بررسی بازار فیزیکی محصولات پتروشیمی از نیمه پاییز امسال تاکنون (هفته ابتدایی اسفندماه) نشان می‌دهد که میزان رقابت در این رینگ برای عمده محصولات کاهش داشته است. در حالی که ظرف آذرماه محصولاتی نظیر پلی‌‌‌پروپیلن‌‌‌های شیمیایی و نساجی با رقابت‌‌‌های سنگین قیمتی در محدوده ۵۰ تا ۱۰۰درصدی معامله می‌‌‌شد، ظرف هفته‌‌‌های اخیر شاهد فروش این محصولات با رقابت قیمتی صفر تا ۳۰درصدی هستیم. در پی رقابت‌‌‌های سنگین قیمتی برای پلی‌‌‌پروپیلن‌‌‌ها ظرف پاییز امسال به علت کاهش عرضه محصول قیمت‌ها افزایش یافتند و از این‌رو رقابت سنگینی در تالار فیزیکی محصولات پتروشیمی رقم خورده است. کمبود خوراک در این صنعت ظرف ماه‌‌‌های گذشته موجب شده بود تا تعادل بین عرضه و تقاضا به هم بخورد و به عبارت بهتر میزان تقاضا از میزان عرضه پیشی گرفته بود؛ این شرایط موجب شد تا رقابت ۱۰۰درصدی در این بازار اتفاق بیفتد.

افت رقابت در بازار فیزیکی پلی‌‌‌پروپیلن شیمیایی و نساجی

از آذرماه تا امروز شرایط عرضه با تغییر همراه بوده و با توجه به تامین خوراک صنایع طی دوماه اخیر تا حدودی تعادل به بازار فیزیکی بازگشته است. همزمان با این موضوع از شتاب رشد قیمت‌های پایه به دلیل کاهش بهای جهانی محصولات پلیمری کاسته شد و این موضوع نیز مزید بر علت شد تا میزان رقابت در این بازار با افت همراه شود. بررسی‌‌‌ آمارها نشان می‌دهد که میزان رقابت برای محصولات پلیمری نظیر پلی‌‌‌پروپیلن شیمیایی و نساجی به سقف ۳۰‌درصد کاهش یافته است. این میزان رقابت نیز با توجه به اختلاف قیمت نرخ ارز حواله‌‌‌ای و دلار آزاد قابل توجیه است. ظرف یک‌ماه اخیر بازار پلی‌‌‌پروپیلن‌‌‌ها در شرایط نسبتا آرامی به سر می‌‌‌برد.

سیاستگذاری‌‌‌ها به نحوی عمل می‌کند که نرخ محصولات پلیمری براساس نرخ دلار حواله‌‌‌ای تعیین شود تا این موضوع بتواند تا حدودی قیمت‌های پایه را کنترل کند، اما این در حالی است که محصول نهایی با نرخ دلار آزاد به دست مصرف‌کننده می‌رسد و در واقع این روند موجب جهت‌‌‌دهی به رفتار معامله‎‌‌‌گران و در نهایت باعث ایجاد تلاطم در بازار می‌شود. بنابراین افزایش میزان عرضه‌‌‌ها و همچنین اختلاف نرخ دلار حواله‌‌‌ای و ارز آزاد رقابت ۳۰درصدی را برای این بازار قابل توجیه می‌کند.

بررسی بازار فیزیکی پتروشیمی و فرآورده‌‌‌های نفتی بورس‌کالای ایران در روز دوشنبه ۷اسفندماه سال‌جاری نشان می‌دهد که در این رینگ در مجموع ۳۵‌هزار و ۸۰۷تن محصول پتروشیمی عرضه شده که این میزان با استقبال ۵۸‌هزار و ۹۴۲تنی مواجه شد و در نهایت حدود ۳۵‌هزار و ۵۷۶تن محصول مورد معامله قرار گرفت و میزان نسبت معاملات به عرضه ۹۹.۳‌درصد به ثبت رسید. در این بازار به تفکیک محصول ۵‌هزار و ۳۸۹تن انواع پلی‌‌‌پروپیلن شیمیایی عرضه شد که این میزان با استقبال ۹‌هزار و ۲۲۸تنی مواجه شد و از این میزان نیز ۵‌هزار و ۳۸۹تن مورد معامله قرار گرفت. میانگین قیمت پایه اعلام‌شده در رینگ محصولات پلی‌پروپیلن شیمیایی۴۶‌هزار و ۳۷۵تومان به ازای هر کیلوگرم بود. از طرفی میزان عرضه و تقاضای انواع پلی‌‌‌پروپیلن شیمیایی در روز معاملاتی ۷اسفندماه نسبت به ۳۰بهمن‌ماه افزایش داشته است. به این ترتیب در روز معاملاتی هفته گذشته ۴‌هزار و ۴۶۸تن انواع پلی‌‌‌پروپیلن شیمیایی عرضه شد که با توجه به تقاضای ۸‌هزار و ۲۷۶تنی همه محصول عرضه‌شده مورد معامله قرار گرفت. میانگین قیمت پایه در روز ۳۰بهمن‌ماه ۴۵‌هزار و ۲۱۳تومان به ازای هر کیلوگرم به ثبت رسید. در روز معاملاتی ۷ اسفندماه نیز میانگین قیمت پایه با افزایش ۲.۵درصدی همراه بود.

افزایش عرضه پلی‌‌‌پروپیلن نساجی در بازار فیزیکی

همچنین بررسی تالار فیزیکی محصولات پلیمری نشان می‌دهد که در روز معاملاتی ۷اسفندماه حدود ۱۶‌هزار و ۷۸۴تن انواع پلی‌‌‌پروپیلن نساجی عرضه شد که با استقبال ۲۳‌هزار و ۱۱۱تنی مواجه شد و تمام محصول نساجی عرضه‌شده با میانگین قیمت پایه ۴۷‌هزار و ۲۲۲تومان به ازای هر کیلوگرم مورد معامله قرار گرفت.

در روز معاملاتی ۳۰بهمن‌ماه نیز ۱۳‌هزار و ۱۶۷تن انواع پلی‌‌‌پروپیلن نساجی عرضه شد که با توجه به تقاضای ۱۴۵‌هزار تنی حدود ۱۲‌هزار و ۲۹۸تن انواع پلی‌‌‌پروپیلن نساجی معامله شد که مقایسه اعداد و ارقام دو هفته اخیر افزایش میزان عرضه به همراه افزایش قیمت را نشان می‌دهد. باید به این نکته توجه کرد که به دلیل تعطیلی روز یکشنبه ۶اسفندماه معاملات در بازار فیزیکی پتروشیمی و فرآورده‌‌‌های نفتی در روز ۷اسفندماه با قیمت پایه اعلام‌شده در روز ۲۹بهمن انجام شد. به طور کلی تامین خوراک برای صنایع پلیمری موجب شده تا این بازار مهم به تعادل نسبی بین عرضه و تقاضا برسد و توازن به زنجیره بازگردد و از این رو رقابت‌‌‌ها نیز منطقی به نظر می‌‌‌رسد.