سخنان غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی ایران، درباره مشکلات نظام اقتصادی ایران به‌ویژه در بخش خصوصی، شاید نخستین واکنش فعالان شاخص بخش خصوصی به سخنانی باشد که اکنون از سوی مقام‌های رسمی درباره ارزش و جایگاه والای بخش خصوصی و تولید و کارآفرینی مطرح می‌شود؛ اظهاراتی نه‌چندان خوش‌بینانه که رئیس پارلمان بخش خصوصی در آخرین روزهای تصدی این مقام به زبان آورده است و در آن از روند معکوس خصوصی‌سازی در ایران خبر می‌دهد، به گونه‌ای که به گفته او اکنون ۴۷‌درصد از بنگاه‌های اقتصادی کشور دولتی و ۲۵‌درصد متعلق به صندوق‌های بازنشستگی هستند و ۹‌درصد دارایی نهادهای عمومی به شمار می‌روند.

شافعی در ادامه مشکل را به ریشه‌های اقتصاد یعنی اقتصاد کلان مربوط می‌داند و هرس کردن شاخه‌های اقتصاد خرد را که امروز رایج است برای تحرک بخش تولید ناکافی عنوان می‌کند. او معتقد است خصوصی‌سازی در ایران اتفاق نیفتاده و دولت، بخش خصوصی را باور ندارد و نیز کرم ریشه‌خوار در حال نابودی ریشه درخت اقتصاد ایران است. نماینده بخش خصوصی گفته است راه رشد تولید سوق‌دادن منابع تکلیفی بانک‌ها به سمت واحدهای تولیدی مولد و منابع کشور به سمت بنگاه‌های اقتصادی مولد است و لازم است اقتصاد کشور پیش‌بینی‌پذیر شود تا صاحب بنگاه اقتصادی بتواند نرخ بهره بانکی و نرخ مالیات را پیش‌بینی کند.

درخت کرم‌خورده اقتصاد ایران

رئیس اتاق بازرگانی ایران در سخنانی اظهار کرد: در نظام بودجه‌ریزی کشور تکالیفی برعهده سیستم بانکی کشور ایجاد می‌شود که سبب ناترازی وحشتناک در این سیستم شده که این شرایط، تورم را مهار نخواهد کرد.

شافعی تصریح کرد: مثلا زمانی که بحث انحلال موسسات مالی-اعتباری در کشور مطرح شد، فقط ۳۵‌هزار میلیارد تومان از خزانه کشور برای انحلال این موسسات پرداخت شد. بنابراین اقتصاددانان و فعالان بخش خصوصی در کنار مدیران دلسوز دولتی باید راه رسیدن به کاهش تورم را پیدا کنند.

دبیر شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی ادامه داد: اگر اقتصاد کشور را به منزله یک درخت تصور کنیم، ریشه‌های آن اقتصاد کلان و شاخ و برگ‌های آن اقتصاد خرد است. درخت اقتصاد ما امروز دچار کرم ریشه‌خوار است. اینکه امروز شاخه‌های اقتصاد را هرس می‌کنیم، منویات رهبر معظم انقلاب را برآورده نمی‌کند؛ مگر اینکه وارد آن ریشه و اقتصاد کلان شویم. رئیس اتاق ایران گفت: براساس اعلام بانک جهانی در سال ۲۰۱۸، ایران هفتمین کشور ثروتمند دنیا از نظر منابع طبیعی است، به طوری که ۱۶برابر کره‌جنوبی و ۷برابر ژاپن سرمایه طبیعی دارد و ثروت آن ۸/ ۵برابر ترکیه، ۵/ ۵برابر آلمان، ۶/ ۴برابر مالزی و ۷‌هزار برابر سنگاپور است، یعنی کشور فوق‌العاده ثروتمندی هستیم پس اگر درست قدم برداریم می‌توانیم راه توسعه را طی کنیم. شافعی اضافه کرد: در خصوص مساله بخش خصوصی، بنا به گفته رهبر معظم انقلاب، اشتباهی بزرگ شد مبنی بر اینکه بسیاری از بنگاه‌های خصوصی، دولتی شدند، هم‌اکنون دولت کنترل ۴۷‌درصد بنگاه‌های بزرگ و کوچک را برعهده دارد، کنترل ۲۵‌درصد از بنگاه‌های اقتصادی در دست صندوق‌های بازنشستگی و تامین اجتماعی، ۹‌درصد در دست نهادهای عمومی و ۱۵‌درصد متعلق بخش خصوصی است.

رئیس اتاق ایران اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی را فقط در حد تشکیل کمیته‌های مختلف در دستگاه‌های اجرایی دانست و گفت: کشور زمینه توسعه را دارد اما بخش خصوصی را باور نکرده است و با وجود این همه اصرار بر اقتصاد مردمی و اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی و واگذار تصدی‌گری به بخش خصوصی، در عمل اتفاقی رخ نداده است. شافعی راه رشد تولید را سوق‌دادن منابع تکلیفی بانک‌ها به سمت واحدهای تولیدی مولد و منابع کشور به سمت بنگاه‌های اقتصادی مولد دانست و افزود: لازم است اقتصاد کشور پیش‌بینی‌پذیر شود تا صاحب بنگاه اقتصادی بتواند نرخ بهره بانکی و نرخ مالیات را پیش‌بینی کند. او با قدردانی از صادرکنندگان کشور که در رقابت کاملا نابرابر تلاش سازنده‌ای داشته‌اند، گفت: خوشبختانه دولت اقدامات ارزشمندی را در زمینه مسائل دیپلماسی خارجی شروع کرده است، به طوری که در این راستا طی برقراری ارتباطات سیاسی موثر با عربستان، اتاق بازرگانی ایران با اتاق بازرگانی آن کشور وارد مذاکره سازنده‌ای شد و پیشنهاد تبادل هیات تجاری بین دو طرف مطرح شده که به‌زودی انجام می‌شود. شافعی همچنین به حمایت‌های اتاق بازرگانی از فعالان اقتصادی برای شرکت در نمایشگاه‌های عرضه کالا در کشورهای دیگر اشاره و بیان کرد: اتاق بازرگانی از هر نمایشگاهی که سازمان توسعه تجارت مجوز شرکت در آن را صادر کند با دادن ۵۰‌درصد یارانه شرکت در آن نمایشگاه یا تامین هزینه ۵۰‌درصد از هزینه اعزام هیات تجاری به آن کشور حمایت می‌کند.