همین عطش در بازار PVC ایران مدت‌ها در بورس‌کالا به چشم می‌خورد و در بین مصرف‌کننده‌های آن به دغدغه‌ای مهم تبدیل شده بود. اما از شهریور امسال شاهد بلوغی در این بازار بوده‌ایم که می‌توان گفت در بازار پلیمر‌های عرضه‌شونده در بورس‌کالا کم‌سابقه بوده است. با نگاهی به نمودار رقابت ریالی که خریداران در یک‌سال گذشته با هم بر سر خرید PVC سوسپانسیون داشتند می‌توان نقطه‌ای را دید که به‌وضوح روند بازار از آن به بعد تغییر کرده است. با توجه به پایدار شدن عرضه هفتگی 11هزار تنی گرید S65 از محصول از التهاب بازار آن کم شده و رقابت را با متوسط 33درصدی در 6ماه اول سال به 2.7‌درصد در سه‌ماه اخیر رسانده است. اگرچه ذات تغییر فرمول قیمت پایه از دلار تثبیتی به دلار مبادله‌‌‌ای در این حوزه اهمیت بسزایی داشته است. آذرماه سال گذشته این ماده رقابت 50درصدی را تجربه کرد، ولی آذر امسال بیشترین رقابتی که تا الان بر سر این ماده رخ داده، 9.6‌درصد و با میانگین 3.6درصدی بوده است.

از طرف دیگر پدید آمدن عرضه‌های مچینگ (معاملات مازاد محصولات فروش‌نرفته) بالاخره بعد از گذشت هفت‌ماه از ابتدای سال مجموعا به مقدار 3200تن تاکنون، صحیح بودن مقدار عرضه 11هزار تن و نقطه کاهش التهاب این بازار را به ما نشان می‌دهد. به طور کلی این پایداری عرضه، آرامش خود را به قیمت تمام‌شده و بهای فروش مصنوعات در بازار منتقل کرده است و این بزرگ‌ترین دستاورد این بازار بعد از سال‌هاست. روی دیگر سکه نیز نسبت حجم تقاضا به عرضه در ماه‌های گذشته است که با نگاه کردن به آن می‌توان کاهش نوسانی آن را مشاهده کرد و اولین دلیل آن را می‌توان افزایش حجم عرضه توسط پتروشیمی‌ها دانست. ولی با نگاه دقیق‌تر به بازار، کاهش تقاضا مشهود است که می‌توان کم‌شدن نقش فروش‌های با واسطه و مهم‌تر از همه کاهش تمایل به خرید تولیدکننده‌ها را دریافت.

کم‌شدن رقم تقاضا، آن هم در ماه‌هایی که شروع دوباره بازار‌های داخلی است، شاهدی بر رکود در بازار و از طرفی اشباع خرید و پر بودن انبار‌های تولیدکننده است. کاهش توان خرید مردم و تورم موجب کاهش رغبت بازار به پویا شدن مجدد شده است. همچنین دونرخی بودن ارز کشور و نبود نقش موثر بانک برای انتقال ارز بین کشور‌ها، صادرات را دچار بحران کرده است. مهم‌ترین مثال آن در ماه‌های گذشته، کشور کلیدی عراق بوده که با دونرخی شدن ارز در بازار آزاد و سیستم بانکی این کشور، به دلیل ‌رسمیت‌نداشتن سیستم بانکی ایران در عراق، تاجر عراقی مجبور می‌شود کالای ایرانی را گران‌تر خریداری کند و سهم بازار صادرکنندگان ایرانی در عراق کاهش چشمگیری داشته باشد. در نتیجه از یک طرف الزام به تحریک بازار محصولات نهایی تولیدشده با PVC که به شرایط رکودی کشور و شرایط صادراتی بستگی دارد و از طرف دیگر نیاز به تحریک تولیدکننده‌ها برای خرید مواد اولیه وجود دارد که پتروشیمی‌ها برای پاسخ به بخش ترغیب تولیدکننده، مقدار فروش اعتباری خود را مجموعا از میانگین 7700تن در ماه به 15هزار و 500تن در دوماه اخیر افزایش داده‌اند و انتظار می‌رود این روند در آذرماه هم حفظ شود.

نتیجه افزایش عرضه‌های اعتباری در ابتدا تهییج بازار است و در شرایط فعلی می‌تواند کلیدی مهم در افزایش تقاضا و مجدد صعودی کردن میزان تقاضا باشد، کم کردن مقدار آن مجددا رقابت را بازمی‌گرداند، ولی از طرفی هم نوسان مقدار عرضه‌های اعتباری در ماه‌های مختلف پدیده‌ای تاثیرگذار بر بازار است که این رفتار بدون نظارت قطعا تاثیرات منفی خواهد داشت.  از جمله نکات مهم دیگر این بازار، بالا رفتن عمر پتروشیمی‌های PVC‌ساز و ریسک افزایش تعداد اورهال و توقف تولید آنهاست که تاثیر بسیار مهمی بر حجم عرضه و کیفیت دارد که در عرضه‌های برخی واحدها خود را نشان داده است. 

حضور پررنگ تولیدکننده‌ها و تکمیل زنجیره ارزش PVC در قدم اول مشروط به فراهم شدن امنیت در بازار مواد اولیه است؛ چه به صورت کیفی و چه به صورت قیمتی که به موجب نظارت‌ها در این مسیر قرار گرفت است و قطعا حفظ آن از ایجاد آن مهم‌تر است. از طرف دیگر با نزدیک‌تر شدن به پویایی بازار‌ها در انتهای سال و پاسخ تولیدکننده‌ها به کاهش شدید درصد‌های رقابت چند ماه گذشته، قطعا موج جدیدی از تقاضا را در پی خواهد داشت که کنترل عرضه و تقاضا را سخت‌تر می‌کند. شاید نتوان ثبات رقابت در قیمت این بازار را پیش‌بینی کرد، اما به‌طور قطع می‌توان مجددا افزایش تقاضا در ماه‌های پیش‌رو را بیان کرد. به موجب این نکات انتظارات بیشتری از نظارت بر سیستم عرضه می‌رود.