از سوی دیگر عدم تایید معاملات PVC باعث شد تا رقمی نزدیک به ۹ هزار و ۸۰۰ تن از حجم معاملات پلیمرها در بورس کالاحذف شود که به کاهش ۲۰ هزار و ۲۰۰ تنی حجم داد و ستد هفتگی کمک کرد.

همین آمارها نشان می‌دهد بازار پلیمرها پیچیدگی‌های جدید و جدی پیدا کرده که یکی از خروجی‌های آن رشد قیمت‌ها در بورس کالاست و هیچ بعید نیست که جریان افزایش نرخ باز هم تداوم یابد. شاخص قیمت پلیمرهای« دنیای‌اقتصاد» در هفته گذشته به بالاترین میزان در سال جاری رسیده که خود نشان‌دهنده اثرگذاری رشد بهای نیمایی ارزبراین بازار است. دو روز تعطیلی در هفته گذشته و دو روز تعطیلی در هفته جاری به معنی کاهش فعالیت‌های تولیدی و تجاری در کشور است، بنابراین عقبگرد حجم داد و ستد پلیمرها در این بازه زمانی منطقی و توجیه‌پذیر است. این روند را باید در شرایطی در نظر گرفت که قیمت‌های پایه در هفته گذشته با رشد نزدیک به ۷/ ۵ درصدی همراه بود که خود یک عامل مهم برای این بازار است. شاید در این گزارش بتوان بیش از سایر گزارش‌های مرسوم به نوسان قیمت‌ها در بازار داخلی پرداخت، زیرا نوسان بهای نیمایی ارز و اثر آن بر قیمت‌های پایه به نسبت یکسان بوده است. در هفته گذشته شاخص قیمت پلیمرهای «دنیای‌اقتصاد» با ۴۵/ ۷ درصد رشد روبه‌رو شد و به ۱۰ هزار و ۹۱۳ تومان رسید. افزایش ۶۶/ ۵ درصدی بهای دلار نیمایی در کنار افزایش قیمت آزاد ارز دو موتور محرک رشد قیمت‌ها بود آن‌هم در شرایطی که هفته گذشته قیمت‌های پایه با احتساب نوسان قیمت‌های جهانی مورد محاسبه قرار نگرفت یعنی قیمت‌های جهانی در تعیین نرخ‌های پایه لحاظ نشدند. همین نکته را باید در شرایطی مورد بررسی قرار داد که آخرین قیمت نیمایی ارز ۱۴ هزار و ۹۳۶ تومان بود ولی تا لحظه تنظیم این گزارش پایین‌ترین قیمت نیمایی ارز ۱۵ هزار و ۳۹۰ تومان است یعنی امکان حمایت مجدد از رشد قیمت‌های پایه در بورس کالا وجود دارد حتی اگر نوسان قیمت‌های جهانی را مورد ارزیابی قرار ندهیم. اگر این ذهنیت درست باشد هیچ بعید نیست که قیمت‌ها در بورس کالا هنوز از امکان رشد برخوردار باشند. البته شاهد هستیم که فاصله قیمتی دلار آزاد و نیمایی بعد از رکورد ۳ هزار و ۳۴۴ تومانی در هفته منتهی به ۲ خرداد در حال کاهش است و به احتمال قوی در هفته جاری این فاصله قیمتی باز هم کمتر می‌شود که پتانسیلی برای کاهش خریدهای هیجانی در بورس کالاست. در هر حال جریان قیمتی در بورس کالا از مسیر قیمت‌های پایه در یک فاز افزایشی نوسان کرده است. بنابراین انتقاد به نوسان نرخ در بازار داخلی یا در معاملات بورس کالا چندان هم قابل دفاع نیست. البته نوسان قیمت‌ها در بازار آزاد شاید برای برخی از گروه‌های کالایی کمتر از رشد نرخ در بورس کالا باشد که دلیل آن را باید در فاصله قیمتی بین بورس و بازار جست‌وجو کرد.درخصوص قیمت‌ها اما نمی‌توان از رشد نرخ سخن گفت ولی به التهاب عجیب و غریب نرخ در بازار PVC اشاره نکرد. شاید بزرگ‌ترین رقابت در چندین سال اخیر در بازار PVC را هفته گذشته شاهد بودیم که حتی رقابت بالای ۷۰ درصد با قیمت‌های پایه نیز مشاهده شد. اگرچه در نهایت این معاملات مورد تایید قرار نگرفت ولی در ذات خود واقعیت‌هایی را نهفته دارد که ریشه‌یابی دقیق‌تری را می‌طلبد. اول باید پرسید خریداری که نوسان قیمت‌هایی مثلا بالاتر از ۵۰ درصد را پذیرفته قرار است با این کالا چه کند؟ فاصله قیمتی آزاد ارز با بهای نیمایی آن رقمی نزدیک به ۱۸ درصد است یعنی اگر یک خریدار حتی به قصد قاچاق این کالا را با این رقابت خریداری کند، اگر بالاتر از ۱۸ درصد یا حتی با احتساب ۵ درصد تخفیف نرخ‌های پایه بدون در نظر گرفتن هیچ هزینه جانبی (که امری غیرممکن است) بخواهد این کالا را قاچاق کند امکان ندارد بتواند بالاتر از ۲۳ درصد رقابت را بپذیرد. شاید برخی تلاش داشتند تا از کاهش قیمت‌ها در بورس و بازار جلو‌گیری کنند. همین نکته را اگر در رقابت‌های هفته گذشته بپذیریم، توجیه‌ناپذیری این رقابت را نشان می‌دهد. اما اگر خرید اعتباری بوده و احتمال رشد قیمت‌های جهانی و افزایش نرخ آزاد ارز را در نظر بگیریم جریان متفاوت خواهد بود و این معامله خاص نشان می‌دهد که ذهنیت بازار به چیزهایی فکر می‌کند که در محاسبات توجیه‌بردار نیست. حال اگر قیمت آزاد ارز نه تنها افزایش بیشتر نداشته بلکه کاهش نرخ داشته باشد، با وجود افزایش گام به گام بهای نیمایی ارز شاهد کاهش فاصله این دو نرخ خواهیم بود که به تجربه ثابت شده که به کاهش تقاضا منتهی خواهد شد؛ اگرچه هنوز نمی‌توان به وضوح در این خصوص اظهارنظر کرد.در هفته گذشته شاهد افت نزدیک به ۱۰ هزار تنی حجم عرضه پلیمرها بودیم و البته عدم تایید معاملاتPVC برکاهش حجم معاملات تاثیر بسزایی گذاشت زیرا حجم عرضه این محصول نزدیک به ۱۰هزار تن بود. این دو داده در شرایطی جالب توجه است که حجم معاملات نیز ۲۰ درصد افت داشته یعنی به‌صورت واقعی حجم معاملات کل در هفته گذشته در مقایسه با هفته ماقبل تغییر برجسته‌ای نداشته و بازار از یک آرامش از لحاظ حجم معاملات برخوردار است.

البته کاهش حجم معاملات در گروه‌های کالایی خاص همچون گریدهای سنگین اکستروژن، پلی اتیلن ترفتالات‌ها و برخی گریدهای سبک و سنگین پلی‌اتیلن‌ها را باید مورد توجه قرار داد اگرچه ذات نیمه‌تعطیل بودن هفته گذشته نیز بی‌اثر نبود ولی بازار چندان هم از این نوسان حجم معاملات خاطره خوشی ندارد. حجم معاملات پلیمرها در بورس کالا در هفته گذشته ۶۱ هزار و ۹۳۰ تن بود که در مقایسه با هفته قبل افت ۶/ ۲۴ درصدی را نشان می‌دهد. عرضه‌ها نیز با کاهش ۸/ ۱۰ درصدی همراه شد و تقاضا (با احتساب حذف تقاضای PVC) ۲۵/ ۱۴ درصد افت داشت. با توجه به این آمارها و کاهش نسبی حجم معاملات برخی از گروه‌های کالایی مهم البته در برابر تعطیلات موجود در هفته جاری بازار شکننده‌ای ترسیم شده اما به‌صورت کافی تغذیه نشده است. البته قیمت‌های موجود در بورس کالا هنوز از امکان افزایش نرخ برخوردار هستند آن‌هم در وضعیتی که قیمت‌های موجود به نسبت بالاست و در این شرایط اگر شاهد افت بهای آزاد ارز باشیم جریان عمومی نرخ به فاز تقاضا اجازه خودنمایی چندانی نخواهد داد.

در کنار آن ضعف جدی واردات محصولات نهایی به دلیل نوسان قیمت آزاد ارز موجب شده تقاضای واقعی برای تولیدات داخلی تقویت شود که با توجه به امیدواری به گشایش کامل مرزهای صادراتی به کشورهای منطقه می‌توان به رونق نسبی تولید در صنایع تکمیلی خوش‌بین بود. البته خردادماه و مخصوصا بعد از نیمه آن زمان سنتی رکود فرا می‌رسد ولی امیدواریم تجربه سال گذشته باز هم در این بازار تکرار نشود. حجم معاملات کمتر از ۷۰ هزار تن در هفته برای این بازار قابل قبول نیست اگرچه حجم عرضه‌های هفته گذشته نیز مورد انتقاد قرار گرفته و به عرضه‌های بیشتری نیاز داریم تا چهره التهاب در بازار کم‌رنگ شود. از هم‌اکنون نمی‌توان به آرامش بیشتر در بازار رای قطعی داد.

منبع: دنیای اقتصاد