با پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری اخیر آمریکا شرایط ازنظر اقتصادی در فضای بین‌المللی برای ایران سخت‌تر شده و سخت تر هم می شود. این واقعیتی انکارناپذیر است و چاره‌ای جز پذیرش آن نداریم. از سوی دیگر، باید به این نکته مهم توجه کرد که رفتارهای غیرحرفه‌ای ترامپ، بین ایالات متحده آمریکا و متحدان سنتی و همیشگی‌اش فاصله انداخته است. کشورهای اروپایی از مصادیق این اتفاق در روابط بین‌المللی هستند. درگذشته آمریکایی‌ها شرکت‌های اروپایی را برای همکاری با شرکت‌های ایرانی یا شرکت‌هایی از دیگر کشورهای تحریم شده توسط آمریکا، منع می‌کردند اما در آخرین مورد، دیدیم که اروپایی‌ها، شرکت گوگل را به دلیل عدم رعایت بعضی ضوابط جریمه کردند.

این مسئله یعنی بروز شکاف بین آمریکا و کشورهای اروپایی در سطح مذاکره با فعالان اقتصادی هم قابل‌مشاهده است. در گفت‌وگو با نمایندگان شرکت‌های اروپایی که در ایران حضور دارند، فعالان اقتصادی اروپایی که تمایل به همکاری با شرکت‌های ایرانی دارند و البته سیاستمداران اروپایی می‌توان فاصله ایجادشده بین آمریکا و اروپا را احساس کرد. به‌عبارت‌دیگر این کشورها تمایل بیشتری برای همکاری با طرف ایرانی پیدا کردند و ترس کمتری از مجازات آمریکا دارند، مجازاتی که پیش‌ازاین مانعی بزرگ برای گسترش همکاری ما و کشورهای اروپایی بود.

شکاف بین کشورهایی اروپایی و آمریکا برای اقتصاد ما خوب است. ایران باید برای تقویت رابطه با کشورهای اروپایی تلاش کند و تا جای ممکن این رابطه را عمیق کند. هرچند در مورد بعضی اقلام صنعتی به‌طور مستقیم با آمریکایی‌ها روبه‌رو خواهیم شد اما می‌توان به بیشتر نیازهای صنعت با اتکا به دانش فنی و توان صنعتی کشورهای اروپایی پاسخ داد.

در زمینه صنایع هوافضا، بعضی کمپرسورهای نفتی یا تعدادی از کالاهای صنعتی، این آمریکاست که باید به سراغ آن رفت اما نکته این است که در ده سال گذشته، با دور زدن تحریم‌ها در بعضی موارد، به نیاز صنعت پاسخ دادیم و امروز شرایط ما از گذشته بدتر نیست و می‌توانیم چرخ صنعت را بگردانیم.

روابط اقتصادی و تجاری ایران با اروپایی‌ها، روند رو به رشدی را طی می‌کند. به‌طور محسوس شرایط بهتر از گذشته است اما هنوز مانع بزرگ توسعه روابط، عدم امکان استفاده از ابزارهای بانکی و مالی است. اگر امکان ارتباط با چند بانک بزرگ اروپایی برای شبکه بانکی ایران فراهم شود، این اتفاق به‌طورقطع تحولی عظیم در روابط تجاری طرف‌های ایرانی با شرکای اروپایی‌شان ایجاد خواهد کرد.

توضیح: سیاست‌های ترامپ علیه ایران تمامی ندارد.  هرچند ترامپ تهدیدی علیه استفاده از فرصت های برجام به نظر می‌رسد اما شواهد نشان می‌دهد که کنش‌های اقتصادی طرف‌های اروپایی مثل گذشته نیست. فعالان اقتصادی در این زمینه چه فکر می‌کنند؟

منبع: سایت خبری اتاق تهران/  مهدی پورقاضی