازجمله عوامل کلانی است که بر قیمت پی‌وی‌سی اثرگذار است. از آنجا که عمده مصرف پی‌وی‌سی در صنعت ساختمان و کشاورزی است، بهبود صنایع تولیدی و زیرساختی کشورها یعنی رشد GDP به معنی بهبود تقاضای پی‌وی‌سی و رشد قیمت آن است. این در حالی است که پیش‌بینی‌ها حاکی از رشد ملایم GDP در سال‌های آتی است. در جدول یک، همبستگی قیمت پی‌وی‌سی با قیمت نفت، EDC و VCM نشان داده شده است. در این جدول مشاهده می‌شود که نرخ پی‌وی‌سی با نفت همبستگی کمی داشته اما با VCM و EDC همبستگی بالایی دارد.

عوامل اثر‌گذار در قیمت

در سالیان اخیر عوامل مختلفی بر قیمت پی‌وی‌سی تاثیر گذاشته‌اند، در نمودار 5 روند قیمتی پی‌وی‌سی طی سال‌های 1393 تا 1400 نشان داده شده است. در سال‌های 93 تا 95 به دلیل کاهش قیمت جهانی نفت و کاهش سرعت رشد اقتصادی چین، قیمت‌ کامودیتی‌ها و ازجمله پی‌وی‌سی کاهش داشته است که مجددا در سال‌های 96 و 97 به دلیل سیاست‌های اتخاذ شده از سمت چین رشد کرده است.

سال 97 نیز آغاز جنگ تجاری چین و آمریکا بود که با شدت گرفتن این جنگ در سال 98، قیمت کامودیتی‌ها ازجمله پی‌وی‌سی با کاهش مواجه شد. در اواخر سال 98 کاهش یافتن جنگ تجاری چین و آمریکا خبر خوبی بود ولی به دلیل شیوع کرونا در همان دوره، نفت و سایر کامودیتی‌ها به سبب کاهش تقاضا افت قیمتی قابل‌توجهی را تجربه کردند. در سال 99 آمریکا و کشورهای اروپایی شاهد کمبود عرضه بودند و از طرفی، قسمت تقاضای این مناطق تقویت شد که همین امر توانست کاهش قیمت‌ها را جبران کند.

قیمت پی‌وی‌سی از مارس 2020 تاکنون 94 درصد رشد داشته و به یک هزار و 200 دلار بر حسب سی اف آر چین رسیده است. قیمت این محصول با پیدایش ویروس کرونا در چین و تحت تاثیر قرار گرفتن سطح فعالیت‌های اقتصادی این کشور و سپس شیوع این ویروس به سایر کشورها تا محدوده 620 دلار کاهش داشت. از ماه مارس از یکسو، بسیاری از کارخانه‌ها مجبور به کاهش تولید شدند و درنتیجه سمت عرضه با کمبود مواجه شد و از سوی دیگر با ازسرگیری فعالیت‌ها در چین، تقاضا برای محصول افزایش پیدا کرد. در واقع بالا بودن هزینه‌های حمل‌ونقل در کنار اختلال در سمت عرضه و تقویت تقاضا، رشد قیمتی محصول پی‌وی‌سی تا محدوده یک هزار و 500 دلار را رقم زده است که در هفته‌های اخیر به دلیل ضعف تقاضا در هند و سیلاب‌های فصلی، ری اکسپورت محصولات از چین به سایر نقاط به سطوح 1.300 دلاری بازگشته است. آمریکا بزرگ‌ترین صادرکننده پی‌وی‌سی در جهان است. شرکت تایوانی فورموسا در ایالات متحده، از ماه اوت برای انواع پی‌وی‌سی اعلام وضعیت اضطراری کرده بود و خبرهای منتشر شده حاکی از آن بود که این وضعیت قرار است در ژوئن 2021 لغو شود. توقف تولید پی‌وی‌سی توسط این تولیدکننده، سمت عرضه این محصول را دچار اختلال کرده بود، با توجه به بازار صادراتی جذاب و نیاز داخلی آمریکا، شرکت فورموسا فعالیت خود را آغاز کرده و به‌تدریج در حال افزایش تولید است. انتظار می‌رود عرضه محصول در فصل دوم سال میلادی به تعادل برسد و بازار در ماه ژوئن مجددا به تعادل برگردد، در این ماه انتظار افت قیمتی 100 تا 200 دلاری وجود دارد. در سمت تقاضا انتظار می‌رود تقاضا در آمریکا با بهبود اقتصاد درنتیجه‌ بالا رفتن آمار واکسیناسیون، افزایش پیدا کند. افزایش تقاضا با رسیدن به فصل تابستان که اوج فصل ساخت‌وساز است تقویت خواهد شد، این بخش بزرگ‌ترین مصرف‌کننده پی‌وی‌سی است. انتظار رشد این بخش با توجه به پروژه‌های تعریف‌شده وجود دارد. در بیشتر مناطق هند به دلیل تعطیلی‌های ناشی از ویروس کرونا، کارخانه‌های بالادستی با ظرفیت بسیار پایینی فعالیت می‌کنند یا به‌طور کامل تعطیل شده‌اند‌. بر همین اساس تقاضای کم برای محموله‌های چینی از هند نیز باعث کنترل قیمت‌ها شده است. نگرانی بازرگانان از تعطیلات ناشی از افزایش دوباره موارد ابتلا به کرونا باعث شده است نسبت به مقدار موجودی انبارهای خود با احتیاط عمل کنند.