با وجود این، فاصله میان نرخ حواله ارز در بازار مبادله به‌‌‌عنوان نرخ مورد استفاده در تعیین قیمت پایه اغلب محصولات پتروشیمی و نرخ ارز در بازار آزاد رو به کاهش است و این کاهش فاصله باعث افت تمایل به خرید میان متقاضیان این محصولات شده، به‌‌‌نحوی که نتیجه آن در فروکش میزان رقابت‌‌‌های قیمتی مشهود است.

قیمت پایه محصولات پلیمری و شیمیایی برای عرضه در رینگ فیزیکی بورس‌کالای ایران در هفته پیش‌‌‌رو از روز دوشنبه 24اردیبهشت‌ماه تا روز یکشنبه 30اردیبهشت در حالی اعلام شد که نرخ ارز معیار در تعیین قیمت‌های پایه افزایش یک‌درصدی داشت و این موضوع سیگنال مثبت موثری برای نرخ‌های پایه به همراه داشت. این در حالی بود که قیمت محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی نوسان نرخی نسبتا محدود و در برخی گروه‌‌‌های کالایی کاهشی را در بازار جهانی به ثبت رساند و این موضوع اثرگذاری سیگنال مثبت نرخ ارز بر قیمت‌های پایه را تعدیل کرد.

ظرف هفته‌‌‌های اخیر از نرخ گاز طبیعی و نفتا در بازار جهانی کاسته شد و این موضوع با کاهش موثر هزینه‌‌‌های تولید از افت بهای محصولات شیمیایی و پلیمری در بازارهای جهانی حمایت کرد. در حالی که کاهش فصل سرما به کاهش تقاضا برای گاز و در نتیجه افت بهای این محصول انجامید، آمریکا نسبت به آزادسازی ذخایر نفت خود اقدام کرد و این موضوع نیز عقب‌‌‌نشینی بهای نفت و فرآورده‌‌‌های نفتی نظیر نفتا را به همراه داشت.

فروکش تقاضا با کاهش فاصله نرخ ارز مبادله و بازار آزاد

نرخ حواله ارز در بازار مبادله که از آن به‌‌‌عنوان نرخ دلار مورد استفاده در تعیین قیمت‌های پایه استفاده می‌شود، با ثبت رشد یک‌درصدی به 41‌هزار و 814تومان رسید. ظرف هفته‌‌‌های اخیر به شکل مستمر بر نرخ حواله ارز در بازار مبادله افزوده شده، این در حالی است که در دوهفته اخیر نرخ ارز در بازار آزاد روندی کاهشی داشته است. فاصله میان نرخ حواله ارز و دلار در بازار آزاد به رفتار معامله‌‌‌گران در بازارهای بورس کالا جهت‌‌‌ می‌دهد. به این ترتیب کاهش فاصله نرخ ارز در بازار آزاد و نرخ ارز مورد استفاده در تعیین قیمت‌های پایه یعنی نرخ حواله ارز باعث می‌شود تا از رقابت قیمتی میان متقاضیان برای کسب سهم از محصولات پرطرفدار کاسته شود و حتی در برخی موارد به کاهش حجم معاملات نیز دامن بزند. درواقع کاهش فاصله میان نرخ ارز مورد استفاده در تعیین قیمت پایه و نرخ ارز در بازار آزاد باعث می‌شود تا از تمایل به خرید مواد اولیه و ذخیره‌‌‌سازی آن با هدف دور شدن از تبعات رشد تورم کاسته شود. 

فروکش رقابت با کاهش فاصله میان نرخ حواله ارز و نرخ دلار در بازار آزاد در معاملات هفته گذشته پلیمرها مشهود بود. در محصولاتی که قیمت پایه آن بر مبنای حواله ارز در بازار مبادله تعیین می‌شود، بیشترین رقابت مربوط به پلی‌اتیلن سنگین تزریقی بود که متقاضیان رقابت 49درصدی را برای این محصول به ثبت رساندند. پلی‌پروپیلن شیمیایی شرکت نوید زرشیمی در رتبه بعدی رقابت‌‌‌ها بود که متقاضیان برای کسب سهم از عرضه این محصول به رقابت 36درصدی دست زدند. در حالی بیشترین رقابت در رینگ این محصولات پلیمری کمتر از 50‌درصد بود که در برخی هفته‌‌‌ها این محصولات با رقابت‌‌‌های حدود 100درصدی نیز معامله شده بودند. ظرف هفته گذشته در حالی که نرخ ارز در بازار آزاد در کف کانال قیمتی 61‌هزار تومان نوسان داشت، نرخ حواله ارز در بازار مبادله برابر 41‌هزار و 399تومان بود. به این ترتیب فاصله این دو نرخ ارز برابر 47‌درصد بود. ظرف هفته جاری فاصله میان نرخ ارز در بازار آزاد و نرخ حواله ارز در بازار مبادله به 44‌درصد کاهش یافته است که این موضوع از سویی از رقابت قیمتی در رینگ پتروشیمی می‌‌‌کاهد و از سوی دیگر سیگنالی منفی برای حجم فروش‌ها به همراه دارد.

جولان دلار نیمایی بر معاملات پلی‌‌‌اتیلن‌‌‌ها

در شرایطی که نرخ ارز در بازار مبادله به‌‌‌عنوان نرخ ارز رسمی در کشور در مسیر افزایشی نوسان دارد و در مرز 42‌هزار تومانی شدن قرار دارد، همچنان قیمت پایه چند گروه خاص پلیمری بر مبنای نرخ دلار نیمایی 28‌هزار و 500تومان تعیین می‌شود. این موضوع شامل حال پلی‌‌‌اتیلن ترفتالات بطری، پلی‌‌‌اتیلن ترفتالات گرید TG645 و TG641 و چند گرید پلی‌‌‌استایرن می‌شود. در حالی که سیاستگذار این تصمیم را با هدف کنترل قیمت محصولات نهایی تولیدشده از این مواد اولیه اخذ کرده، اما نوسان نرخ ارز در بازار آزاد به رفتار معامله‌‌‌گران این گروه‌‌‌های کالایی جهت می‌‌‌‌دهد. ظرف هفته گذشته پلی‌‌‌اتیلن ترفتالات بطری با رقابت‌‌‌ قیمتی 101 تا 140درصدی به فروش رفت. این در حالی بود که نرخ ارز مورد استفاده در تعیین قیمت پایه این محصولات و نرخ ارز در بازار آزاد فاصله 114درصدی داشت و این موضوع عامل جهت‌‌‌دهنده به رفتار معامله‌‌‌گران این محصولات بود.

نفتا در کف قیمت 90 روزه

عقبگرد بهای نفت، گاز و سایر حامل‌‌‌های انرژی در دنیا از افت بهای محصولات پتروشیمی در بازار جهانی حمایت کرد. نفتا به‌‌‌عنوان خوراک بسیاری از واحدهای پلیمری استفاده می‌شود و این موضوع باعث می‌شود تا بهای اغلب پلیمرها با نرخ این محصول نوسانی همگرا داشته باشد. ظرف روز پایانی هفته گذشته برابر جمعه دهم ماه مه هر تن نفتا با نرخ 655دلار و 260سنت به فروش رفت. این رقم کمترین بهای فروش این محصول پس از هشتم فوریه امسال یعنی تقریبا بازه 90روزه بود.