بورس کالا با عرضه‌‌ای نزدیک به ۴۹ هزار تن روبه‌رو شد که البته کمتر از نیاز واقعی بازار است و برای بسیاری از گروه‌های کالایی برتری تقاضا بر عرضه‌ها در بورس کاملا مشهود است. این در حالی است که هنوز بسیاری از واحدهای تولیدی از موجودی انبارهای سال قبل خود تغذیه می‌کنند یا برای پوشش ریسک نوسان عرضه مواد اولیه در تلاش هستند که بخشی از نیاز خود را در انبارها ذخیره داشته باشند. همین ذخایر کوچک و بزرگ تاکنون به‌عنوان یکی از دلایل عدم رشد قیمت‌ها در بازار داخلی ایفای نقش کرده است اگرچه کاهش تقاضای محصولات نهایی در بازار داخلی هم به عدم رشد قیمت‌ها به‌صورت جدی کمک کرده است. از سوی دیگر رشد شکننده بهای دلار آزاد در یک هفته اخیر موجب شده بود تا جذابیت صادرات محصولات نهایی اندکی افزایش یابد، ولی این رشد جذابیت صادراتی چندان برجسته نبوده است.

از یک هفته پیش از احتمال رشد قیمت‌ها در بورس کالا سخن گفتیم اگرچه از روزهای اخیر جرقه‌های رشد قیمتی در این بازار تقویت شده است و بیم و امید از افزایش نرخ جدی‌تر از قبل در حال خودنمایی است. البته این روند کلی را باید به‌صورت پلکانی و گاه‌شمار مورد بررسی قرار داد. در گام اول شاهد بودیم که حجم بالایی در بورس کالا عرضه نشد و همین شرایط به معنی برتری تقاضا بر عرضه‌ها و رقابت در بورس بود و رشد نرخ در این بازار رسمی را موجب شد. البته پس از آن شاهد رشد قیمت دلار نیمایی نسبت به آخرین قیمت‌های پایه اعلامی بودیم که موجب شد بهای پلیمرها در بورس کالا افزایشی شود. از آن زمان تاکنون اگرچه بازار از یک آرامش عمومی برخوردار است، ولی جرقه‌های پراکنده رشد نرخ در بازار آزاد رونق و گسترش بیشتری پیدا کرده و این روند کلی را شاید تغییر دهد اگرچه هنوز بازار را می‌توان با ثبات ارزیابی کرد.

البته این آرامش کلی بیشتر برای گریدهای سنگین پلی‌اتیلنی صادق است. مسعود جمالی از فعالان بازار پلیمرها معتقد است در شرایط فعلی بازار از تعادل نسبی برخوردار شده که این وضعیت هم در بازار داخلی و هم در بازارهای صادراتی قابل مشاهده و رهگیری است، اگرچه برخی از گریدها همچون پت بطری یا پلی‌پروپیلن‌ها نسبت به قیمت‌های منطقه‌ای و نرخ‌های بورس کالا شاهد التهاب و بالابودن نرخ هستیم. البته آرامش کلی در بازار با محوریت گریدهای سنگین را شاهد هستیم و این وضعیت به این معنی است که از التهاب سال گذشته فاصله‌ای جدی داریم. البته در ماه‌های ابتدایی سال ( به‌صورت سنتی) شاهد رونق تولید و جذابیت خرید نیستیم و تا افزایش فعالیت کارخانه‌ها در روزهای گرم سال و رسیدن به اوج تقاضا برای محصولات نهایی، هنوز فاصله داریم یعنی به‌صورت کلی هنوز به زمان اوج تقاضای فصلی مواد اولیه نرسیده‌ایم. البته امسال ماه رمضان را هم باید در نظر گرفت که به کاهش تقاضا از هم‌اکنون دامن زده است.

این شرایط به این معنی است که احتمال شروع جریان افزایشی قیمت‌ها ( برای گریدهای سنگین پلی‌اتیلنی) احتمالا از اواخر اردیبهشت‌ماه خواهد بود. البته باید به داده‌های جانبی همچون بحث تحریم‌ها و میزان حجم تزریق کالا به بازار داخلی همچنین نوسان قیمت ارز و اختلاف نرخ بین دلار نیمایی و آزاد (سنا) نیز اشاره کرد. این موارد در کل به میزان مزیت‌های صادراتی و حمایت یا عدم حمایت از تولید داخلی (با میزان تزریق کالا به بازار) منتهی خواهد شد. البته در صورت رشد تقاضای مواد اولیه در بازارهای داخلی در هفته‌های آینده و مخصوصا از نیمه ماه رمضان به بعد (حداکثر ۳ هفته آینده) اگر حجم عرضه به میزان کافی نباشد نگرانی‌های جدیدی را شاهد خواهیم بود.

وضعیت معاملات در بورس کالا

معاملات بورس کالا دیروز هم با عرضه‌های متعادلی روبه‌رو شد، ولی یک تغییر مهم را در بازار شاهد بودیم. به رغم عدم رشد محسوس حجم عرضه‌ها، ولی رقابت برای خرید در روز گذشته اندکی کاهش یافته بود که این نکته را باید مورد بررسی قرار دهیم. از یکسو گریدهای عرضه‌شده اغلب از جذابیت بالایی برخوردار نبودند، بنابراین عدم هجوم تقاضا برای خرید امری منطقی به نظر می‌رسد. این در حالی بود که عرضه‌های روز دوشنبه هم از جذابیت بالاتری برخوردار بود و هم رقابت بالاتری را به نمایش گذاشت. از سوی دیگر نزدیکی به ماه رمضان سرعت‌گیر بزرگی در مسیر رشد قیمت‌ها به شمار می‌رود و می‌تواند ذهنیت عمومی در بازار را به سمت عدم نیاز به رشد عرضه‌ها منحرف کند. این داده را باید از آن‌جایی مورد بررسی دقیق‌تر قرار داد که اگر به هر دلیل قیمت دلار آزاد باز هم افزایش یابد جذابیت صادرات هم تقویت خواهد شد و ناخودآگاه بازار با تقاضای بالاتری همراه می‌شود. از سوی دیگر کاهش روزشمار موجودی انبارها در بازارهای داخلی را هم باید جدی گرفت که به مرور زمان امکان رشد نرخ را فراهم می‌سازد.

در هر حال جرقه‌های افزایش قیمتی در بازار به‌صورت پراکنده دیده می‌شود و هیچ تضمینی وجود ندارد که این روند صعودی قیمت‌ها در بازار فراگیر نشود که در صورت ثبت چنین رخدادی شاهد فشار واقعی به بخش تولید خواهیم بود مخصوصا اگر قیمت دلار آزاد هم افزایش یابد. البته نزدیکی به ماه رمضان خود به معنی تزریق تقاضایی جدید به بازار است و برخی از گروه‌های کالایی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد که در معاملات روز گذشته نیز شواهد این امر به خوبی روشن شد و این پتانسیل وجود دارد که این وضعیت باز هم ادامه پیدا کند.البته آمارهای قطعی معاملات را باید در پایان هفته جاری مورد بررسی قرار داد و از هم اکنون در مورد رخدادهای بازار نمی‌توان اظهارنظر قاطعی داشت، اما چند هفته است که حجم معاملات هفتگی پلیمرها در بورس کالا در سطوحی بالاتر از ۷۰ هزار تن قرار دارد و این رخداد به احتمال قوی برای هفته جاری هم تداوم خواهد یافت.

منبع: دنیای اقتصاد