پرسش ها و پاسخ های زیر نمونه ای از سوالات آزمون اخذ پروانه حرفه ای لوله کشی مربوط به لوله های پلاستیکی است که برگرفته از کتاب اصول لوله کشی تالیف جولز اوراوتز و مقررات ملی ساختمان مبحث 16 است.

1- اتصال لوله های پلاستیکی به چه شکلی انجام می شود؟
اتصال لوله های پلاستیکی تنها با اتصالات قابل قبول و با روش چسبی، جوشی، اورینگی و یا بست های فلزی و پیچهای مقاوم در برابر خوردگی و در همه موارد مطابق با آیین نامه های موجود اجرا می شوند.

2- حداقل فاصله ی آزادی که باید بین لوله های  PVC گذرنده از کنار یک منبع داغ رعایت کرد چقدر است؟
لوله های PVC که در نزدیکی یا موازات یا متقاطع با منابع پردما مانند دستگاه های گرمایش، لوله های پردما، لوله های هواکش بخار و یا لوله کشی های مشابه هستند، باید حداقل 15 سانتیمتر از این منابع فاصله داشته باشند. لوله های پلاستیکی نباید در کانال ها و محفظه های سرپوشیده و در مجاورت هوای داغ، آب گرم و بخار آبی که دارای جریان نیست، نصب شوند.

3- چه نوع لوله های پلاستیکی در لوله کشی فاضلاب ونت در رو و زیر زمین در ساختمان ها به کارمی روند؟
- لوله های  PVC
-  لوله های  ABS که معمولا برای حمل فاضلاب های اسیدی مناسب نیستند

4- فاصله ی بست های نگهدارنده( ساپورت) لوله های پلاستیکی چقدر باید باشد؟
فاصله ی بست های لوله های پلاستیکی افقی نباید از یک متر و فاصله بست های لوله های پلاستیکی عمودی نباید از 1.20 متر بیشتر باشند.

5- آیا برای لوله های پلاستیکی در سیستم های لوله کشی اتصالات قابل انبساط لازم است؟
لوله های  PVC نسبت به لوله های فلزی دارای ضریب انبساط حرارتی خطی بزرگتری هستند. با در نظر گرفتن این مطلب و پیش بینی انبساط آزادانه لوله ها، انبساط حرارتی ، خطری را به وجود نمی آورد. برای پیش بینی انبساط حرارتی لوله ها باید در هر ده متر لوله کشی افقی  یا عمودی یک قطعه انبساط ( موفه) نصب کرد.  جدول 1-12 مقدار انبساط خطی لوله های  pvc را در دماهای مختلف نشان میدهد. به کمک این جدول می توان میزان انبساط  pvc را در اختلاف دماهای مختلف محاسبه کرد مقادیر ارائه شده در جدول 1-12 فقط مربوط به انبساط خطی نظری لوله های  pvc هستند.

 6- روش های نصب لوله های پلاستیکی دفنی کدامند؟
برای اطمینان از نصب مناسب  لوله های پلاستیکی که به صورت دائم در زمین دفن می شوند، توصیه های زیر قابل توجه است.

1-    آماده سازی کانال
الف) در مورد لوله های فاضلابی برای اینکه لوله پس از نصب از شیب لازم برخوردار باشد( حداقل یک درصد) کف کانال باید شیبدار اجرا شود.
ب) بستر کانال استقرار لوله باید با ماسه و شن با ضخامت های زیر پوشیده شود:
1- بستر به ضخامت 7 سانتیمتر برای لوله های تا 4 اینچ
2-بستر به ضخامت 10 سانتیمتر برای لوله های 4 تا 8 اینچ

2-    خاکریزی اولیه لوله
الف) برای خاکریزی اولیه لوله نباید از تکه سنگ های درشت و مواد خارجی دیگری که به لوله آسیب می رسانند، استفاده کرد.
ب) خاکریزی اولیه اطراف لوله باید به دقت کوبیده شود به طوری که از صدمه زدن به لوله و اتصال خودداری شده و یا موجب حرکت و جابه جایی لوله و اتصالات نشود. 

 3- خاکریزی نهایی لوله
  الف) خاکریزی نهایی لوله نیز باید بدون تکه سنگ های درشت، مواد خارجی و ریشه درختان باشد
 ب) این خاکریزی پس از انجام آزمون هیدرولیکی خط لوله انجام می شود 
  ج) خاکریزی نهایی پس از اتمام خاکریزی اولیه شروع می شود و تا تراز شدن نسبت به زمین ارتفاع دارد

7-آیا ضوابط خاصی برای باراندازی( تخلیه) و جابه جایی لوله های پلاستیکی وجود دارد؟

 سطحی صاف و تمیز بدون وجود میخ و سنگ و اشیایی که به لوله آسیب می رسانند، برای استقرار لوله ها مناسب است. در محل هایی که روی سطح آن نخاله و دیگر اشیا خارجی وجود دارد، در زیر لوله ها پایه های چوبی به فواصل تقریبا  یک متر قرار می دهند.(شکل 13-12)

در جاهایی که جابه جایی مکانیکی صورت می گیرد، تسمه فلزی و قلاب باید در دسترس باشند. در شکل 14-12 نمونه ای از تسمه و قلاب استاندارد دیده می شود.

8- آیا لوله های آب باران  داخل ساختمان به تست هوا یا آب نیاز دارند؟

 تمام لوله های آب باران که در داخل دیواره های داخلی ساختمان نصب می شوند باید با آب یا هوا تست و نشت یابی شوند.

9- آیا تعویض قطعاتی که در ضمن عملیات تست یا بازبینی معیوب تشخیص داده شوند، لازم است؟

اگر قطعه ای از نظر روش نصب یا جنس آن دارای اشکال و نقص باشد باید تعویض شده و بعد از نصب مجدد نیز مطابق با آیین نامه های محلی لوله کشی تست شود.

10- آیا تست سیستم آبرسانی ضروری است؟

سیستم های آبرسانی باید از لحاظ نشت، با فشار 1.5 برابر فشار کاری تست شوند. برای انجام این تست فقط باید از آب آشامیدنی استفاده کرد.

11-خمش مجاز لوله های pvc به چه صورت است؟

در برخی موارد نیاز به تغییر جهت خط لوله بدون استفاده از زانویی و یا سه راهی و هرگونه اتصالات وجود دارد. در این موارد می توان لوله را تحت شرایط کنترل شده خم کرد. معمولا حداقل شعاع خمش مجاز برای لوله های تحت فشار  PVC  ، 300برابر قطر خارجی لوله و برای لوله های فاضلابی و ثقلی 150 برابر قطر لوله است.

• از خم کردن لوله ها در دمای زیر ^◦C 5خودداری نمایید.
در جدول زیر شعاع خمش مجاز( بدون گرم کردن) برای لوله های  PVC تحت فشار نشان داده شده است.

• به علت خاصیت ترموپلاستیکی  لوله های  PVC  می توان خم هایی با شعاع های مختلف به صورت گرم ایجاد کرد. محدودیت شعاع با توجه به قطر لوله بین 3 تا 5 برابر  قطر لوله است.

12-نشتی مجاز خطوط لوله فاضلاب چقدر است؟

تست آب بندى اتصالات خطوط لوله فاضلابى میتواند با آب یا هوا انجام شود. در این حالت افت فشار جزئى در صورت عدم نشتى مشهود آب یا هوا از محل اتصال قابل قبول است. براى لوله هاى با قطر بالاتر از 600 میلیمتر  روش آب بندی با هوا توصیه می شود و برای قطرهای کمتر از 600 میلیمتر روش آب پیشنهاد می گردد. میزان نشتی مجاز باید کمتر از یک هزارم حجم آب داخل لوله و یا 0.15 لیتر بر متر مربع باشد.

13-شیب مجاز لوله های افقی فاضلاب چقدر است؟

جریان فاضلاب در لوله های افقی باید با تامین شیب مناسب و یکنواخت به صورت ثقلی صورت گیرد. شیب برعکس در لوله های افقی مجاز نیست. این شیب باید به نحوی باشد که سرعت جریان فاضلاب حداقل برابر 0.7 متر بر ثانیه باشد تا شستشوی خود به خود لوله ها صورت گیرد و هیچ رسوبی داخل لوله باقی نماند. شیب لوله های افقی نباید بیشتر از 4% باشد.