به گزارش روابط عمومی انجمن لوله و اتصالات پی وی سی به نقل از تسنیم، کشف پریمیوم قراردادی است که در بازار فیزیکی بورس کالای ایران معامله می‌شود و به موجب آن، طرفین متعهد می‌شوند که در زمان مشخصی در آینده (تحویل، حمل یا بارگیری) کالا را براساس قیمت نهایی (قیمت مبنا به علاوه مابه التفاوت توافق شده) معامله کنند.

خریدار بخشی از بهای معامله را در زمان توافق، به فروشنده پرداخت کرده و تسویه مابقی وجه متعاقباً و براساس شرایطی انجام می‌شود که در زمان عقد قرارداد مشخص می‌گردد.

مکانیسم این قرارداد به گونه‌ای است که در ابتدای انجام توافق، طرفین باید قسمتی از ارزش حدودی معامله را نزد اتاق پایاپای به عنوان وجه الضمان تودیع کنند.

در این قرارداد، ﭘﺮﻳﻤﻴﻮم ﻣﺒلﻎ ﻳﺎ درﺻﺪی اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﻣﺤﺎسبه ﻗﻴﻤﺖ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﻣﺒﻨﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﻳﺎ از ﻗﻴﻤﺖ ﻣﺒﻨﺎ ﻛﺴﺮ می‌ﺷﻮد و قیمت مبنا ﻗﻴﻤﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در زﻣﺎن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه در اﻃﻼﻋﻴﻪ ﻋﺮﺿﻪ، ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮﺟﻊ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﺑﻮرس اﻋﻼم می‌شود.به این ترتیب، ﻣﻌﺎﻣل ﻪ ﻧﻬﺎﻳﻲ زمانی بین طرفین منعقد می‌شود ﻛﻪ در ﻗﺮارداد ﻛﺸﻒ ﭘﺮﻳﻤﻴﻮم ﻃﺮﻓﻴﻦ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﻪ اﻧجﺎم آن ﻃﺒﻖ ﺿﻮاﺑﻂ بورس شده‌اند.

اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻣل ﻪ در زﻣﺎن ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در ﻗﺮارداد ﻛﺸﻒ ﭘﺮﻳﻤﻴﻮم ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﻴﻤﺖ ﻧﻬﺎﻳﻲ، ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻮرس ﻣﻴﺎن ﻃﺮﻓﻴﻦ ﻗﺮارداد ﻛﺸﻒ ﭘﺮﻳﻤﻴﻮم ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺮارداد ﻧﻘﺪ، نسیه ﻳﺎ ﺳ ﻒ ﻣﻨﻌﻘﺪ می شود. ﻗﻴﻤﺖ ﻧﻬﺎﻳﻲ در این قراردادها از فرمول توافق شده بین طرفین و پریمیوم کشف شده در تالار قابل محاسبه است.

تجربه های بین المللی

این قراردادها در حالی برای استفاده در بورس کالای ایران طراحی شده که در بیان سابقه و نمونه‌های مشابه از انعقاد این نوع قراردادها در بورس‌های کالایی در دنیا می‌توان به بورس فلزات لندن اشاره کرد؛ گرچه تفاوت‌هایی بین این قراردادها در بورس کالای ایران با قراردادهای پریمیوم در بورس لندن وجود دارد.

بطوری که در بورس فلزات لندن به دلیل گستردگی دامنه انبارهای پذیرش شده در کشورهای مختلف، خریدار محصولی را از یک عرضه‌کننده خریداری می‌کند، اما محل تحویل توسط عرضه کننده تعیین می‌شود. این در حالی است که خریداران تمایل دارند کالا را در منطقه ای دیگر تحویل بگیرند.به همین دلیل، با کمک قراردادهای پریمیوم خریدار می‌تواند کالای مشابه را از انبار دیگری در یک منطقه یا کشور دیگری تحویل بگیرد.

تضمین خرید و فروش برای تولیدکننده و خریدار

مزیت اصلی این گونه قراردادها نسبت به سایر قراردادها در آن است که در قرارداد کشف پریمیوم خریدار از رسیدن کالا و تامین به موقع اطمینان خاطر دارد.

حال آنکه در قراردادی مثل سلف خریدار باید از وضعیت مالی خوبی برخوردار باشد تا جنس موردنظر را پیش‌خرید کند و در قرارداد فوروارد نیز به دلیل مشخص شدن قیمت نهایی در زمان انعقاد قرارداد، امکان تضمین قیمت وجود دارد.حال آنکه ممکن است برخی خریداران، سرمایه مورد نیاز را برای تامین مواد اولیه مصرفی خود در اختیار نداشته باشند، اما برای حفظ تولید آتی خود نیازمند تضمین هستند که این ضمانت به کمک قرارداد کشف پریمیوم امکان پذیر است.

ضمن اینکه فروشنده نیز این اطمینان را پیدا می‌کند که کالای تولیدی خود را در تاریخ سررسید می‌فروشد.

با معاملات کشف پریمیوم در بورس کالای ایران، هم تولیدکننده و هم خریدار اطمینان پیدا می کنند که در هر فصل، در زمینه تولید محصول و خرید مواد اولیه موردنیاز خود در بازار مشکلی نخواهند داشت و این اتفاق به طور مستقیم تولید کشور را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

یک مثال

در اینجا یک نمونه را با هم بررسی می کنیم؛ به عنوان مثال برای قرارداد کشف پریمیوم آلومینیوم در بورس کالا، قیمت مبنا نرخ بورس فلزات لندن در تاریخ سررسید (به عنوان مثال 31 شهریورماه سال 1399) ضربدر نرخ ارز در تاریخ سررسید تعیین می‌شود.

همچنین در روز عرضه، عرضه کننده قیمت پایه پریمیوم را 1000 ریال به ازای هر کیلوگرم در تالار پیشنهاد می‌کند؛ حال اگر فرض کنیم در تابلوی بورس و براساس مکانسیم عرضه و تقاضا مقدار پریمیوم 900 ریال کشف شود. به این معنی است که در 31 شهریور ماه سال 1399، نرخ ارز داخلی و نرخ آلومینیوم در بورس فلزات لندن در تاریخ سررسید استخراج می‌شود و از حاصل ضرب این دو قیمت مبنا محاسبه می‌شود و به مبلغ 900 ریال پریمیوم اضافه می‌شود.

به این ترتیب در تاریخ سررسید، یک قرارداد طبق مشخصات اطلاعیه عرضه توسط بورس بین طرفین با قیمت مذکور منعقد می‌شود و طرفین باید اقدام به تسویه و تحویل قرارداد نمایند.

این گزارش می افزاید: معاملات قراردادهای کشف پریمیوم که از نوع قراردادهای بلندمدت به شمار می رود، برای نخستین بار در بورس کالای ایران روی محصول وکیوم باتوم تولیدی مجتمع پالایش نفت اصفهان کلید خورد و یکشنبه هفته آینده نیز 650 هزار تن قیر 6070 پالایش نفت جی در قالب همین قرارداد روی میز فروش می رود.