طبق استانداردهای دوره‌‌‌ای در بهمن‌‌‌ماه، فعالیت تولیدکنندگان در مقایسه با دی‌‌‌ماه افزایش داشته و تولید با سرعت بیشتری ادامه یافته، اما اعتماد به آینده به دلیل بی‌‌‌ثباتی شدید نرخ ارز و تورم قیمت تولید ضعیف است و تولیدکنندگان در تولید و زنجیره تامین دچار مشکل هستند.

 از آنجا که شاخص قیمت تولیدکننده درجه‌‌‌ای از چسبندگی را نشان می‌دهد و این خطر را بروز می‌دهد که تورم اصلی می‌‌‌تواند برای مدت طولانی‌‌‌تری بالاتر بماند، شدت بی‌‌‌ثباتی قیمت‌ها باعث شده است تا بسیاری از عرضه‌‌‌کنندگان تمایلی به فروش کالا نداشته باشند و شرکت‌ها از موجودی قبلی خود استفاده کنند. از سوی دیگر این امر، برنامه‌‌‌ریزی برای آینده را به‌‌‌‌شدت دشوار کرده است. در بهمن‌ماه، شامخ صنعت در موجودی مواد اولیه ۹۹/ ۴۳واحد بوده که این رقم در کنار شاخص قیمت مواد اولیه که به ۸۱/ ۸۹واحد صعود کرده است، تورم شدید تولیدکننده در ماه‌‌‌های منتهی به سال جدید را نشان می‌دهد. همچنین شامخ صنعت در بخش قیمت محصولات تولیدشده در سال‌جاری، عدد ۹۸/ ۶۶ را نشان می‌دهد که نسبت به همین رقم در ماه پیش (۴۶/ ۶۲) افزایش داشته است. همه این فاکتورها در کنار یکدیگر از احتمال قوی سرایت تورم تولیدکننده به مصرف‌کننده خبر می‌دهند. نکته قابل‌توجه دیگر در شامخ صنعتی این است که به‌جز سایر صنایع، هیچ‌یک از ۱۲رشته فعالیت صنعتی عددی کمتر از ۵۰ را به ثبت نرسانده‌‌‌اند.

شاخص مدیران خرید کل اقتصاد

به گزارش بازوی پژوهشی اتاق ایران، شاخص مدیران خرید (تعدیل فصلی‌نشده) برای کل اقتصاد ایران در بهمن‌‌‌ماه عدد ۳۵/ ۵۱واحد محاسبه شده و فعالیت شرکت‌ها برخلاف رکود شدید در دی‌‌‌ماه، طبق روال پایان سال در بهمن‌‌‌ماه رشد داشته است. در این ماه همه مولفه‌‌‌های اصلی به‌‌‌غیر از میزان سفارش‌های جدید مشتریان و موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری‌‌‌شده سایر شاخص‌‌‌ها بیشتر از ۵۰واحد گزارش شده‌‌‌اند.

شاخص میزان فعالیت‌‌‌های کسب‌وکار در بهمن‌‌‌ماه، در مقایسه با رکود شدید دی‌‌‌ماه رشد داشته و به بیشترین میزان طی هشت‌ماه رسیده؛ اما شاخص میزان سفارش‌های جدید مشتریان همچنان کاهشی بوده و با شیب کمتری در مقایسه با ماه قبل کاهش یافته است. البته این شاخص در بخش خدمات و کشاورزی همچنان با کاهش شدیدی روبه‌روست.

بررسی گزارش شامخ بهمن‌‌‌ماه نشان می‌دهد، در این ماه، شاخص قیمت خرید مواد اولیه و لوازم موردنیاز با شیب بیشتری نسبت به ماه قبل افزایش داشته و به بالاترین نرخ هشت‌ماهه خود از تیرماه رسیده و هم‌‌‌زمان شاخص قیمت فروش محصولات و خدمات ارائه‌شده نیز بالاترین رقم هفت‌ماهه خود از مرداد را ثبت کرده است. همچنین در آستانه بازار شب عید، شاخص میزان فروش کالاها یا خدمات در بهمن‌‌‌ماه طبق روال سال‌های قبل از رکود هفت‌ماهه خارج شده و بیشترین رقم هشت‌ماهه خود را ثبت کرده است. شاخص مدیران خرید (تعدیل فصلی‌نشده) برای کل اقتصاد ایران در بهمن‌‌‌ماه عدد ۳۵/ ۵۱واحد محاسبه شده و فعالیت شرکت‌ها برخلاف رکود شدید در دی‌‌‌ماه، طبق روال پایان سال در بهمن‌‌‌ماه، رشد داشته است. در این ماه همه مولفه‌‌‌های اصلی به‌‌‌غیر از میزان سفارش‌های جدید مشتریان و موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری‌‌‌شده، سایر شاخص‌‌‌ها بیشتر از ۵۰ گزارش شده‌‌‌اند. شاخص میزان فعالیت‌‌‌های کسب‌وکار در بهمن‌‌‌ماه ۴۵/ ۵۳واحد محاسبه شده و در مقایسه با رکود شدید دی‌‌‌ماه شاخص رشد داشته و به بیشترین رقم هشت‌ماهه خود رسیده است. فعالیت‌‌‌ها در بخش ساختمان با کاهش همراه بوده؛ اما در پایان سال به‌‌‌ویژه در بخش صنعت بهبود در فعالیت‌‌‌ها مشاهده شده است.

شاخص میزان سفارش‌های جدید مشتریان در بهمن‌‌‌ماه ۶۰/ ۴۹واحد با شیب کمتری در مقایسه با ماه قبل کاهش یافته است. مشتریان در واکنش به صعود قیمت ارز در تصمیم‌گیری برای سفارش‌ها دچار سردرگمی هستند. این در حالی است که این شاخص در بخش خدمات و کشاورزی همچنان با کاهش شدیدی روبه‌روست.

شاخص موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری‌‌‌شده در بهمن‌‌‌ماه (۲۰/ ۴۲) طی ۲۷ماه اخیر از آذر ۹۹، ‌‌‌غیر از فروردین‌‌‌‌ماه هرسال، دومین کمترین نرخ کاهش را داشته است. صعود شدید نرخ ارز باعث شده است همچنان فشار هزینه‌‌‌های نهاده‌‌‌های تولید بر کسب‌وکارها به‌‌‌شدت افزایش یابد و متعاقبا شرکت‌ها در زنجیره تامین مواد موردنیاز با مشکل روبه‌رو باشند.

شاخص قیمت خرید مواد اولیه و لوازم موردنیاز در بهمن ۴۹/ ۸۶واحد با شیب بیشتری نسبت به ماه قبل افزایش داشته و به بالاترین نرخ هشت‌ماهه خود از تیرماه رسیده است. این در حالی است که افزایش تورم فشار تولید طی ماه‌‌‌های اخیر بر افزایش سرعت شاخص قیمت فروش محصولات و خدمات ارائه‌شده تاثیر داشته و این شاخص با عدد ۸۴/ ۶۱ بالاترین رقم هفت‌ماهه خود از مرداد را ثبت کرده است. نرخ افزایش قیمت‌ها در هر سه ‌بخش شدید بوده و بخش ساختمان بیشترین نرخ افزایش در قیمت فروش را ثبت کرده است.

شاخص موجودی محصول نهایی در انبار یا کارهای معوق و ناتمام با ۹۳/ ۴۷واحد میزان فروش از فعالیت‌‌‌های کسب‌وکارها همچنان کاهشی است. این شاخص در ۲۱ماه گذشته از تیر ۱۴۰۰ دومین کمترین مقدار خود را ثبت کرده است.

شاخص میزان صادرات کالا و خدمات با عدد ۵۴/ ۴۴واحد طی ۱۹ماه اخیر به‌‌‌جز فروردین‌‌‌ماه کمترین مقدار خود را ثبت کرده است. به عقیده فعالان اقتصادی، موانع ناشی از نحوه تعهد ارزی برای شرکت‌ها، با توجه به اینکه نیاز وارداتی مواد اولیه را از طریق ارز حاصل از صادرات تامین می‌کنند، باعث کاهش صادرات شده است.

شاخص میزان فروش کالاها یا خدمات در بهمن‌‌‌ماه که عدد ۲۱/ ۵۷ را نشان می‌دهد، بعد از هفت‌ماه از رکود خارج شد و بیشترین نرخ هشت‌ماهه خود را ثبت کرد؛ اگرچه از یک‌‌‌سو بخشی از افزایش فروش به دلیل کاهش شدید فعالیت‌‌‌ها در ماه قبل بوده و از سوی دیگر به دلیل شرایط تورمی طی ماه‌‌‌های آینده نااطمینانی پیش‌بینی می‌شود.

شاخص انتظارات در مورد میزان فعالیت اقتصادی در ماه آینده نیز با رقم ۹۷/ ۵۵واحد کماکان پیش‌بینی خوش‌بینانه کسب‌وکارها در ماه آینده را نشان می‌دهد. در بهمن‌‌‌ماه طبق روال هر سال اکثر شاخص‌‌‌ها با افزایش همراه بودند؛ اگرچه در این دوره به دلیل جهش شدید نرخ ارز و کمبود مواد اولیه و تجهیزات موردنیاز، موجودی مواد اولیه و در نتیجه موجودی انبار با کاهش روبه‌رو شد. همچنین بی‌‌‌ثباتی شدید قیمتی و انتظارات تورمی طی ماه‌‌‌های آینده باعث سردرگمی، هم در سمت تقاضا و هم در طرف عرضه برای خرید و برنامه‌‌‌ریزی در آینده شده است.

شاخص مدیران خرید در بخش صنعت

براساس داده‌‌‌های به دست آمده از بنگاه‌‌‌های بخش صنعت، شاخص مدیران خرید صنعت (تعدیل فصلی‌نشده) در بهمن‌‌‌ماه عدد ۳۹/ ۵۷واحد به دست آمده و بیشترین میزان هشت‌ماه اخیر را ثبت کرده و حاکی از بهبود در فعالیت‌‌‌های بخش صنعت برخلاف رکود شدیدی است که اکثر صنایع در ماه گذشته داشتند؛ هرچند به عقیده فعالان اقتصادی نرخ رشد شامخ مطابق با انتظارات پایان سال و مانند بهمن‌‌‌ماه هر سال نبوده است. در میان مولفه‌‌‌های اصلی بخش صنعت، به‌‌‌غیراز موجودی مواد اولیه که با کاهش شدید همراه بوده، سایر مولفه‌‌‌های اصلی نسبت به دی افزایش داشته‌‌‌اند. شاخص میزان تولید محصولات بخش صنعت در بهمن‌‌‌ماه ۷۳/ ۵۸واحد، نشان‌‌‌دهنده بهبود فعالیت‌‌‌های تولیدات صنعتی است و برخلاف ماه گذشته که یکی از شدیدترین رکودها برای تولید ثبت شده بود، در این ماه تولید به بیشترین میزان طی هشت ‌ماه اخیر رسیده است؛ اگرچه به اعتقاد فعالان اقتصادی میزان رشد تولید با توجه به پایان سال، کمتر از انتظار است.

شاخص میزان سفارش‌های جدید مشتریان با ۱۴/ ۶۳واحد یکی از بیشترین مقادیر خود از اسفند ۹۷ (به‌‌‌غیراز اردیبهشت هر سال) را ثبت کرده است. از یک‌‌‌سو بهبود تقاضا در مقایسه با کاهش بسیار شدیدی که در ماه قبل داشته و از سوی دیگر انتظارات تورمی ناشی از جهش ارز برای طرف تقاضا در ماه‌‌‌های آینده باعث شده است تا اکثر شرکت‌ها با افزایش تقاضا روبه‌رو باشند.

شاخص میزان استخدام و به‌‌‌کارگیری نیروی انسانی ۴۵/ ۵۳واحد با بهبود تولید با شیب بیشتری نسبت به ماه قبل افزایش داشته و به بالاترین میزان پنج‌ماهه اخیر رسیده است.

شاخص موجودی مواد اولیه خریداری‌‌‌شده در بهمن‌‌‌ماه با عدد ۹۹/ ۴۳واحد برای هفتمین ماه متوالی کاهشی است. بی‌‌‌ثباتی و صعود شدید نرخ ارز باعث شده است تامین‌‌‌کنندگان مواد اولیه تمایلی به فروش نداشته باشند و تولیدکنندگان در زنجیره تامین مواد اولیه دچار مشکل شوند.

شاخص قیمت خرید مواد اولیه در بهمن‌‌‌ماه با ۸۱/ ۸۹واحد به شدیدترین نرخ افزایش ۹ماه اخیر از خردادماه رسیده است. جهش شدید نرخ ارز باعث شده است فشار تورم نهاده‌‌‌های تولید برای تولیدکنندگان به‌‌‌شدت افزایش یابد.

شاخص موجودی محصول نهایی در انبار در بهمن‌‌‌ماه به عدد ۷۹/ ۴۵واحد کاهش یافته و به کمترین میزان در ۱۱ماه اخیر رسیده است، در حالی که هزینه‌‌‌های تامین نهاده‌‌‌های تولید به‌‌‌شدت بالا رفته و غیرقابل پیش‌بینی است و از طرفی شدت افزایش سفارش‌ها بیشتر از تولید است؛ در نتیجه باعث شده است شرکت‌ها به میزان بیشتری از موجودی انبار برای تامین تقاضا استفاده کنند.

شاخص قیمت محصولات تولیدشده در بهمن‌‌‌ماه با رقم ۹۸/ ۶۶واحد با شیب زیادی افزایش داشته و به بیشترین رقم ۲۸ماه اخیر به‌‌‌جز فروردین‌‌‌ماه سال‌جاری رسیده است. رشد قیمت فروش حاکی از آن است که افزایش شدید قیمت نهاده‌‌‌های تولید و جهش نرخ ارز طی ماه‌‌‌های اخیر تاثیر تورمی خود را بر قیمت فروش شرکت‌ها گذاشته است؛ هرچند هنوز بسیاری از شرکت‌ها از موجودی‌‌‌های قبلی در انبار خود استفاده کرده‌‌‌اند.

شاخص میزان فروش محصولات در بهمن با عدد ۶۳/ ۵۸واحد بعد از رکود شدید در دی‌‌‌ماه بیشترین مقدار هشت‌ماهه خود را از تیرماه به ثبت رسانده است. به‌‌‌طورمعمول در بهمن‌‌‌ماه شرکت‌ها با افزایش در میزان فروش روبه‌رو هستند که البته به دلیل جهش نرخ ارز و انتظار افزایش قیمت‌ها در ماه‌‌‌های آتی، فروش با شدت بیشتری افزایش داشته است