محمد علی دهقان دهنوی معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در نشست خبری با اصحاب رسانه درباره روز ملی صادرات گفت: امسال ۲۸ مین دوره برگزاری مراسم روز ملی صادرات با حضور رییس جمهور برگزار می‌شود. صادرکنندگان نمونه در کمیته‌ای با حضور نمایندگان اتاق بازرگانی و اتاق تعاون و نمایندگان دولت انتخاب می‌شوند. تاکنون سه جلسه در راستای تعیین شاخص های صادرات برگزار شده است.

دهقانی در پاسخ به خبرنگار بازار درباره دلایل عدم اجرای مشوق های صادراتی گفت: هر ساله در بودجه برای مشوق های صادراتی در نظر گرفته میشود اما تخصیص آن خیلی کم بوده است. به همین با سازمان برنامه و بودجه جلسه‌ای برگزار کردیم. آنها قول داده‌اند که میزان اعتبار این بخش را افزایش دهند، اما در قبال تاکید کرده‌اند که باید مشوق های صادراتی سازماندهی داده شود. به همین دلیل مشوق ها برای تسهیل صادرکنندگان داده خواهد شد.

رییس سازمان توسعه تجارت افزود: برای نمونه مشوق های صادراتی برای صدور ضمانتنامه‌ها، حضور در نمایشگاهها و... به شرکتها داده خواهد شد. در حال حاضر کشورهای دیگر ۱۸ صدم درصد را به عنوان مشوق به صادرکنندگان پرداخت میشود و اگر در ایران یک دهم درصد باشد میتواند عدد بزرگی باشد و کمک کند تا دست سازمان توسعه تجارت باز شود.

او در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار بازار درباره ضعف تجارت ایران با سازمان اوراسیا و... گفت: در زمینه تجارت ترجیحی و پیمانهای تجاری شروطی دارد. وارد شدن به پیمان‌ها مزیت‌های همچون کاهش تعرفه‌ها به وجود می‌آید و پیمانها به تسهیل هماهنگی تجار کمک می کند. با همه این وجود شرایط دیگری نیز وجود دارد که باید رعایت شوند. در توسعه تجارت به دلیل تحریم ها با چالش‌های مواجه هستیم به عبارت دیگر مبادلات مالی بانکی باید راحت باشد اما برای تجار ایرانی اینگونه نیست. همچنین در بخش لجستیک به توسعه نیاز داریم. در بخش کشتیرانی ضعیف هستیم به همین دلیل باید توسعه زیرساخت‌های تجاری فراهم شود. بنابراین توسعه تجارت ایران در اوراسیا بسیار ضعیف است چراکه تجارت این سازمان ۹۰۰ میلیارد دلار است.

او درباره فرایند انتخاب صادرکننده نمونه گفت: ۲۷۰ شرکت در ۴۰ گروه کالایی، ۱۱۲ شرکت در ۵ گروه فناورانه و ۴۵ شرکت در ۵ گروه خدمات به عنوان متقاضیان در ارزیابی صادرکنندگان حضور خواهند داشت. امسال علاوه بر ۵۰ گروه، سه بخش ویژه نیز تعیین شده تا تلاش صادرکنندگان را ارج بنهیم. شرکت که بیشترین رشد صادرات را داشته و شرکتی که بیشترین بازار صادراتی داشته انتخاب خواهند شد. همچنین شرکتی که بهترین عملکرد را در رفع تعهدات ارزی داشته را انتخاب خواهیم کرد. همچنین صادرکنندگانی که ۵ دوره انتخاب شده باشد به عنوان صادرکننده نمونه و شرکتی که ۸ دوره صادرکننده نمونه شده باشد مدال افتخار به آن تعلق می گیرد.

وضعیت تجارت ایران در شش ماهه ۱۴۰۳

دهقان دهنوی گفت: سال گذشته ۴۳ میلیارد دلار بود که از نظر وزن ۹.۸ درصد رشد و از نظر ارزش ۸.۹ درصد کاهش داشت. واردات نیز از نظر وزنی ۶۶.۹ میلیارد دلار بوده که ۴ درصد از نظر وزنی افزایش داشت و از نظر ارزشی ۹ درصد رشد داشته و در مجموع تراز منفی ۱۶ میلیارد دلاری داشته این. در شش ماهه نخست ۱۴۰۳ حدود ۲۵.۸ میلیارد دلار صادرات داشته این که رشدی ۳.۴ درصد وزنی و ۶ درصد ارزشی افزایش داشته اند

در واردات ۱۸.۶ میلیون تن با ارزش ۳۲.۵ میلیارد دلار بوده که حدود ۷ میلیارد دلار تراز تجاری منفی ایجاد کرده است. این میزان واردات ۲.۸ درصد وزنی و ۶.۶ درصد از نظر ارزشی رشد داشته است.

رییس سازمان توسعه تجارت درباره دلایل تراز تجاری منفی ایران در ۱۴۰۲ گفت: کاهش قیمتهای جهانی به ویژه درباره محصولات شیمیایی که افتی ۳۰ درصدی داشته است. همچنین در صادرات گاز آفتی ۵.۳ میلیارد دلار تجربه کردیم و منجر به تراز منفی شد. وضع عوارض صادراتی روی محصولات خام و نیمه خام روی صادرات تاثیر گذاشته است. اما موافق صادرات خام نیستیم و اگر قرار است در این زمینه موفق شویم باید در زنجیره تولید سرمایه‌گذاری کنیم این منابع می‌تواند از محل درآمدهای حاصل از صادرات مواد خام باشد. بنابراین نباید اقدامات سلبی انجام دهیم بلکه باید شرایطی را فراهم کنیم که شرکتها تشویق به سرمایه‌گذاری در زنجیره تکمیل شود. برای نمونه وضع عوارض بر سنگ باعث شده بسیاری از بازارهای این بخش از بین برود. درحالی که تصاحب مجدد این بازارها بسیار سخت است.

او افزود: وضع قوانین متعدد، بی ثباتی مقررات و محدود کردن واردکنندگان و صادرکنندگان به بهانه‌های مختلف و ایجاد محدودیت برای همه صادرکنندگان و واردکنندگان به دلیل تخلف عده ای منجر به اختلال در تجارت کشور شده‌است.