به گزارش روابط عمومی انجمن تولید کنندگان لوله و اتصالات پی وی سی به نقل از دنیای اقتصاد : قطع برق در مراسم افتتاحیه بیستمین جشنواره شهید رجایی در تالار خلیج‌‌‌فارس پژوهشگاه نیرو تنها اتفاق مهم روز دوشنبه وزارت نیرو نبود.خبر مهمی که در این نشست از سوی وزیر نیرو اعلام شد، نصف شدن حجم ناترازی در ۱۴۰۴ است. علی‌‌‌آبادی برخلاف دیدگاه بسیاری از کارشناسان در خصوص افزایش ناترازی انرژی در سال‌جاری گفت: «ناترازی برق سال گذشته بین ۱۸ تا ۲۰‌هزار مگاوات تخمین زده شده بود؛ پیش‌بینی می‌‌‌کنیم با اجرای برنامه‌‌‌های مدیریت ناترازی این رقم به کمتر از ۱۰‌هزار مگاوات برسد. برای رسیدن به این هدف، تعرفه‌‌‌ها به‌‌‌صورت پلکانی افزایش خواهد یافت و پرمصرف‌‌‌ها ملزم به خرید مازاد برق با قیمت آزاد خواهند شد.» با وجود اینکه عنوان این مراسم «افتتاحیه بیستمین جشنواره شهید رجایی» بود، اما میزبانی وزارت نیرو از این مراسم باعث شده بود مساله ناترازی تمرکز اصلی این مراسم باشد.

در همین راستا، ‌‌‌مصطفی رجبی‌‌‌مشهدی، مدیرعامل توانیر در تبیین عمق ناترازی انرژی گفت: «در فصل زمستان از آذر تا اسفند ظرفیت نیرو‌‌‌گاه‌های کشور کفاف نیاز برق را می‌دهد، اما به‌‌‌دلیل کمبود سوخت امکان تولید متناسب با نیاز کشور وجود ندارد. از سوی دیگر از ۱۵اردیبهشت تا ۱۵مهر نیز به‌‌‌موازات رشد تقاضا، سرمایه‌گذاری لازم در ساخت نیروگاه صورت نمی‌گیرد.»

رجبی‌مشهدی با تاکید بر اهمیت کمبود آب در کشور برای سال‌جاری گفت: «در پیک تابستان با اوج مصرف ۸۵‌هزار مگاوات و کاهش پتانسیل برق‌‌‌آبی در خشکسالی ناترازی تشدید می‌شود؛ برای جبران کسری که در یک‌سال اضافه می‌شود باید در حدود ۴۵واحد نیروگاه جدید بسازیم.» سوالی که باید منتظر پاسخ آن بمانیم این است که مدیریت مصرف در سال‌جاری آیا می‌‌‌تواند ناترازی را در حدود ۵۰‌درصد کاهش دهد؟

رشد ۲۲برابری مصرف

عباس علی‌‌‌آبادی، وزیر نیرو، در سخنرانی خود در افتتاحیه جشنواره شهید رجایی نکات جالبی پیرامون اقتصاد برق در ایران گفت: «شدت انرژی دو مولفه اصلی دارد: صورت کسر، مصرف و مخرج آن تولید ناخالص داخلی (GDP) است. در نتیجه مصرف بالای انرژی لزوما بد نیست؛ حتی یک شاخص سنجش توسعه‌‌‌یافتگی کشورهاست؛ به شرط آنکه نسبت مصرف به تولید و GDP مناسب و متعادل باشد. هدف ما اصلاح این نسبت است.» علی‌‌‌آبادی درباره وضعیت منابع آب نیز گفت: «در موضوع آب نیز سهم آب هر فرد در کشور کاهش یافته است. قبلا ۱۳۰میلیارد مترمکعب آب تجدیدپذیر در اختیار داشتیم که اکنون به ۱۰۳میلیارد مترمکعب رسیده است.» او افزود: «طی ۳۰سال گذشته، همگام با رشد جمعیت روند کاهشی منابع آب را تجربه کرده‌‌‌ایم و این دو عامل باعث شده است که کاهش منابع آب در ایران در مقایسه با سایر نقاط جهان شدت یابد؛ کاهش بی‌‌‌سابقه‌‌‌ای که در هیچ جای دیگر مشاهده نمی‌شود.» وزیر نیرو تاکید کرد: «در همین بازه زمانی، مصرف انرژی در ایران ۲۲برابر شده، در حالی که جمعیت تنها دوبرابر شده است؛ این موضوع، از یک‌سو نرخ توسعه مناسبی را نشان می‌دهد و از سوی دیگر پدیده‌‌‌ای به نام «بدمصرفی» را آشکار می‌کند.»

علی‌‌‌آبادی تاکید کرد: «بدمصرفی را باید با اقدام و اعمال مدیریت پاسخ دهیم. ما متعهد به تامین انرژی مطابق الگوی مصرف هستیم، نه مطابق الگوی بدمصرفی؛ افرادی که بیش از الگوی مصرف برق مصرف کنند، باید مازاد را از بازار با قیمت آزاد خریداری کنند.» او در پایان گفت: «بدمصرفی در هر منطقه معیار خاص خود را دارد. به‌‌‌عنوان مثال، در خوزستان به‌‌‌دلیل گرمای شدید معیاری ویژه تعریف شده و در سایر مناطق عدد دیگری در نظر گرفته شده است.» وزیر نیرو تاکید کرد: «پویش ۲درجه کمتر رئیس‌‌‌جمهور باعث شده است که براساس آمارهای سرانگشتی روزانه حدود ۲۰میلیون دلار صرفه‌‌‌جویی کنیم.»

رشد مصرف غیر‌مولد

مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل توانیر، با ارائه آمار‌‌‌های کمّی، تصویر واضح‌تری از مساله ناترازی در کشور ترسیم کرد و گفت: «در بازه زمانی ۳۰‌‌‌ساله در سطح جهان حدود ۳۵‌درصد کاهش مصرف انرژی را شاهد بوده‌‌‌ایم؛ این کاهش عمدتا از طریق کاهش شدت انرژی حاصل شده است، به این معنا که انرژی بیشتری به فعالیت‌‌‌های مولد اختصاص یافته است. اما در ایران طی همین بازه، مصرف از حدود ۱۳۰ به ۲۲۷واحد رسیده که نشان‌‌‌دهنده رشد تقریبا ۷۵درصدی است و متاسفانه بخش عمده‌‌‌ای از این افزایش در حوزه‌‌‌های غیرمولد صرف شده است؛ به‌‌‌طوری‌‌‌که در بخش ساختمانی به‌‌‌ازای هر مترمکعب، پنج‌برابر کشورهای مشابه انرژی مصرف می‌‌‌کنیم و سرانه مصرف کشور نیز در مقایسه با آنها حدود ۲.۵برابر است.» وی افزود: «از سال ۱۳۵۷ تا پایان دهه اول انقلاب، سالانه حدود ۴۲۰مگاوات به ظرفیت تقاضا افزوده می‌‌‌شد که معادل ساخت سه‌واحد نیروگاهی بود، اما از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۲ این عدد به ۳۴۰۰مگاوات رسید که معادل حدود ۱۰نیروگاه است و نیازمند زیرساخت‌‌‌های سنگین شبکه و تامین مالی عظیم بود. در سال گذشته نیز ۶۵۰۰مگاوات به نیاز تقاضا اضافه شد و برای پاسخ‌‌‌گویی به این رشد، به‌‌‌لطف توسعه نیروگاه‌‌‌های سیکل ترکیبی، باید در یک‌سال قریب به ۴۵واحد نیروگاه جدید بسازیم.

در دوره ناترازی زمستانی از آذر تا اسفند، به‌رغم ظرفیت شبکه، به‌‌‌دلیل کمبود سوخت امکان تولید کافی وجود ندارد و در دوره اول سال، از پانزدهم اردیبهشت تا پانزدهم مهر، نیز به‌‌‌موازات رشد تقاضا، سرمایه‌گذاری لازم در ساخت نیروگاه صورت نگرفته است. نمودار هفتگی نشان می‌دهد که پیک مصرف در زمستان بین ۴۵ تا ۵۰‌هزار مگاوات است، اما در تیر و مرداد به حدود ۸۵‌هزار مگاوات می‌‌‌رسد؛ هم‌‌‌زمان با خشکسالی، پتانسیل تولید در انواع نیروگاه‌‌‌های برق‌‌‌آبی‌‌‌ هم کاهش یافته که ناترازی را تشدید خواهد کرد. در حال حاضر ۱۴پروژه بزرگ افزایش ظرفیت، شامل حدود ۳۹۰۰مگاوات نیروگاه حرارتی و ۵۰۰۰مگاوات انرژی تجدیدپذیر در دستور کار است، اما بهره‌‌‌برداری کامل از آنها زمان می‌‌‌برد.»

او تاکید کرد: «برای اصلاح این وضعیت، ۳۶اقدام عملیاتی مدیریت مصرف در قالب یک بسته برای سال ۱۴۰۴ تعریف کرده‌‌‌ایم. انتظار می‌رود مصرف انرژی در ساعت اداری ۳۰‌درصد و خارج از ساعات اداری تا ۶۰‌درصد مصرف انرژی کاهش یابد که در این صورت نتایج بسیار مطلوب خواهد بود. هم‌‌‌اکنون با اجرای کاهش مصرف در ادارات، موفق به صرفه‌‌‌جویی معادل ۱۴۰۰مگاوات شده‌‌‌ایم. همچنین با مقابله با استخراج غیرقانونی رمزارزها و بهره‌‌‌گیری از سیستم‌های هوشمند نظارت بر مصرف، در مسیر توسعه زیرساخت‌‌‌های انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر حرکت می‌‌‌کنیم. در برنامه‌‌‌های آتی مقرر شده ۲۰‌درصد برق ادارات از منابع تجدیدپذیر تامین شود و بر اساس تاکید رئیس‌‌‌جمهور، ۱۰۰‌درصد دستگاه‌‌‌های دولتی با مصرف بیش از الگو تحت پایش دقیق قرار گیرند.»