سیگنال جهانی؛ یکه‌‌‌تاز اثرگذاری بر نرخ پایه

قیمت پایه محصولات پتروشیمی برای عرضه در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران ظرف روزهای پیش‌‌‌رو از روز دوشنبه 13شهریور تا روز یکشنبه نوزدهم این ماه، بدون تغییر نرخ ارز مبنا و با ترکیبی از افزایش و کاهش قیمت متاثر از سیگنال جهانی اعلام شد. ظرف روز شنبه یازدهم شهریورماه مصوبه تعیین نرخ خوراک صنایع از سوی هیات‌وزیران اعلام شد. بند سوم این نامه بر کاهش نرخ پایه برخی گروه‌‌‌های کالایی خاص با تعدیل نرخ خوراک تاکید داشت. این موضوع شائبه تغییر نرخ ارز در تعیین قیمت پایه محصولات پتروشیمی را مطرح کرد. با این حال، عدم‌اعلام مصوبه‌‌‌ای از سوی بانک‌مرکزی در خصوص تغییر نرخ ارز معیار پتروشیمی‌‌‌ها باعث شد تا دفتر صنایع تکمیلی برای هفته پیش‌‌‌رو نیز قیمت‌های پایه را براساس نرخ ارز 28‌هزار و 500تومانی تعیین کند.

به این ترتیب نوسان نرخ جهانی محصولات پتروشیمی همچنان تنها سیگنال جهت‌‌‌دهنده به این بازار بود. برخلاف هفته‌‌‌های اخیر که نرخ پایه اغلب محصولات پلیمری و شیمیایی متاثر از رشد نرخ جهانی افزایشی اعلام می‌‌‌شد، قیمت‌های پایه برای عرضه در هفته جاری با ترکیب متعادلی از رشد و کاهش قیمت اعلام شد. به نظر می‌رسد که راند فعلی افزایش بهای محصولات پتروشیمی متاثر از رشد تقاضای فصلی در چین به پایان نزدیک می‌شود و باید منتظر سیگنال‌‌‌های جدید در این بازار بود. همچنان نرخ ارز معیار در تعیین قیمت پایه برابر 28‌هزار و 500تومان است، اما با توجه به هزینه چنین تثبیت قیمتی بر بدنه اقتصاد کشور، احتمال تغییر این نرخ در میان‌مدت وجود دارد.

رینگ پتروشیمی در احاطه سیگنال‌‌‌های افزایشی

 بررسی روند معاملات رینگ پتروشیمی‌‌‌ها در هفته ابتدایی شهریورماه (هفته منتهی به‌ دهم شهریور) از رونق معاملات این بخش در پی افزایش حجم عرضه حکایت دارد. در این شرایط سیگنال‌‌‌های عمومی حاکم بر بازار احتمال استمرار این رونق را در هفته جاری مطرح کرده‌اند. افزایش نرخ ارز در بازار آزاد، کاهش محدودیت برق صنایع تکمیلی با کاهش دمای هوا و شائبه تغییر نرخ ارز معیار در تعیین قیمت‌های پایه، عامل تحریک تقاضا در رینگ پتروشیمی ظرف هفته جاری خواهد بود.  ظرف روز یکشنبه دوازدهم شهریورماه مجددا نرخ دلار در بازار آزاد تهران تا مرز 50‌هزار تومان پیش رفت. این در حالی است که در اغلب روزها طی 50روز اخیر، هر برگ اسکناس آمریکایی در کانال قیمتی 48هزار و 49‌هزار تومانی معامله شده و از صعود به کانال 50‌هزار تومانی باز مانده است.

در این شرایط بازگشت مثبت نرخ دلار به کانال قیمتی 50‌هزار تومانی می‌‌‌تواند محرک رونق و رشد نرخ برای بازارهای کالایی کشور از جمله رینگ پتروشیمی شود.  محدودیت برق صنایع تکمیلی ظرف هفته‌‌‌های اخیر از مهم‌ترین دلایل کاهش تقاضا در رینگ پتروشیمی بود. محدودیت برق و توقف یا کاهش اجباری تولید، نیاز صنایع تکمیلی فعال در حوزه پتروشیمی برای خرید مواد اولیه را کاهش داد. در این شرایط با کاهش گرمای هوا، از میزان محدودیت برق صنایع کاسته شده و افزایش تولید در صنایع تکمیلی به رونق رینگ پتروشیمی‌‌‌ها منجر شده است. در عین حال ظرف روز شنبه یازدهم شهریورماه مصوبه هیات‌وزیران در خصوص تعیین نرخ خوراک صنایع منتشر شد و بند سوم این مصوبه شائبه تغییر نرخ ارز پتروشیمی‌‌‌ها را مطرح کرد. این احتمال می‌‌‌تواند عاملی در جهت رونق رینگ پتروشیمی ظرف هفته جاری باشد.

 رشد عرضه؛ حامی معاملات پلیمرها

رینگ محصولات پتروشیمی اولین هفته شهریورماه را با رونق نسبی و افزایش حجم معاملات به پایان رساند. به این ترتیب در حالی که از نیمه مردادماه حجم معامله محصولات پلیمری از این بازار به کمتر از 100‌هزار تن سقوط کرده بود، در هفته منتهی به ‌روز جمعه دهم شهریور میزان فروش محصولات پلیمری از بازار فیزیکی بورس‌کالا به مرز 100‌هزار تنی شدن بازگشت. افزایش حجم عرضه و رشد تقاضا روال طبیعی رینگ پتروشیمی در هفته‌‌‌های ابتدایی هر ماه است، بنابراین می‌‌‌توان رونق نسبی رینگ پتروشیمی را به این موضوع نسبت داد.

واحدهای پلیمری در هفته منتهی به ‌روز دهم شهریور بالغ بر 112‌هزار تن محصول را در بازار فیزیکی عرضه کردند که تقاضایی بالغ بر 170‌هزار تن برای این محصول به ثبت رسید و در نهایت بالغ بر 99‌هزار تن محصول از این بازار مورد معامله قرار گرفت. اگرچه ظرف هفته گذشته بر حجم تقاضا و معامله در رینگ فیزیکی بورس‌کالا افزوده شد، اما رشد تقاضا لزوما به افزایش رقابت قیمتی نینجامید. محصولاتی که میزان عرضه بیش از تقاضاست، در نرخ پایه مورد معامله قرار گرفتند و محصولاتی نظیر پلی‌‌‌پروپیلن‌‌‌های شیمیایی با رقابتی در محدوده 80 تا 100درصدی به فروش رفتند. این در حالی بود که ظرف ماه‌‌‌های گذشته، پلی‌‌‌پروپیلن‌‌‌های شیمیایی با رقابت بیش از 100درصدی از رینگ پتروشیمی بورس‌کالا معامله می‌‌‌شدند.

افزایش مستمر قیمت‌های پایه ظرف یک‌ماه اخیر و عدم‌بازگشت نرخ ارز به کانال قیمتی 50‌هزار تومانی ظرف هفته‌‌‌های اخیر از میزان رقابت در رینگ پلی‌‌‌پروپیلن‌‌‌ها کاسته است. در این شرایط اگر دورخیز دلار برای صعود مجدد به کانال قیمتی 50‌هزار تومانی در روز یکشنبه 12شهریور موفقیت‌‌‌آمیز باشد، احتمال رشد رقابت در رینگ پلی‌‌‌پروپیلن‌‌‌ها در کوتاه‌مدت و میان‌مدت مطرح می‌شود. واحدهای شیمیایی در هفته منتهی به ‌روز جمعه دهم شهریورماه 48‌هزار و 400تن محصول را در رینگ پتروشیمی بورس‌کالا عرضه کردند که برای این میزان عرضه، تقاضایی برابر 48‌هزار تن به ثبت رسید و در نهایت به فروش حدود 37‌هزار تن محصول از این بازار منجر شد. به این ترتیب فروش محصولات شیمیایی از رینگ پتروشیمی و فرآورده‌‌‌های نفتی به بیشترین میزان، پس از نیمه مردادماه رسید.

ثبات قیمت‌های پایه؛ ارمغان مکث نفتا

نفتا محصولی است که از آن به‌‌‌عنوان معیار سنجش بهای محصولات پلیمری یاد می‌شود و نرخ اغلب محصولات پلیمری نوسانی همگرا با آن دارد. نفتا در بازه هفتگی منتهی به‌ روز جمعه اول سپتامبر تغییر نرخ محسوسی نداشت و با نرخ 642دلار به ازای هر تن معامله شد و بازده ماهانه این محصول مثبت 45/ 1‌درصد بود. در حالی که این محصول ظرف سه‌ماه مه، ژوئن و ژوئیه به کانال قیمتی 500دلاری سقوط کرده بود، از ابتدای ماه اوت مجددا توانست کانال قیمتی 600دلاری را بازپس گیرد و این بازگشت مثبت قیمتی، سیگنالی مثبت برای قیمت پایه محصولات پتروشیمی در جهت عرضه در بازار فیزیکی بورس‌کالا به ارمغان آورد. عدم‌تغییر محسوس نرخ نفتا در بازارهای جهانی احتمال ثبات نرخ‌های پایه در کوتاه‌مدت را به شرط عدم‌تغییر نرخ ارز معیار پتروشیمی‌‌‌ها مطرح می‌کند.

حتی در صورت تغییر نرخ ارز معیار در تعیین بهای پایه محصولات پتروشیمی، این ثبات قیمتی از تاثیر سیگنال جهانی بر قیمت‌های پایه می‌‌‌کاهد. نفتا ظرف یک‌هفته اخیر نوسان نرخ محدودی داشت؛ اما نفت در بازارهای کالایی وارد مسیر رشد شد. افزایش بهای نفت احتمال رشد نرخ نفتا و در پی آن افزایش قیمت محصولات پتروشیمی با تاخیر چندهفته‌‌‌ای را مطرح کرده است.  در عین حال ظرف دو روز پایانی هفته منتهی به ‌روز جمعه اول سپتامبر، داده‌‌‌های شاخص مدیران خرید بخش تولید چین بهتر از حد انتظار منتشر شد. همچنان بخش تولید چین در فاز رکود قرار دارد، اما انتشار شاخص PMI رسمی بهتر از برآورد اقتصاددانان و در یک‌قدمی 50واحدی شدن، سیگنالی مثبت برای بازارهای کالایی به همراه خواهد داشت. بنابراین احتمال ایجاد جریان افزایشی در رینگ پتروشیمی‌‌‌ها دور از انتظار نخواهد بود.