این مطلب نشان می‌دهد که بازار پلیمرها تأثیرپذیری کمتری از بازار ارز دارد با این حال پتانسیل‌های رشد قیمتی هنوز در بازار وجود دارد.

 این در حالی است که انتظار از بالا بودن حجم عرضه‌ها در بازار داخلی وجود دارد و معاملات بورس کالا نیز وضعیت نسبتا مطلوبی را نشان می‌دهند، با این حال داده‌های بنیادین در بازار از رشد قیمت‌ها حمایت نمی‌کند ولی بهای پلیمرها در حال تجربه رشد نرخ است. رمزگشایی از این پارادوکس هم واقعیت‌های بازار را تعیین کرده و هم می‌تواند چهره شفاف‌تری از دورنمای بازار ارائه کند.

همان‌گونه که در گزارش پیشین عنوان شد حجم معاملات PVC در بورس کالا در هفته گذشته کاهش یافت اگرچه این وضعیت برای سنگین تزریقی ( ۵۲۵۱۸)، پت نساجی و پلی‌پروپیلن شیمیایی هم تجربه شد. این مطلب به معنی پتانسیل رشد بیشتر بهای این گروه‌های کالایی در بازار آزاد است که کم و بیش همین ادعا خودنمایی کرده است. بنابراین رشد قیمت PVC منطقی به نظر می‌رسد اگرچه اما و اگرهای جانبی در این بازار هم مزید بر علت شده است. البته رشد حجم معاملات پلی‌پروپیلن‌های نساجی در هفته گذشته نیز چندان برجسته نبود که بستری برای رشد قیمت‌ این کالا در بازار آزاد ایجاد کرد. این موارد یعنی تاثیرگذاری حجم عرضه‌ها در بورس کالا بر قیمت‌های معاملاتی در بازار آزاد از رشد قیمت‌ها نسبتا حمایت کرده است ولی واقعیت‌های معاملاتی به این موارد محدود نمی‌شود.

هفته گذشته حجم عرضه پلیمرها در بورس کالا نزدیک به ۷۲ هزار و ۵۰۰ تن بود که این رقم عرضه، بالاترین حجم در ۹ هفته گذشته بود. این شرایط عمومی به این معنی است که حجم عرضه‌ها در بورس کالا بالا بوده و می‌تواند از وضعیت عمومی در بازار حمایت کند. از سوی دیگر حجم عرضه‌ پلیمرها طی هفته جاری جمعا به بیش از ۷۵ هزار تن رسیده یعنی رکورد قبلی را پشت سر گذاشته و رکورد جدیدی ثبت می‌کند که بالاترین حد در ۱۰ هفته اخیر است. اگر این روند عرضه باز هم ادامه یابد به معنی حمایتی تمام قد از بازار آزاد است و می‌تواند به افزایش بیشتر حجم معاملات در بورس کالا منتهی شود.

یعنی در شرایطی که بازار با رشد قیمت‌ها همراه است نشان می‌دهد که تشنه عرضه‌های جدید است و می‌توان با تغذیه کافی از مواد اولیه، از حجم تولید در صنایع تکمیلی حمایت کرد. این داده در صورت تداوم قطعا تاثیرگذاری خود را بر بازار اثبات می‌کند و در نهایت اجازه چندانی به رشد قیمت‌ها نخواهد داد. از سوی دیگر معاملات بورس کالا آزادی نسبی مطلوبی پیدا کرده و کشف نرخ با آرامش بیشتری در این بازار صورت می‌گیرد. این در حالی است که قیمت پایانی (متوسط نرخ کشف شده میانگین موزون) در آمارهای بورس کالا به‌عنوان قیمت نهایی مورد محاسبه قرار می‌گیرد و برای بازار مهم خواهد بود بنابراین بهتر است در سیستم‌های کارگزاری بی‌دلیل قیمت‌های بالا ثبت نشود. این شرایط در معاملات اخیر برای برخی از انواع گریدها دیده می‌شود و واقعا مشخص نیست که دلیل این رویکرد معاملاتی چه بوده و هست؛ زیرا جریان‌سازی در بازار آزاد با این سیگنال آن هم به‌صورت مقطعی و البته به کمک حجم معاملات محدود با اوج نرخ در بورس کالا چندان هم قدرتمند و دائمی نخواهد بود.

  بازارسازی یا رقابت

معاملات روز گذشته پلیمرها در بورس کالا به‌رغم حجم نسبتا بالای عرضه‌ها به نرخ‌هایی بعضا نجومی منتهی شد. به‌عنوان یک نمونه مشخص برای خرید PVC با قیمت پایه ۳ هزار و ۸۰۰ تومان، بالاترین نرخ کشف شده بیش از ۱۱هزار تومان است. این رقم یک پرده از واقعیت‌های معاملاتی است اگرچه همه بازار از این شرایط برخوردار نیستند. همیشه اوج قیمت‌ها برای محموله‌های کوچکی است که بعضا برای رشد نرخ پا به عرصه رقابت گذاشته‌اند. پلی اتیلن سنگین اکستروژن هم با قیمت پایه ۸ هزار و ۸۷۵ تومان، در نهایت بالاترین قیمت آن ۱۰ هزار و ۹۰۰ تومان قیمت‌گذاری شد ولی در برابر عرضه ۲ هزار تنی، بیشترین قیمت با حجم معامله ۱۰ تنی ۱۰ هزار و ۹۰۰ تومان را ثبت کرد. این در حالی است که اختلاف قیمتی بین معاملات بیش از حالت طبیعی است؛ یعنی مثلا اختلاف نرخ بین دو معامله بعضا ۱۰۰ تا ۲۰۰ تومان است که نشان می‌دهد فرآیند رقابت از حالت طبیعی و معمول آن خارج شده است. این وضعیت تنها به معنی تزریق التهاب از بورس به بازار خواهد بود و نتیجه‌ای جز رشد قیمت‌ها نخواهد داشت. از سوی دیگر قیمت‌های کشف شده این ۴ هفته بر پایه بخشنامه‌ها به قیمت‌های پایه هفته‌های آینده بدل می‌شود یعنی این روند عمومی تنها در یک مسیر افزایش نرخ به حرکت خود ادامه می‌دهد و بازگشتی در این مسیر حرکت قیمت‌ها وجود نخواهد داشت. اختلاف قیمت‌ها در معامله تنها یک کالا، مطلبی نیست که بتوان از کنار آن به سادگی گذشت زیرا این قیمت دقیقا نرخ‌های کشف شده آینده صنایع تکمیلی در کشور را تعیین خواهد کرد.

اختلاف قیمت‌ها در معاملات بورس کالا حتی برای یک کالای خاص، نرخ‌های بالای بازار آزاد و عدم توان خرید از سوی صنایع تکمیلی، افزایش مجدد قیمت دلار و تأثیر روانی آن بر بازار آزاد، بالابودن موجودی انبارها و پتانسیل برتری عرضه بر تقاضا و در نهایت فرآیند مشهود بازارسازی در معاملات مواردی است که واقعیت‌های این بازار را ترسیم می‌کند و اگر هر رخداد پیش‌بینی‌نشده جدیدی در این وضعیت اتفاق بیفتد چیزی جز شکست بازار نخواهد بود. به‌صورت دقیق‌تر هم‌اکنون که قیمت‌ها در بازار بالاست و با اهرم رشد قیمت دلار، افق‌های قیمتی بالاتری برای بازار تصویر شده است اگر بحث‌های حاشیه‌ای همچون خروج محصولاتپتروشیمی از بورس کالا یا تغییر در شرایط فروش و کاهش شفافیت معاملات مطرح شود دیگر جایی برای حمایت از بازار و صنایع تکمیلی باقی نمی‌ماند و آینده نگران‌کننده‌ای را برای این صنایع به همراه خواهد داشت.

مشاهده‌های میدانی نشان می‌دهد که دلار ۱۵ هزار تومانی خارج از حد تحمل اغلب صنایع تکمیلی است و نمی‌توانند رشد قیمت تمام شده محصولات نهایی را در افزایش نرخ فروش خود دخالت دهند. این شرایط به معنی ضرورتی همچون کاهش حجم تولید خواهد بود و آینده وخیمی را برای اشتغال در صنایع تکمیلی ترسیم می‌کند. هشدار امروز شاید اولین هشدار نسبت به دورنمای صنایع تکمیلی است که توان همخوانی با دلار ۱۵ هزار تومانی را نداشته و با رشد قیمت مواد اولیه به سمت سراشیبی حرکت خواهد کرد.

منبع: دنیای اقتصاد