مبادلات تالار محصولات پتروشیمی در هفته گذشته با روند رو به بهبودی روبه‌رو بود این روند در مورد پی‌وی‌سی نیز مشهود بود به‌طوری‌که اختلاف 85 هزار تنی عرضه و تقاضا در هفته گذشته به کمتر از 30 هزار تن رسید که نشان از حرکت این بازار به سمت تعادل دارد. پیش از این نیز «دنیای اقتصاد» با بررسی روند معاملات در این بازار پیش بینی کرده بود که به زودی بازار به سمت تعادل حرکت خواهد کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهند نسبت تقاضا به عرضه در این بازار که در 31 تیر ماه به حدود 10 رسیده بود در حال حاضر کمتر از رقم 3 است که این نکته حائز اهمیتی برای این بازار محسوب می‌شود.

بر این اساس اگرچه قیمت این محصولات در محدوده 2 هزار و 800 تا 4 هزار تومان در بازار آزاد قرار دارد اما هنوز در مقایسه با قیمت‌های جهانی رقم بالاتری است. به عبارتی اگر مبنای محاسباتی برای این محصول قیمت‌های جهانی باشد، بهای داخلی این محصول رقمی حدود 500تا800 تومان در هر کیلو از قیمت‌های استاندارد جهانی بالاتر است. البته این اختلاف قیمتی در بورس کالا کمتر است اما در این بازار نیز شاهد این حباب هستیم. وجود چنین حباب قیمتی به این معنا است که پتانسیل‌های بهبود بازار هنوز وجود دارد و انتظار می‌رود همچنان روند نزدیک شدن عرضه و تقاضا و کاهش قیمت‌ها ادامه داشته باشد. در حال حاضر میزان عرضه این محصول در بورس کالا به بیش از دو برابر آن در اوایل تیر‌ماه رسیده که می‌تواند به خروج انگیزه‌های سفته بازی و سودگیری‌های کوتاه مدت منتهی شود.

کارشناسان در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» می‌گویند اگر روند عرضه‌ها مانند دو، سه هفته اخیر باشد نیاز بازار پاسخ داده می‌شود و تقاضای کاذب نیز کاهش می‌یابد. به عقیده آنها درست است که هنوز تقاضا در بورس کالا منطقی نیست و بالاتر از نیاز واقعی است اما به دلیل کاهش سقف رقابتی در معاملات بورس کالا به نظر می‌رسد کم کم سفته بازها در حال خارج شدن از بازار هستند که این به معنای بازگشت آرامش به این بازار است. فعالان پایین‌دستی نیز می‌گویند دسترسی آنها به محصولات از طریق بورس کالا بهتر و معامله در این بازار روان‌تر شده است. به این ترتیب باید منتظر ماند تا از نیمه دوم مهر‌ماه شاهد ثبات کامل در بازار پی‌وی‌سی باشیم.

اولین موضوع این است که قیمت‌گذاری‌ها باید مبنایی منطقی داشته و قاعده‌مند باشد و به‌صورت سلیقه‌ای قیمت‌گذاری انجام نگیرد، اما در شرایط فعلی هیچ کس حاضر نیست قاعده‌مندی در قیمت‌گذاری را بپذیرد. وی در ادامه افزود: مساله دیگر تعیین کف عرضه و قانونمند کردن عرضه پتروشیمی‌ها یا به عبارتی مدیریت عرضه‌ها است. حسین دُر، کارشناس بازارهای پتروشیمی در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» در این خصوص می‌گوید: یکی از دلایل آرامش در بازار پی‌وی‌سی بازگشت پتروشیمی اروند به مدار تولید و تقویت عرضه سایر عرضه‌کننده‌ها است. به گفته وی با بازگشت این پتروشیمی به مدار مقدار عرضه افزایش پیدا کرده و این عامل باعث شده که شکاف میان عرضه و تقاضا رفته رفته کم شود و بازار محصولات پی‌وی‌سی به نقطه تعادلی نزدیک شود.

وی در ادامه افزود: یکی دیگر از دلایل به وجود آمدن این اتفاق، این است که چیزی در حدود 8/ 4 درصد نرخ پایه در بورس کالا افزایش یافته و همچنین سقف قیمتی 10 درصدی رقابت به 20درصد افزایش پیدا کرده است که این دو موضوع شرایط بهینه‌تری را پیش پای عرضه‌کننده‌ها قرار داده و باعث شده میزان عرضه‌ها به بیش از 15 هزار تن برسد. دُر تصریح کرد: اگر بخواهیم شرایط را به گونه بهتری بیان کنیم این گونه است که طی هفته‌های گذشته اجازه تغییر سقف داده نشد و این امر باعث شده طی آن دوران برخی پتروشیمی‌ها عرضه نکنند و بازارها دچار چنین سردرگمی شوند که این مشکل در حال رفع شدن است. این کارشناس بازار می‌گوید: با توجه به اینکه قیمت‌های داخلی بالاتر از قیمت‌های جهانی است هنوز واردات منطقی است و حاشیه سود مطمئن‌تر و امن‌تری را برای وارد‌کننده ایجاد می‌کند.

کارنامه شیمیایی‌ها در آخرین روز هفته

عرضه محصولات شیمیایی در بورس کالای ایران با آرامشی نسبی همراه بود هرچند که برخی از ترکیبات خاص به دلیل وجود تقاضای کافی، با جهش قیمتی همراه شدند هرچند که به چند گرید خاص محدود بود. با توجه به انتظار بازار برای اعلام قیمت‌های پایه جدید در هفته آینده در نگاه اول می‌توان این گونه استناد کرد که بخش بزرگی از خریداران به‌صورت کلی حالتی ابهام‌آمیز را تجربه کرده یعنی برای خرید مردد بوده و موضعی احتیاطی اتخاذ کرده‌اند. این در حالی است که قیمت‌های جهانی رفتارهای دوگانه‌ای را تجربه می‌کند یعنی برخی ترکیبات شیمیایی افزایش نرخ و برخی دیگر از محصولات پتروشیمی کاهش قیمت را تجربه می‌کنند بنابراین نمی‌توان به صراحت عنوان داشت که قیمت‌های پایه پیش رو افزایشی خواهد بود یا کاهشی.

با توجه به این موارد هر چند که خریداران برای خرید مردد هستند ولی در نهایت برای نیاز صنایع به خرید روی می‌آوردند ولی اما و اگرهای موجود باعث خواهد شد که خرید خود را در حد ضرورت محدود نگه دارند که باعث شد تا حجم تقاضا برای بسیاری از عرضه‌ها متعادل و حتی محدود باقی بماند. نکته مهم معاملات روز گذشته را می‌توان کاهش جذابیت خرید برخی گریدهای الکلی دانست زیرا برخی از عرضه‌های این گروه کالایی در نهایت بدون مشتری وارد مچینگ شد و تا اواخر ساعات معاملاتی در مچینگ نیز مورد داد‌و‌ستد قرار نگرفت که نشان‌دهنده بازگشت آرامش به این بازار با نزدیکی به روزهای سرد سال است. از سوی دیگر برخی از عرضه‌های همین کالا با رقابت مورد داد و ستد قرار گرفتند که نشان‌دهنده اهمیت ویژگی‌های معاملاتی و همچنین خصوصیت‌های فنی است ولی باز هم می‌توان به ثبات این بازار امیدوار بود.