اکنون و با پیچیده شدن شرایط، انتخاب روش و نوع راهکار برای گذار از بحران‌ها از اهمیت و پیچیدگی خاصی برخوردار است. شاید بتوان از دو عامل خشکسالی که بسیاری از آن به‌عنوان خشک قرنی یاد می‌کنند و همچنین سونامی بیکاری، به‌عنوان مهم‌ترین‌ چالش‌های کنونی و پیش‌روی یاد کرد.این دو بحران همواره در کانون توجه دولتمردان و جامعه ایرانی قرار داشته و تا‌کنون از برنامه‌های متعددی برای گذار از آن پرده‌برداری شده است که کوتاه سخن می‌توان اذعان کرد هر نهادی به‌صورت جزیره‌ای راهکار جدایی در پیش گرفته است.نگارنده بنا ندارد به آسیب‌شناسی بوروکراسی موجود بپردازد، تنها مروری خواهیم داشت به وضعیت و اهمیت آب در شرایط فعلی با تاکید بر بخش کشاورزی و همچنین ضرورت اجرای سیستم‌های نوین آبیاری که سرفصل برنامه‌های کاری سازمان‌هایی همچون جهاد کشاورزی را تشکیل داده است.پیش از ورود به موضوع، بر اساس آمار بانک جهانی مقدار متوسط مصرف آب در بخش‌های صنعتی، کشاورزی و شرب در جهان سالانه حدود ۵۸۰ مترمکعب برای هر نفر است که این مقدار در ایران حدود یک هزار و ۳۰۰ متر مکعب در سال است که حوزه کشاورزی بیشترین میزان مصرف را به خود اختصاص می‌دهد. از این روی مدیریت و اجرای برنامه‌های اورژانسی در این بخش با توجه به خشکسالی امری انکارناپذیر است.

در سفر اخیر رئیس‌جمهور به استان خراسان رضوی بر اهمیت و ضرورت اجرای سیستم‌های نوین آبیاری با استفاده از لوله تاکید شد؛ به ویژه برای استان خراسان که میزان بارندگی آن نسبت به سال گذشته ۵۰ درصد کاهش داشته و این کاهش در بسیاری از استان‌های شرقی کشور نیز کاملا محسوس است.علی مراد اکبری معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی میزان بودجه برای اجرای سیستم‌های نوین آبیاری را ۲۵۰ میلیون دلار از صندوق توسعه ملی و همچنین ۸۰۰ میلیارد تومان از محل منابع عمومی دولت اعلام کرده است. با توجه به اینکه اجرای سیستم آبیاری نوین برای هر هکتار به‌صورت میانگین ۱۲ میلیون تومان هزینه دارد، با رقم‌های تخصیص یافته در سال ۱۳۹۷ می‌توان چیزی حدود ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی کشور را به سیستم‌های نوین آبیاری تجهیز کرد و این در حالی است که مرادی خبر از اجرای یک میلیون هکتار به سیستم‌های نوین آبیاری داده است. اگر همین منابع در سال ۱۳۹۷ به‌صورت کارشناسی تخصیص یابد می‌توان تا حدودی امیدوار بود که از سویی به‌صورت نسبی بحران کم آبی مدیریت شده و از طرف دیگر تولید محصولات لوله و اتصالات از رکود فعلی خارج خواهد شد. ضمنا لوله و اتصالات طیف وسیعی از لوله‌های فولادی تا پلیمری را شامل می‌شود. ایران در تولید لوله‌های پلیمری که بخشی از صنایع تکمیلی پتروشیمی است، دارای پتانسیل بسیار بالایی است که متاسفانه از این ظرفیت در جهت توسعه کشور به خوبی استفاده نشده و در حال حاضر با کمتر از ظرفیت موجود در حال فعالیت هستند که اگر شرایط بر همین منوال پیش رود، تعدیل نیرو و حتی تعطیلی این واحدها دور از انتظار نیست.

نگارنده بنا به تجارب سالیان مدید در حوزه کسب و‌کار و تشکل‌های صنفی بر این باور است که در شرایط بحران آب و محدودیت اعتبارات اجرای روش‌های آبیاری نوین، ضرورت مدیریت منابع با حداکثر بهره‌وری، امری لازم است، البته شرط کافی آن نیز انتخاب محصولاتی است که برای این حوزه دارای توجیه اقتصادی و فنی باشد. همان‌گونه که تجارب کشورهای توسعه یافته نشان می‌دهد استفاده از لوله و اتصالات پی‌وی‌سی دارای جایگاه ویژه‌ای در حوزه کشاورزی است به‌طوری که در جهان از ۵ / ۲۲میلیون تن مواد پلیمری لوله، حدود ۵۵ درصد آن به لوله‌های پی‌وی‌سی اختصاص دارد. این در حالی است که از ۸۰۰ هزار تن پی‌وی‌سی در کشور، تنها حدود نیمی از این مواد مصرف و بقیه آن به‌صورت خام صادر می‌شود.متاسفانه هنوز لوله و اتصالات پی‌وی‌سی از دیدگاه متولیان مربوطه در کشورمان مغفول مانده است و این در شرایطی است که کل فرآیند تولید این محصول متکی بر توانمندی‌های داخلی بوده و به عبارتی در شرایط پیچیده سرنوشت برجام و امکان آغاز تنگناهای مراودات تجاری، می‌تواند ایران را از هر نوع وابستگی در این بخش مصون دارد.این نوشتار معطوف بر نادیده انگاشتن سایر لوله‌های پلیمری و غیر‌پلیمری نیست، بلکه تنها ‌تاکیدی بر بررسی‌های اقتصادی و فنی این محصول از سوی متولیان امر است تا بتواند جایگاه واقعی خود را در زنجیره مصرف بیابد.پایان سخن اینکه با توجه به گزاره‌هایی مانند: حمایت از تولید کالای با کیفیت داخلی، مدیریت منابع آبی کشور، جلوگیری ازبیکاری رو به فزون کارگران و مواردی از این دست، ضرورت توجه به توانمندی‌های داخلی بیش از گذشته اهمیت یافته است و پرسش آخر اینکه آیا ما شاهد حمایت واقعی از محصولات با کیفیت در سال ۱۳۹۷ خواهیم بود؟

منبع: دنیای اقتصاد