در دوران بعد از همه‌گیری کووید-۱۹ و در زمانی که بسیاری از مدیران عامل و روسای شرکت‌ها بر طبل حضور حداکثری کارکنان در محل کار و اضافه‌کاری می‌کوبند، بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌ها نه تنها شاهد افزایش بهره‌وری نیستند، بلکه بهره‌وری و اثربخشی کارکنانشان کاهش نیز پیدا کرده است. تحقیق اسلک نشان داده بسیاری از کارکنانی که به خاطر اجبار مدیران و مافوق‌های خود در دوران بعد از همه‌گیری به محل کارشان برگشته‌اند و دورکاری‌شان متوقف شده، به شدت دچار افسردگی و دلزدگی از کار و میل به ترک سازمان شده‌اند. کریستین جانزر، نایب‌رئیس آزمایشگاه محل کار اسلک و پژوهشگر ارشد حوزه بهره‌وری سازمانی، می‌گوید تفکر سنتی در خصوص بهره‌وری بر این تاکید دارد که اگر می‌خواهید بیشتر تولید کنید باید بیشتر و برای ساعات طولانی‌تر کار کنید، حال ‌آنکه تحقیقات بسیاری نشان داده‌اند که چنین نیست و کار بیشتر و طولانی‌مدت‌تر نه‌‌تنها باعث بهره‌وری بیشتر نمی‌شود، بلکه کاهش بهره‌وری را نیز در پی خواهد داشت. لازم به ذکر است تحقیق انجام شده توسط اسلک بر مبنای پاسخ‌های جمع‌آوری‌شده به‌ صورت خودگزارشگری است، نه معیارهایی مانند تعداد ساعات حضور افراد در هر روز در محل کار یا بهره‌وری آنها.   به همین دلیل در لابه‌لای این نتایج نکات جالب‌توجهی به چشم می‌خورد، از جمله اینکه آن دسته از کارکنانی که خود را متعهد به ‌ماندن در محل کار بعد از ساعات کاری می‌دانند ۵۰‌درصد بیشتر از سایر کارکنان رقابت‌جو هستند و در نتیجه کارآیی بیشتری از خود نشان می‌دهند. مهم‌تر از آن اینکه به‌ندرت دچار خستگی و کم‌کاری ناشی از فشار کاری می‌شوند. بر همین اساس هم هست که در تحقیق اسلک به مدیران پیشنهاد شده به کارکنانی که به خواسته خود و به‌خاطر اولویت‌هایی که فراتر از وظایف کاری‌شان در ذهن دارند ساعات بیشتری را در محل کارشان حضور دارند نقش‌های متفاوت و مهم‌تری اعطا کنند و به آنها کمک کنند این اضافه‌کاری خودخواسته را در خدمت اهداف سازمان قرار دهند.

 کار بیشتر، بهره‌وری کمتر، ریسک بیشتر

نتایج تحقیقی که در سال ۲۰۱۴ انجام شد حکایت از آن دارد که خروجی و کیفیت کار افراد پس از گذشتن ساعات کاری هفتگی آنها از ۵۰ ساعت، به میزان چشمگیری کاهش پیدا می‌کند.  این تحقیق که توسط محققان دانشگاه بوستون انجام شده بر این واقعیت تاکید دارد که اغلب مدیران بین کارمندانی که به اجبار بیشتر از ساعات کاری موظف‌شان در محل کار حضور دارند و کسانی که با تمام وجود و به صورت داوطلبانه ساعات بیشتری را در محل کارشان مشغول کار و فعالیت هستند، تمایزی قائل نمی‌شوند و برخوردشان با این دو گروه یکسان است.

 تحقیق جدید سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۲۳ به این نتیجه منتهی شد که کار کردن بیش از ۵۵ ساعت در هفته باعث افزایش ۳۰ درصدی خطر سکته مغزی در میان کارکنان و افزایش ۱۷ درصدی خطر مرگ زودرس و حملات قلبی در افراد می‌شود. بر این اساس بیشترین میزان کاهش بهره‌وری کارکنان در ساعات بین ۳ تا ۶ بعد از ظهر اتفاق می‌افتد و چنانچه مدیری با هدف افزودن بر میزان بهره‌وری کارکنانش از آنها بخواهد در این ساعات یا پس از آن در محل کار حضور داشته باشند، در عمل نه‌تنها به هدف خود نخواهد رسید بلکه باید تبعات ناشی از افزایش ریسک اشتباه‌های کاری کارکنانش را نیز به جان بخرد.  

نتایج این تحقیق به خوبی نشان می‌دهد بهره‌وری یک چیز خطی و مستقیم نیست و عوامل و متغیرهای متعددی در افزایش یا کاهش بهره‌وری فردی و سازمانی دخیل هستند. بیشتر کار کردن و اضافه‌کاری کارکنان در ساعات پس از ساعات کاری، یکی از گول‌زننده‌ترین آنها به حساب می‌آید.

منبع: Forbes

مترجم: سیدحسین علوی لنگرودی