رینگ بی‌رونق شیمیایی

بررسی معاملات رینگ داخلی بورس‌کالا از کاهش محسوس تقاضا برای محصولات پلیمری و شیمیایی حکایت دارد، به صورتی که رشد بهای ارز به کانال 49‌هزار تومانی در هفته گذشته نیز نتوانست به تغییر رویه در معاملات بورس‌کالا و بازار آزاد منجر شود. ظرف هفته منتهی به ‌روز جمعه 27مردادماه بالغ بر از 128‌هزار و 150تن محصول پلیمری و شیمیایی در رینگ بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران مورد معامله قرار گرفت که این رقم نسبت به حجم فروش محصول از این بازار در هفته منتهی به ‌روز جمعه 20مردادماه، حدود 30‌درصد کمتر بود. بررسی دقیق معاملات محصولات پلیمری و شیمیایی در این بازار نشان می‌دهد که بخش عمده‌‌‌ای از کاهش حجم معاملات مربوط به افت دادوستد در رینگ شیمیایی بوده است. این در حالی است که حجم معاملات در رینگ محصولات پلیمری نسبت به هفته سوم مردادماه بیش از 2‌هزار تن رشد را به ثبت رسانده است.

به نظر می‌‌‌رسد بخشی از افت نسبت‌‌‌ها و درصدها در هفته‌‌‌های گذشته ناشی از ثبات نسبی بهای ارز در بازار آزاد بوده است. از ابتدای سال‌جاری تاکنون از شدت نوسانات نرخ ارز کاسته شده است که می‌توان این ثبات را ناشی از دلایلی همچون کاهش سطح ریسک‌‌‌های سیاسی، افت انتظارات تورمی معامله‌گران و در نتیجه فروکش کردن تقاضا و همچنین رشد درآمدهای ارزی کشور در نتیجه توافقات سیاسی که به کاهش فشار بر بازار ارز داخلی منجر شده است، دانست. همین امر توانسته است با آرام کردن تقاضا در معاملات محصولات پتروشیمی از رونق معاملات در تالار نقره‌ای بکاهد و در نتیجه دادوستد محصولات پتروشیمی برای پنجمین هفته متوالی در روند نزولی قرار بگیرد. از طرفی بررسی آمار و ارقام حاکی از آن است که طی هفته گذشته فقط 80‌درصد عرضه‌‌‌ها معامله شدند و پایین‌ترین نرخ را برای این متغیر از ابتدای سال 1402 تاکنون به ثبت رساندند.

البته تثبیت نرخ ارز و کاهش انتظارات تورمی را نمی‌‌‌توان تنها دلایل کاهش حجم معاملات محصولات پلیمری و شیمیایی در رینگ داخلی بورس‌کالا و بازار آزاد برشمرد. اعمال محدودیت مصرف برق برای صنایع از دیگر علل کاهش رونق در رینگ محصولات پتروشیمی است. به‌طور سنتی در تابستان مصرف حجم معاملات پلیمری‌‌‌ها به دلیل رشد تقاضا برای محصولاتی همچون پت‌‌‌های بطری افزایش می‌‌‌یابد. اما افزایش دمای هوا و تشدید بحران تامین برق برای بخش خانگی و صنعتی در کشور موجب شده است تا صنایع مدنظر با کاهش اجباری تولید یا تعطیلی مواجه شوند. این در حالی است که صنایع ظرف هفته‌‌‌‌‌‌‌‌‌های قبل نسبت به خرید حجم قابل‌‌‌توجهی مواد اولیه اقدام کرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. بنابراین در شرایط کنونی با انباشت محصول در انبارهای خود مواجه هستند.  این موضوع باعث می‌شود تا از تمایل آنها به خرید کاسته شود که این موضوع، خود را در افت حجم معاملات رینگ محصولات شیمیایی و پتروشیمی نشان می‌دهد.

سیگنال جهانی قیمت‌ها به نرخ پایه

نوزدهمین قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی و شیمیایی از ابتدای سال 1402 توسط دفتر صنایع پایین‌دستی با میانگین نرخ نیمای 28‌هزار و 500تومان برای عرضه مواد اولیه پتروشیمی در بورس‌کالا طی هفته ابتدایی شهریورماه اعلام شد. بررسی جداول قیمتی حاکی از آن است که بهای عمده محصولات بدون تغییر نرخ اعلام شده و بقیه کالا‌‌‌ها نیز به صورت ترکیبی از کاهشی و افزایشی قیمت‌گذاری شدند. این درحالی است که در هفته‌‌‌های ابتدایی تابستان، عمده نرخ‌های پایه افزایشی بودند. نرخ پایه محصولات رینگ داخلی پتروشیمی به طور سنتی از دو فاکتور بهای نیمای ارز و قیمت جهانی این محصولات پیروی می‌کند.

با توجه به اینکه نرخ نیمای ارز در کانال 28‌هزار تومانی تثبیت شده است، می‌‌‌توان گفت عدم‌تغییر نرخ محصولات پلیمری در بازار جهانی فوب خلیج‌فارس در هفته منتهی به 16اوت تعیین‌کننده ثبات قیمت‌ها در بازار داخلی بوده است. با وجود کاهش رونق معاملات در رینگ داخلی محصولات پتروشیمی، اعلام قیمت‌های پایه بدون تغییر نیز می‌‌‌تواند به تعمیق رکود در این بازار منجر شود؛ چرا که ممکن است برخی فعالان بازار به امید کاهش قیمت‌ها در هفته‌های آتی خرید‌‌‌های خود را به تعویق بیندازند.

بازار جهانی

روز گذشته بهای نفتا در بازار جهانی به 637دلار به ازای هر تن رسید و بازده هفتگی مثبت 13درصد را به ثبت رساند. البته باید خاطرنشان کرد که این کامودیتی طی چهارشنبه گذشته به کانال 635دلاری نیز سقوط کرد. در اواسط ماه ژوئیه بهای نفتا به کف قیمتی دوساله خود رسید و نرخ 548دلار به ازای هر تن را به ثبت رساند؛ اما بعد از آن در روند رشد قرار گرفت. تقاضای نفتا در آسیا و خاورمیانه همچنان کم است؛ ولی قیمت‌ها به دلیل افزایش قیمت نفت‌خام و کاهش میزان عرضه مورد حمایت قرار گرفته است. محموله‌های نفتا از سوی روسیه که قبلا بخشی از مخازن و ذخایر آسیا و خاورمیانه را تامین می‌کرد، اکنون کمتر شده است. علت کاهش محموله‌های صادراتی روسیه این است که بعضی از این واحدها پس از تعطیل‌شدن و انجام تعمیرات، برای راه‌اندازی با مشکلاتی مواجه شده‌اند و تولید کمتری دارند و نفتای تولیدشده از سوی پالایشگاه‌ها برای جبران کسری عرضه به بازار داخلی ارسال می‌شود. پیش‌بینی می‌شود با نزدیک‌شدن به فصل زمستان قیمت نفتا افزایش یابد و به این ترتیب قیمت محصولات پتروشیمی نیز افزایش خواهد یافت.