وی همچنین در این گفت و گو بر ملزم کردن مشاوران فنی برای بررسی انواع لوله ها در اجرای پروژه ها تاکید کرد. این مصاحبه را در ادامه بخوانید.

لطفا وضعیت پروژه های آب و فاضلاب در کشور را توضیح دهید. اکنون  شرایط چگونه است؟

پروژه های آب و فاضلاب وابستگی زیادی به منابع مالی دارد. اکنون به دلیل محدودیت منابع مالی در کشور، این پروژه ها نیز دچار محدودیت شده و در نتیجه سطح اجرای پروژه ها هم کاهش پیدا کرده است. از طرفی تامین منابع مالی در این بخش در حال حاضر از طریق اوراق مشارکت یا اوراق خزانه دولت با بازه زمانی بازپرداخت یک تا سه سال صورت می گیرد. خود این مطلب باعث کاهش جذابیت برای بخش خصوصی جهت حضور در فعالیت های پروژه های عمرانی آب و فاضلاب شده است.

به همین دلیل به صورت خلاصه این طور به نظر می آید که حجم پروژه های مربوط به خطوط انتقال آب و فاضلاب کاهش زیادی در شرایط فعلی پیداکرده است .

پس میزان پروژه ها کاهش یافته است، آیا آماری در این زمینه دارید؟

بله کاهش یافته است ولی اکنون آمار دقیقی ندارم؛ اما به تناسب میزان مناقصاتی که برگزار شده است اگر به استناد آنها به صورت موردی بررسی کنیم، به طور مثال مناقصات مربوط به لوله های یو پی وی سی و در اساس کل لوله ها نسبت به سال گذشته حدود 20 تا 30 درصد نسبت به سال های گذشته کم شده است.

آیا این کاهش به دلیل همان مشکل تامین منابع مالی است یا حضورسایر لوله های پلیمری بر میزان مصرف لوله و اتصالات پی وی سی نیز تاثیرگذار بوده است؟

بزرگترین چالش پیش رو برای اجرای پروژه های عمرانی همان تأمین منابع مالی است. همان طور که عرض کردم پروژه های عمرانی به سمت اوراق خزانه به صورت کلی با بازدهی زمانی 3 ساله در حال انجام است. خود این مطلب جاذبه بخش خصوصی را در مشارکت این پروژه ها کاهش داده و از طرف دیگر منابع مالی سازمان های ذیربط نیز کاهش پیدا کرده است. در نتیجه حجم پروژه ها نسبت به سال های گذشته به دلایل زیادی و مهمترین آنها تامین مالی، کاهش یافته اند.

فارغ از توضیحات شما در مورد مشکل تامین منابع مالی، آیا لوله های پی وی سی توانسته جایگاه خود را در بخش آب و فاضلاب کشور پیدا کند؟

لوله های پی وی سی با توجه به جایگاه  محدودی که از قبل برای آن به وجود آمده بود، با تلرانس 10 تا 20 درصد ثابت مانده است. این درخواست ها و پروژه ها مربوط به سال جاری است. از  اردیبهشت ماه با افزایش قیمت مواد اولیه پی وی سی و کاهش عرضه پتروشیمی ها روبه رو شدیم و این چالش باعث عدم تمایل تولیدکننده ها به شرکت در مناقصات نیز شده است. حتی می توان عنوان کرد تولیدکنندگان در مناقصات ماه های جاری حاضر نشدند.

آیا این عدم حضورتنها به بحث عرضه  و تولید مواد اولیه باز می گردد یا مسائل فنی هم در این عدم حضور  موثر است؟

اتفاقا در شرایط کنونی از لحاظ فنی شاهد گرایش به استفاده از لوله و اتصالات پی وی سی در صنعت آب و فاضلاب هستیم؛ اما به دو علت یکی شرکت های آب و فاضلاب به دلیل نداشتن منابع مالی  و دوم تغییر قیمت های لحظه ای مواد اولیه و در نتیجه تغییر در قیمت تمام شده محصول،  شرکت در مناقصات را با محدودیت زیادی رو برو کرده است.

لطفا نقش مشاوران فنی را در این بخش توضیح دهید؟ آیا آنها به دانش روز آگاهی دارند یا نیاز به آموزش در این بخش احساس می شود؟

به طور کلی وقتی بحث چالش اقتصادی مطرح می شود و منابع مالی کاهش می یابد، به طور زنجیره وار در تمامی بخش ها خود را نشان می دهد. در بخش مشاور نیز، ناگزیر تمهیداتی اندیشیده شده است. از آن جمله این که نیروهای با سواد و با تجربه از سیستم های مرکز و مادر جدا می شوند. در نتیجه این خطر وجود دارد که در آینده با کمبود نیروی انسانی کم تجربه و ناوارد مشاوران فنی با حداقل دستمزد که وارد بازار کار می شوند، مواجه شویم.

به همین دلیل اتفاقی که در بخش استفاده از لوله های پلیمری و غیر پلیمری می افتد تا زمانی که به بخش مشاوره و استاندارد های لازم برسد، صنعت به مشکل برمی خورد. از سوی دیگر یک طرف این ماجرا به تولیدکنندگان لوله های یوپی وسی باز می گردد که فضای آموزشی کافی برای مشاوران فراهم نکردند.

همچنین مشاوران تمایل چندانی به تغییر استفاده لوله های پلیمری با لوله یو پی وی سی، از خود نشان ندادند. بنابراین می توان گفت که مشاوران به عنوان حلقه وصل بخش تولید به بخش مصرف از جایگاه و اهمیت ویژه ای برخوردارند. به همه این دلایل ذکر شده آن کارکرد اصلی یعنی همان مشاوره اصولی و علمی هنوز اتفاق نیفتاده است.

اکنون شما به موضوع بسیار مهمی اشاره کردید آن هم ضعف در بخش مشاوران این صنعت در حوزه های مادرتخصصی است ، این موضوع به چه روشی باید پوشش داده شود؟

به نظر بنده باید چند حرکت باید اتفاق بیافتد تا بتواند به صنعت آب کشور کمک شود؛ اول اینک یک رویکرد اساسی و صحیح در بخش کارفرمایی به وجود بیاید و آن این که تعصبات گذشته که درباره برخی محصولات لوله های جدید وجود دارد از بین برود و از مشاورها بخواهند روی انواع لوله نظر داده شود. این باعث خواهد شد تا مشاور با تحقیق و بررسی بر روی انواع لوله و کاربرد آنها از لحاظ فنی، شناسایی اقلیم، نوع خاک موجود در محل و استفاده از انواع لوله ها به یک جمعبندی و کلاسه بندی فنی برسد.

نکته مهم همان شکست حلقه فرسوده این مابین است که این موضوع با حضور تولیدکنندگان در مباحث کارفرمایی و روشنگری فنی به مشاوران و رایزنی با آنها میسر است.

موضوع دیگر این که پروژه هایی که توانسته بازخورد خوبی داشته باشد، باید نمود پیدا کند و به کارفرمایان و مشاوران عرضه و ارائه شود. به این ترتیب مشاوران بیشتر درگیر این موضوع خواهند شد.

تعامل شرکت آب و فاضلاب کشور با تولید کننده ها را چطور ارزیابی می کنید؟

این موضوع کاملا نسبی است. می توان گفت که بعضی شرکت های آب و فاضلاب خیلی ارتباط خوبی دارند و بعضی ها هم توجه کمتری دارند. به هر شکل بخش کارشناسی و مهندسی آب و فاضلاب مایل به ارائه خدمت به صنعت است و در آن شبه ای وجود ندارد، ولی بخشی از تولید کشور برای صنعت آب و فاضلاب کشور مشکلات و معضلاتی را به وجود آورده است که باعث به وجود آمدن زمینه ذهنی بسیار منفی بعضی از کارفرمایان نسبت به تولیدکنندگان پی وی سی شده است. تولید بی کیفیت بعضی از تولیدکنندگان در سال های گذشته باعث ایجاد این سلب اعتماد بخش کارفرمایی نسبت به صنعت پی وی سی شده است.

موضوع فوق بزرگترین چالش تولیدکنندگان امروز صنعت پی وی سی است. یعنی آن حلقه اتصال با صنعت آب و فاضلاب به علت عملکرد تولیدکنندگان بی کیفیت بسیار آسیب دیده است که برای ترمیم این موضوع نیاز به ارائه اطلاعات آموزشی و فنی و اعتماد سازی به بخش کارفرمایی صنعت آب و فاضلاب و استناد به پروژه های مثبت کار شده، وجود دارد. شاید بتوان با این روش تغییر نگرشی در آنها ایجاد کرد که نیازمند صرف وقت و هزینه زیادی است.

با تشکر از ارائه توضیحات شما به عنوان آخرین پرسش، با توجه به وضعیت عرضه پی وی سی  در کشور و بحران های موجود، چشم انداز پروژه های آب و فاضلاب برای نیمه دوم امسال و حتی سال های آینده را چگونه ارزیابی می کنید؟

به گفته مدیران اجرایی کشور سال سختی در پیش است. اما در کل بنده به آینده مثبت و سرانجام نیک برای کشور امیدوارم هستم که به زودی این اتفاق خواهد افتاد. هرچند امروز همه دچار چالش و مشکلات عدیده ای هستند؛ اما مطمئن هستم به زودی در بخش آب و فاضلاب کشور اخبار بسیار خوبی خواهیم داشت.

آرزو می کنم این دوران سخت با صبوری همگان سپری شود و اقتصاد ما به سمت تعادل پیش رود. به احتمال زیاد در بخش اقتصاد به پوست اندازی خواهیم رسید، فقط نیاز به صبر و همیاری یکدیگر برای عبور از این مرحله هستیم.