باوجود کاهش تقاضا برای محصولات پتروشیمی و پلیمری در تیرماه، تقاضا برای این محصولات در هفته اول مردادماه افزایشی بوده است. همچنین هفته گذشته، عرضه این محصولات در تالار داخلی بورس‌کالا شاید به سبب تعطیلی‌‌‌های پیش‌رو افزایش یافت. نتیجه رونق در عرضه و تقاضا نیز افزایش حجم معاملات محصولات پتروشیمی نسبت به هفته‌‌‌های گذشته بوده است. تقاضا برای محصولات شیمیایی و پلیمری پس از طی دوره کاهشی یک‌ماهه افزایش یافت. هفته گذشته در رینگ داخلی بورس‌کالا تقاضا برای محصولات شیمیایی و پلیمری به‌ترتیب با افزایش 60 و 7درصدی مواجه شد. تاثیر قطعی برق در تابستان بر صنایع تکمیلی و افول ساختمان‌‌‌سازی در کشور از عوامل مهم کاهش تقاضا در تیرماه بودند. بخش بزرگی از محصولات پلیمری تولیدشده در صنعت ساختمان‌سازی استفاده می‌‌‌شوند.

بررسی آمار و ارقام نشان می‌دهد که در سال‌جاری، میزان ساختمان‌‌‌سازی در کشور به نصف میزان مدت مشابه خود در سال 1400 رسیده است. حال در هفته ابتدایی مردادماه ورق برگشته است. به طور سنتی در ابتدای هر ماه، معاملات رینگ داخلی بورس‌کالا برای محصولات پتروشیمی با افزایش تقاضا مواجه می‌شود؛ چراکه متقاضیان خرید مواد اولیه صنایع تکمیلی اجازه خرید براساس سهمیه از پیش تعیین‌شده بهین‌یاب را دارند. به طور معمول، خریداران از بخش عمده سهمیه خود تا قبل از رسیدن به هفته‌‌‌ پایانی هرماه استفاده می‌کنند. بنابراین در ابتدای ماه برای جبران کاهش خرید در انتهای ماه قبل، تقاضا برای این محصولات افزایش پیدا می‌کند.

احتمال افزایش دوباره بهای نفت

قیمت پایه مواد اولیه صنایع تکمیلی با توجه به نرخ‌های جهانی و میانگین قیمت نیمایی ارز تعیین می‌شود. بهای نفت، به‌‌‌خصوص تاثیر عمده‌‌‌ای بر قیمت محصولات شیمیایی و تقاضای آنها دارد. احتمال صعود قیمت نفت از سمت خریداران داخلی نیز می‌‌‌تواند از عوامل افزایش چشمگیر تقاضا برای محصولات شیمیایی باشد.

قیمت نفت از ابتدای سال میلادی جاری به دلیل حمله نظامی روسیه به اوکراین با افزایش بی‌‌‌سابقه قیمتی مواجه شد. در ماه‌‌‌های اخیر اما به‌‌‌دلیل احتمال افزایش عرضه از سمت کشورهای وابسته به اوپک در مسیر کاهشی قرار گرفت. پس از اعلام عربستان مبنی بر عدم‌افزایش عرضه، نگرانی‌ها از کمبود طلای سیاه در بازار شدت گرفته است. جمعه گذشته قیمت آتی نفت‌خام برنت به بیش از 107دلار به ازای هر بشکه رسید که با افزایش 12درصدی نسبت به هفته گذشته همراه بود. به گفته بن ون بوردن، مدیرعامل شل، میزان تقاضا هنوز به طور کامل بهبود نیافته و عرضه نیز محدود است.

برخی کشورها از جمله ایالات‌متحده امیدوارند که در نشست کشورهای عضو اوپک‌پلاس در آخر هفته جاری، میزان عرضه اضافی نفت اعلام شود. برخی تحلیلگران این حوزه هم معتقدند که کشورهای عضو این مجمع به‌‌‌دلیل سرمایه‌گذاری کم در میادین نفتی با مشکل مواجه هستند و احتمال افزایش محسوس در عرضه از سمت آنها ناچیز است. خاموشی‌‌‌های تابستانه نیز بر تقاضای محصولات پلیمری و شیمیایی تاثیر‌گذار هستند. بررسی آمارها در چند سال اخیر نشان ‌‌‌می‌دهد که بخشی از افت تقاضا در ماه اول تابستان به‌‌‌دلیل سهمیه‌بندی و قطعی برق صنایع است. اتمام تیر و کاهش کمبود برق کارخانه‌ها نیز می‌‌‌تواند عامل دیگر جهش در تقاضا باشد؛ چراکه برخی کارخانه‌ها می‌‌‌خواهند کاهش تولید تیرماه را جبران کنند.

افزایش عرضه به‌‌‌دلیل تعطیلی

علاوه بر تقاضا، عرضه‌های محصولات صنایع تکمیلی نیز با رونق مواجه شدند. مجموع عرضه محصولات شیمیایی در هفته گذشته با افزایش 10هزار تنی نسبت به هفته قبل‌‌‌تر از آن به بیش از 73‌هزار تن رسید. همچنین محصولات پلیمری نیز افزایش عرضه 9درصدی داشتند. تعطیلی‌‌‌های مذهبی در هفته آینده و عدم‌فعالیت بورس‌کالا از عوامل افزایش عرضه هستند؛ چرا که صنایع تکمیلی عرضه‌کننده در هر ماه میزان سهمیه معینی دارند و  و الزامی است که عرضه کنندگان تا پایان ماه میزان معینی را عرضه کنند. به دلیل احتمال کاهش عرضه در هفته آتی تولیدکنندگان هفته قبل عرضه را افزایش دادند. با وجود افزایش عرضه و تقاضا در رینگ فیزیکی بورس‌کالا، حجم معاملات نیز افزایشی شد. مقایسه‌‌‌ داده‌‌‌های دو هفته اخیر نشان می‌دهد که حجم معاملات در هفته ابتدایی مردادماه نسبت به هفته پایانی تیرماه در دسته شیمیایی‌‌‌ها جهش 60درصدی داشته و به بیش از 47‌هزار تن رسیده است.

کاهش قیمت‌های پایه متاثر از بهای جهانی

نرخ پایه محصولات پتروشیمی در حالی منتشر شد که به‌‌‌رغم افزایش 190تومانی بهای نیمایی ارز، قیمت عمده محصولات پلیمری کاهشی اعلام شد. کاهش تقاضای جهانی به‌‌‌دلیل واهمه از رکود سبب شده است تا قیمت‌های جهانی نیز در هفته‌‌‌های اخیر کاهشی شوند، به همین دلیل باوجود افزایش جزئی نرخ نیمایی ارز، قیمت‌های پایه اعلام‌شده از سمت دفتر توسعه صنایع تکمیلی نیز در هفته‌‌‌های اخیر کاهشی بوده است. برخی تحلیلگران معتقدند، رکود جهانی در بازار پتروشیمی‌‌‌ها در هفته‌‌‌های آتی بر معاملات آینده نیز اثر خواهد گذاشت؛ چرا که به طور کلی در هفته‌‌‌های گذشته کاهش تقاضای داخلی به‌‌‌دلیل ذهنیت منفی نسبت به قیمت‌ها رخ داده است.

در بین قیمت‌های پایه اعلام‌شده پلیمری‌ها پی‌‌‌وی‌‌‌سی‌ها که از ارزشمندترین و پرکاربردترین محصولات صنعت پتروشیمی هستند، با 9‌درصد کاهش بین 2495 تا 2844تومان افت قیمت را تجربه کردند و در رتبه نخست کاهشی‌ها قرار گرفتند. پت‌‌‌های بطری اما جزو افزایشی‌ها بودند و بیش از 9/ 0درصد نسبت به هفته گذشته، افزایش قیمت پیدا کردند. در سمت شیمیایی‌‌‌ها وضعیت کمی بهتر است و کمتر از نصف محصولات کاهش قیمت را تجربه کردند. آمونیاک و اوره نیز در زیرگروه افزایشی‌‌‌ها قرار داشتند. دیگر پارامتر تعیین‌کننده در قیمت‌های پایه بهای نیمایی ارز است. با وجود افزایش‌‌‌های جزئی، نرخ این ارز در هفته‌های اخیر تغییر چندانی نداشته است و در کانال 26هزارتومانی نوسان می‌کند. حال باید دید که در هفته‌‌‌های جاری درصورت افزایش بهای نیمایی ارز و کاهش قیمت‌های جهانی به‌‌‌دلیل افت تقاضا، در بازار داخلی کدام‌یک بر دیگری غلبه می‌کند.