رشد قیمت‌های اخیر اغلب با موتور محرک رشد تقاضا ثبت شده که دلیل آن را باید افزایش رقابت برای خرید عنوان کرد، آن‌هم در شرایطی که عرضه‌های موجود تاکنون جوابگوی تقاضای فزاینده بازار نبوده است.

این حجم از تقاضا در شرایطی به معاملات بورس‌کالای ایران وارد شده است که تقاضا تاکنون با مکانیزم‌های خاصی به نسبت مدیریت شده، ولی واقعیت‌های قیمتی و رقابت برای خرید نشان می‌‌دهد که مدیریت تقاضا کمکی به روند کلی بازار نکرده و حتی نقش برجسته‌ای برای ایجاد یک سرعت‌گیر قیمتی در بورس و بازار را هم به خوبی ایفا نکرده است. التهاب قیمتی در بازار PVC در هفته‌های اخیر یک واقعیت مشهود به‌شمار می‌رود.

  DEPPI در قله تاریخی خود
«شاخص قیمت پلیمرهای دنیای‌اقتصاد» موسوم به DEPPI در هفته گذشته با رشد ۵درصدی همراه شد، آن‌هم در شرایطی که رشد بهای نیمایی ارز در نرخ‌های پایه ۶۵/ ۱ درصد بود و از طرفی قیمت‌های جهانی اثرگذار بر نرخ‌های پایه بعضا کاهشی بوده است. این وضعیت نشان می‌دهد که محرک اصلی رشد قیمت‌ها در هفته گذشته افزایش نرخ ناشی از رقابت برای خرید بوده است. البته در هفته پایانی بهمن‌ماه (دو هفته قبل) نیز همین شرایط را داشت یعنی رقابت برای خرید برای دومین هفته پیاپی موتور محرک رشد قیمت‌ها بود. این وضعیت موجب شده تا «شاخص قیمت پلیمرهای دنیای‌اقتصاد» در دو هفته اخیر نزدیک به ۵/ ۱۰ درصد افزایش یابد که بالاترین رقم رشد نرخ در یک‌سال اخیر به‌شمار می‌رود. البته ذات رشد قیمت‌ها در روزهای پایانی سال رخدادی نسبتا متداول است ولی در شرایط فعلی برخی از گریدهای خاص همچون PVC رشد قیمت‌هایی فراتر از حد انتظار را ترسیم کرده‌اند. اگر رشد قیمت‌ها در چند گروه کالایی خاص که اغلب از آنها به‌عنوان گریدهای جذاب یاد کرده‌ایم؛ به سایر بازارها سرایت کند اوضاع به‌شدت شکننده و خطرناک خواهد شد. البته با توجه به سال گذشته؛ این انتظار وجود دارد که بازار در هفته پیش‌رو نیز از التهاب معاملاتی برخوردار بوده ولی به سمت تعادل حرکت خواهد کرد. از سوی دیگر این احتمال را باید در نظر گرفت که التهاب فعلی زودتر از حد انتظار آغاز شده و شاید زودتر از شرایط مرسوم هم به ثبات برسد. در هفته گذشته «شاخص قیمت پلیمرهای دنیای‌اقتصاد» موسوم به DEPPI به ۱۲ هزار و ۴۱۴ تومان رسید که بالاترین نرخ ثبت شده در تاریخ بورس‌کالای ایران است که به وضوح از رشد قیمت‌ها در این بازار حکایت دارد. در هفته گذشته فاصله قیمت دلار آزاد و نیمایی هم به نزدیکی ۲ هزار و ۴۰۰ تومان رسید که بالاترین رقم ثبت شده در ۱۱ هفته اخیر است که خود محرکی برای خرید هیجانی در بورس‌کالا به‌شمار می‌رود.

در هر حال باید دو محرک اصلی را برای نوسان قیمت‌ها در هفته‌جاری در نظر گرفت؛ یکی نوسان قیمت‌های پایه در بورس‌کالا و دیگری میزان رقابت برای خرید که هر کدام رفتار و اثرگذاری خاص خود را برجای خواهد گذاشت. البته هنوز قیمت دلار نیمایی در فاز افزایشی خود قرار دارد و این داده می‌تواند محرکی برای حمایت از رشد قیمت‌های احتمالی به‌شمار رود. این درحالی است که بهای جهانی نفت‌خام در طول یک هفته اخیر افت جدی داشته است و موجب شده تا بهای نفتا هم کاهشی شود. این موارد در نهایت بر بازار محصولات پتروشیمی اثرگذار خواهد بود، آن‌هم در شرایطی که افت نرخ پلیمرها به تازگی آغاز شده و امکان استمرار کاهش قیمت‌ها را باید در نظر گرفت. در هر حال این هفته باز هم میزان رقابت برای خرید است که می‌تواند موتور محرک رشد قیمت‌ها به‌شمار رود اگرچه قیمت‌های بازار آزاد به قدری افزایش یافته که رشد بیشتر نرخ برای این بازارها چندان هم جدی نخواهد بود ولی از هم‌اکنون نمی‌توان رای به کاهش قیمت‌ها داد. در هفته گذشته شاهد رشد جدی حجم معاملات پلیمرها در بورس‌کالا بودیم که می‌تواند سیگنالی برای کاهش التهاب خرید و حتی رشد تزریق کالا از بورس به بازار باشد.

  ثبت بزرگ‌ترین حجم معاملات هفتگی پلیمرها در تاریخ بورس‌کالای ایران
در هفته گذشته شاهد رشد ۶۷/ ۱۶ درصدی حجم دادوستد هفتگی پلیمرها بودیم که موجب شد تا این حجم به بیش از ۹۱ هزار تن برسد که بالاترین رقم ثبت شده در تاریخ معاملات پلیمرها در بورس‌کالای ایران است یعنی یک رکورد تاریخی به ثبت رسیده و می‌تواند اثرگذاری خود را به مرور زمان بر این بازار برجای بگذارد. این درحالی بود که حجم عرضه‌ها رشد ۶/ ۱۱درصدی داشت و حجم تقاضا نیز افزایش ۳۸ درصدی را تجربه کرد. رشد تقاضا نیز یک داده بسیار مهم به‌شمار می‌رود آن‌هم در شرایطی که با آغاز اسفند شاهد افزایش سهمیه‌های خرید بودیم که در کنار رشد عرضه‌ها به این رکورد جالب توجه منتهی شد. البته حجم عرضه‌های مرسوم پلیمری در بازار فیزیکی بورس‌کالا به بیش از ۹۵هزار و ۶۷۰ تن رسید که در مقایسه با سال قبل نشان می‌دهد که هنوز پتانسیل برای رشد حجم عرضه‌ها وجود داشته و در صورتی که باز هم رشد عرضه‌ها را شاهد باشیم، رکوردهای معاملاتی بزرگ‌تری هم به ثبت خواهد رسید. البته این رشد عرضه‌ اگرچه به افزایش حجم معاملات در بورس‌کالا منتهی شد، ولی التهاب موجود در بازار را خنثی نکرد و حتی رقابت برای خرید در هفته جاری برای گریدهای جذاب بالاتر از ارقام مشابه در هفته‌های قبل بود که نشان می‌دهد این بازار هنوز به عرضه‌های بالاتری نیاز دارد. به‌عنوان یک نمونه دیگر در هفته پایانی بهمن‌ماه و هفته ابتدایی اسفند سال گذشته نزدیک به ۱۸۹ هزار تن عرضه پلیمرها در بازار فیزیکی بورس‌کالا به ثبت رسیده بود که این رقم در سال‌جاری به ۱۸۱ هزار تن رسیده است. به‌صورت دقیق‌تر برای امسال که با تقاضای بالاتر و نرخ‌های بیشتری همراه هستیم عرضه‌ها حتی کاهش یافته و خروجی آن رشد التهاب قیمتی در بورس‌کالا بوده است. البته افزایش ظرفیت‌های تولید و پتانسیل عرضه برای سال‌جاری بالاتر از سال قبل بوده است ولی در فاز عرضه شاهد روزهای مطلوبی نیستیم و به صراحت می‌توان گفت که بازار به عرضه‌های بیشتری نیاز دارد.

  بازی پرحاشیه بازار PVC
در هفته‌های اخیر ملتهب‌ترین بازار پلیمری در بورس‌کالا در معاملات PVC خودنمایی کرد تا جایی که بیشترین رشد نرخ را شاهد بودیم. افزایش قیمت‌ها در این گروه کالایی یک رکورد تاریخی را برای سال‌های اخیر به نمایش گذاشت تا جایی که رشد نرخ در بورس‌کالا حتی به بالای ۴۰ درصد هم رسید. این وضعیت که یادآور التهاب قیمتی سال ۹۵ بود موجب شد تا نامه‌نگاری‌های گسترده‌ای برای ابطال معاملات صورت پذیرد اگرچه از لحاظ فنی ابطال معاملات بعد از تایید آن با اما و اگرهای خاص خود روبه‌رو است، ولی به معنی نادیده گرفتن این التهاب قیمتی نیست. در هفته‌های اخیر اغلب گریدهای PVC مخصوصا انواع امولوسیون بیشترین رشد نرخ به خود اختصاص داده است آن‌هم در شرایطی که هفته گذشته این التهاب فوران کرد و اغلب عرضه‌ها در این گروه کالایی با رشد قیمت‌هایی بیش از ۳۰ درصد روبه‌رو بوده و رکورد بیشترین رشد قیمت‌ها را در تمامی بورس‌کالا به نام گرید E۶۸۳۴ ثبت شد. این در حالی بود که التهاب گریدهای رایج سوسپانسیون با محوریت S۶۵ هم دست کمی از این شرایط نداشت. این رفتارهای قیمتی را باید جدی گرفت آن‌هم در شرایطی که تولید PVC به‌صورت کلی بالاتر از مصرف آن است و این داده در نهایت به ایجاد ملتهب‌ترین بازار پلیمری شاید در چند سال اخیر منتهی شده است. این وضعیت برای تولید داخلی به‌شدت نگران‌کننده است و می‌تواند به داده‌های حاشیه‌ای خاص خود منتهی شود؛ همان‌گونه که در سال‌های گذشته شاهد بودیم. همیشه PVC به‌عنوان یک ماده اولیه به نسبت ارزان‌قیمت در بازارهای داخلی و جهانی مطرح بوده و هست و همین ویژگی موجب شده تا تقاضای متنوعی را در بر بگیرد که به معنی آسیب‌دیدن بسیاری از بازارها و صنایع در حوزه صنایع تکمیلی محصولات پتروشیمی است که آسیب‌زا بودن وضعیت بازار را برای صنایع بسیاری در بر خواهد داشت. کم‌توجهی به این رشد قیمت‌ها نگران‌کننده‌تر از خود رشد نرخ بوده که در نامه‌نگاری‌های به‌عمل آمده نیز به این مهم توجه شده است. البته بازار PVC و رخدادهای آن را باید نمونه‌ای از داده‌های واقعی در بازار پلیمرها به‌شمار آورد و هیچ بعید نیست که تداوم رشد نرخ شرایط مشابهی را در بازارهای مشابه پلیمری نیز ایجاد کند. اینکه جریان رشد قیمت‌ها در هفته‌های قبل آغاز شده و در هفته گذشته به اوج رسید خود بحث‌های خاص خود را در بر داشته و اگر این هفته نیز شاهد همین روند کلی باشیم دیگر نمی‌دانیم که چه بگوییم آن‌هم در شرایطی که تجربه سال‌های قبل بازار PVC پیش‌روی ما بوده و هست. در هر حال آرامش در هر بازاری منافع همه مخصوصا صنایع تکمیلی را تامین می‌‌کند.