افت جدی بهای نفت به دنبال زمزمه‌‌‌های شیوع سویه جدید ویروس کرونا که باز هم نگرانی بابت موج جدید این پاندمی را در اقصی‌نقاط دنیا به دنبال داشت، این ذهنیت را در بین معامله‌‌‌گران بازار محصولات پتروشیمیایی تقویت کرد که به احتمال زیاد، در هفته جاری نیز بهای جهانی پلیمرها و محصولات شیمیایی همچون هفته قبل از نوسان شدید مصون بماند و حتی تمایل خود به کاهش نرخ را حفظ کند.

در مقابل، هفته گذشته نرخ آزاد ارز به روند صعودی خود ادامه داد و سبب افزایش بیشتر فاصله دو نرخ آزاد و نیمایی ارز شد؛ از آنجا که تجربه معاملاتی بازار محصولات پتروشیمیایی نشان می‌دهد، افزایش این فاصله، پتانسیل ورود هیجانی تقاضا به این بازار را دارد و می‌تواند جو کلی معاملات را آشفته کند. اما در جریان معاملات هفته گذشته بازار پلیمرها نه‌تنها چنین رخدادی محقق نشد، بلکه شاهد افت محدود تقاضا در این بازار بودیم. به نظر می‌رسد هنوز هم اهالی بازار نسبت به ثبات بهای دلار در کانال قیمتی 29‌هزار تومانی خوش‌بین نیستند و بی‌‌‌توجه نسبت به احتمال تداوم رشد بهای ارز در هفته جاری، معاملات هفته گذشته خود را انجام دادند. اینکه 8آذرماه زمان شروع مذاکرات هسته‌‌‌ای و تعیین تکلیف آینده برجام اعلام شده است، نقطه عطف این خوش‌بینی‌‌‌ها نسبت به افت بهای ارز در عموم بازارها به شمار می‌رود. از این رو به تعویق افتادن انتظارات افزایشی در بازار محصولات پتروشیمیایی همچون سایر بازارهای کالایی را می‌توان مربوط به این جریان دانست.

رشد بهای ارز در بازار آزاد طی هفته گذشته نتوانست اثر افزایشی خود را بر داده‌‌‌های حیاتی معاملات پلیمرها منعکس کند، اما نیروی محرکه لازم برای ایجاد جرقه‌‌‌های افزایش نرخ نیمایی ارز را فراهم کرد که به دنبال تکانه‌‌‌های صعودی نرخ آزاد ارز، قیمت مبنای دلار محاسبه‌شده در معادله کشف نرخ پایه محصولات پتروشیمیایی در روز یکشنبه هفته قبل به میزان 230تومان افزایش یافت و با تداوم صعود بهای دلار به بالای مرز 29‌هزار تومانی طی هفته گذشته، میانگین روزانه ارز نیز افزایشی شد.

 از این رو به نظر می‌‌‌رسد، قیمت پایه اعلام‌شده در هفته جاری تحت‌تاثیر دو جریان متناقض رشد قیمت مبنای دلار و تمایل قیمت‌های جهانی به افت نرخ قرار گیرد.

  بی‌‌‌رمقی معاملات پلیمرها در نخستین هفته آذرماه

به‌رغم شارژ شدن سهمیه بهین‌‌‌یاب کالاهای مشمول سهمیه در هفته نخست آبان‌ماه، بازار محصولات پلیمری بورس‌کالا با کاهش محدود داده‌‌‌های مهم معاملات همراه شد، به گونه‌‌‌ای که با افت عرضه و تقاضا به عنوان دو نیروی اصلی بازار، حجم معاملات نیز کاهشی شد. به عبارت دقیق‌‌‌تر، هفته گذشته به میزان 83‌هزار و 888تن انواع مواد اولیه پلیمری در بورس‌کالا عرضه شد که به نسبت دو هفته قبل افت 26/ 1درصدی داشت. میزان عرضه‌‌‌ها هنوز هم به سطح قابل قبول خود نرسیده است و نسبت به متوسط عرضه‌‌‌های هفتگی در نیمه ابتدایی سال‌جاری که بیش از 88‌هزار تن بود، عرضه این گروه از محصولات به میزان حداقلی انجام می‌شود. در واقع به نظر می‌رسد تنها انگیزه عرضه‌‌‌کنندگان، رعایت الزام کف عرضه‌‌‌های هفتگی در بورس کالاست. از این رو دادوستد پلیمرهای بورس‌کالا از سمت حجم عرضه‌‌‌های فعلی تضعیف شده است که با وجود برداشته شدن سقف سهمیه‌‌‌های خرید بهین‌‌‌یاب برای عموم کالاهای این گروه، هنوز خبری از حمایت سمت عرضه از الگوی جدید مدیریت بازار به گوش نمی‌‌‌رسد.

پایین بودن میزان عرضه‌‌‌ها تنها داده کاهشی این بازار نبود. حجم تقاضا برای خرید مواد اولیه پلیمری نیز هفته گذشته کاهش محدودی را به ثبت رساند، به گونه‌‌‌ای که در هفته ماقبل به میزان 117‌هزار و 553 تن تقاضا وارد بازار شد که نسبت به هفته ماقبل از افت 28/ 2درصدی حکایت دارد. از آنجا که میزان تقاضای هفته گذشته پلیمرها هنوز هم با روزهای اوج این بازار فاصله قابل‌توجهی دارد، می‌توان دریافت رشد اخیر بهای ارز چنان قدرتمند نبوده است که بتواند زمینه‌‌‌ساز ورود تقاضای هیجانی به این بازار شود. از این رو حجم دادوستد محصولات پلیمری بورس‌کالا هفته گذشته تحت‌تاثیر دو عامل کاهشی، یعنی افت عرضه و تنزل تقاضا، به میزان 5‌درصد کمتر از هفته پایانی آبان‌‌‌ماه به ثبت رسید و 71‌هزار و 852تن از میزان عرضه‌‌‌ها که به معنی معامله نزدیک به 86‌درصد از حجم عرضه‌‌‌های پلیمرهاست، مورد دادوستد قرار گرفت.

رقابت بر سر قیمت محصولات پلیمری برای بخش زیادی از پلیمرها نزدیک به صفر بود، اما هنوز هم در سایر گریدهای این گروه از محصولات دیده شد. پلی‌اتیلن سنگین تزریقی در یکی از عرضه‌‌‌های خود بالاترین رقابت قیمتی را به ثبت رساند که 46‌درصد بیشتر از قیمت پایه خود مورد معامله قرار گرفت. سایر محصولات پلیمری، هفته گذشته کمتر از 25‌درصد رقابت داشتند.

  خوش‌یمنی آذرماه برای محصولات شیمیایی

عقبگرد نیروهای حیاتی معاملات محصولات شیمیایی که در هفته پایانی آبان‌ماه، سبب ثبت رکورد کمترین حجم معاملات این محصولات در بورس‌کالا طی سال‌جاری شد، هفته گذشته و با شروع آذرماه با رشد عرضه، تقاضا و حجم معاملات تا حد زیادی رفع شد؛ چرا که عرضه و تقاضای محصولات شیمیایی طی هفته گذشته افزایش محسوسی را تجربه کردند. به این ترتیب برخلاف پلیمرهای بورس‌کالا که معاملات بی‌‌‌رمقی را در ابتدای آذرماه سپری کردند، شروع این ماه برای مواد اولیه شیمیایی خوش‌یمن بود؛ به طوری که شاهد رشد حجم معاملات این گروه از محصولات در تالار فیزیکی بورس‌کالا بودیم. به عبارت دقیق‌‌‌تر، هفته گذشته به میزان 42‌هزار و 502تن انواع محصولات شیمیایی در بورس‌کالا عرضه شد که رشد 36/ 9درصدی را نسبت به هفته قبل از آن به ثبت رساند. در این گروه از محصولات پتروشیمیایی نیز حجم عرضه‌‌‌ها کمتر از متوسط عرضه‌‌‌های هفتگی نیمه ابتدایی سال‌جاری است. در برابر این میزان عرضه، تقاضای 35‌هزار و 706تنی برای خرید مواد اولیه شیمیایی در بورس‌کالا وارد شد که نسبت به هفته پایانی آبان‌ماه از رشد 15درصدی حکایت دارد. تقابل دو نیروی اصلی معاملات، یعنی رشد عرضه‌‌‌ها در کنار افزایش میزان تقاضا، حجم معاملات را به 30‌هزار و 148تن رساند که رشدی بالغ بر 17‌درصد را به همراه داشت.

نکته قابل‌توجه در معاملات هفته گذشته محصولات شیمیایی، ثبت رقابت قیمتی بسیار زیاد برای برخی از محصولات این گروه است که طی هفته گذشته با نرخی بیشتر از قیمت پایه خود مبادله شدند. صدرنشین بیشترین رقابت قیمتی این بازار در هفته گذشته اسیدنیتریک بود که به میزان 16/ 86‌درصد بالاتر از نرخ پایه خود مبادله شد. پس از آن کریستال‌ملامین قرار داشت که معامله دو عرضه از این محصول، رقابت قیمتی بالغ بر 45‌درصد را به ثبت رساند. با وجود این، هنوز هم بخش زیادی از گریدهای محصولات شیمیایی طی هفته گذشته با قیمت پایه و بدون رقابت قیمتی مورد معامله قرار گرفتند.