نخست اینکه آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) بر خلاف ماه گذشته که خواستار عرضه بیشتر اوپک شده بود و نگران کسری بازار، حالا با یک چرخش هشدار داده بازار ممکن است در سال آینده وارد مازاد عرضه شود. علاوه بر این، این موسسه برآورد تقاضای نفت برای نیمه دوم سال ۲۰۲۱ را ۵۵۰ هزار بشکه در روز کاهش داده و تقاضای کل سال را هم از ۴/ ۹۶میلیون بشکه روزانه به‌۲/ ۹۶میلیون بشکه رسانده چراکه معتقد است شیوع سویه دلتای کرونا در جهان منجر به‌کاهش عبور و مرور و به‌تبع آن مصرف می‌شود.

از سوی دیگر، اوپک و اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) به‌پیش‌بینی خود از تقاضای سال‌جاری دست نزدند و کماکان با وجود وضع شیوع کرونا در جهان و هشدار در این مورد، بر این باور هستند که تقاضای امسال به‌ترتیب ۶/ ۹۶میلیون و ۶/ ۹۷ میلیون بشکه روزانه خواهد بود. با این حال، چنین پیش‌بینی به‌معنای عدم‌نگرانی آنها نیست. اوپک گفته عرضه نفت خارج از این سازمان در سال آینده بیشتر از چیزی خواهد بود که پیش از این برآورد کرده بود و موسسه آمریکایی هم پیش‌بینی خود از تقاضای سال بعد را با یک کاهش به‌۲/ ۱۰۱میلیون بشکه رسانده است. با این همه، در روزهای گذشته آمریکا خواستار افزایش تولید اوپک و متحدانش شده زیرا قیمت بنزین در این کشور و همینطور تورم جهانی موجب نارضایتی‌اش شده است.

در گزارش اوپک، همچنین می‌بینیم که قیمت نفت سنگین ایران در ماه گذشته میلادی (جولای) با ۸/ ۱درصد افزایش به‌۷۲ دلار و ۹۸ سنت بر بشکه رسیده و تولید کشور هم با ۱۵ هزار بشکه در روز رشد به‌۲ میلیون و ۴۸۵ هزار بشکه رسید.

  تغییر موضع آژانس

آژانس بین‌المللی انرژی به‌دلیل اینکه پاندمی کرونا بر بزرگ‌ترین کشورهای مصرف‌کننده اثر منفی گذاشته، به‌شدت برآورد خود از تقاضای نفت برای ماه‌های باقی‌مانده سال‌جاری میلادی را پایین آورد و پیش‌بینی یک مازاد عرضه برای سال بعد کرد.

به‌گزارش بلومبرگ، این یک برگشت مشخص از موضع ماه گذشته این موسسه مستقر در پاریس است که آن زمان اوپک‌پلاس را با وجود ریسک متوقف‌کردن جهش قیمت نفت، تشویق به ‌بازکردن شیرهای تولید نفت کرده بود.

تحلیل آژانس همچنین با درخواست روز چهارشنبه ‌آمریکا به‌عنوان پرنفوذترین عضو این موسسه از اوپک و متحدانش درباره افزایش تولید سریع‌تر تناقض دارد. این موسسه در بخشی از گزارش خود آورده است: «بهبود فوری تولید از سوی اوپک‌پلاس مصادف است با رشد تقاضای کندتر و تولید بالاتر خارج از این اتحاد که پیش‌بینی‌ها از کمبود عرضه در کوتاه‌مدت یا ابرچرخه را از بین می‌برد.»

قیمت نفت در ماه‌جاری ۶ درصد کاهش یافت زیرا ویروس واگیردار دلتا موجب قرنطینه در چین و بخش‌هایی از کشورهای کلیدی مصرف‌‌کننده یعنی جایی‌که نرخ واکسیناسیون پایین است، شده است.

قیمت نفت برنت و وست‌تگزاس اینترمدییت دیروز ساعت ۱۶ به‌وقت تهران با کمتر از ۳۰ سنت کاهش به‌ترتیب ۱۳/ ۷۱و ۸۹/ ۶۸ دلار بر بشکه معامله شد.

به‌گفته آژانس، «رالی اخیر (قیمت نفت) قدرت خود را از دست داده زیرا نگرانی‌ها درباره اینکه جهش تعداد مبتلایان به ‌کووید-۱۹ به‌خاطر سویه دلتا ممکن است ریکاوری را دقیقا در زمانی که بشکه‌های بیشتری وارد بازار می‌شوند، از ریل خارج کند.»

ائتلاف ۲۳ عضوی اوپک‌پلاس ماه گذشته به‌توافق رسید که بقیه تولید نفت کنار گذاشته شده خود را به‌صورت ماهانه و گام به‌گام به‌بازار برگرداند که از آگوست ۴۰۰ هزار بشکه در روز به‌عرضه این گروه افزوده خواهد شد. با این حال، بشکه‌های اضافی نفت در زمانی نامطلوب در بازار به‌جریان افتاده‌اند.

آژانس گفته تقاضای جهانی نفت در ماه گذشته میلادی یک‌باره جهت عوض کرده و پس از آنکه در ماه ژوئن ۸/ ۳ میلیون بشکه در روز بالا رفته بود، در این ماه (جولای) ۱۲۰ هزار بشکه روزانه پایین آمد. بنابراین‌ این موسسه که نماینده کشورهای مصرف‌کننده است برآورد خود از تقاضای نفت در نیمه دوم سال را ۵۵۰ هزار بشکه در روز کاهش داد و گفته در سال ۲۰۲۱ تقاضای طلای سیاه ۲/ ۹۶ میلیون بشکه روزانه خواهد بود که حدود ۲۰۰ هزار بشکه کمتر از برآورد گزارش قبلی‌اش است.  با این وجود، آژانس همچنان بر این باور است که مصرف سوخت به‌رشد خود همزمان با ریکاوری اقتصادی ادامه خواهد داد و در فصل آخر ۲۰۲۱ به۹/ ۹۸میلیون بشکه در روز می‌رسد.

  چربش خوش‌بینی اوپک

به‌رغم نگرانی‌ها درباره شیوع ویروس کرونا دلتا که بر قیمت‌ها تاثیر گذاشته است، اوپک روز پنجشنبه ‌به‌ پیش‌بینی خود مبنی بر بهبود شدید تقاضای جهانی نفت در سال ۲۰۲۱ و رشد بیشتر در سال آینده پایبند ماند.

سازمان کشورهای صادرکننده نفت در گزارش ماهانه خود نیز پیش‌بینی خود از عرضه رقبا، از جمله تولیدکنندگان شیل ایالات‌متحده را در سال آینده افزایش داد‌ که این امر می‌تواند عامل اصلی تلاش این گروه و متحدانش برای ایجاد تعادل در بازار باشد. اوپک در این گزارش می‌گوید: «اقتصاد جهانی به‌بهبود خود ادامه می‌دهد... با این حال، چالش‌های متعددی باقی می‌ماند که می‌تواند به‌راحتی این حرکت را تضعیف کند. به‌ویژه‌، تحولات مربوط به‌کووید-۱۹ نیاز به‌نظارت دقیق دارد.»

به‌گفته اوپک، تقاضای نفت در سال ۲۰۲۱ با ۹۵/ ۵میلیون بشکه در روز افزایش یا ۶/ ۶ درصد رشد بدون تغییر نسبت به‌گزارش پیشین‌اش به ‌۶/ ۹۶میلیون بشکه در روز خواهد رسید. علاوه بر این، مصرف سوخت در سال بعد هم بدون تغییر ۲۸/ ۳ میلیون بشکه روزانه رشد خواهد کرد.

به‌نظر می‌رسد یکی از دلایلی که اوپک همچنان خوش‌بین مانده رشد اقتصاد جهانی است که از منظر این سازمان، نه‌آنطور که ماه گذشته پیش‌بینی کرده بود ۵/ ۵ درصد رشد خواهد کرد، بلکه ۶/ ۵ درصد رشد را در سال‌جاری به‌خود خواهد دید. با این حال، اوپک درباره «نااطمینانی‌های قابل‌ملاحظه» هشدار داد. اوپک به‌همین ترتیب، رشد اقتصادی سال بعد را هم به‌۲/ ۴درصد افزایش داد. وجه منفی گزارش اوپک درباره افزایش تولید از سوی کشورهای خارج از اوپک در سال آینده است که بالاتر از برآورد قبلی این سازمان برآورد شده است.

  رشد عرضه خارج از اوپک

گزارش تازه اوپک نشان‌دهنده تولید بالاتر اوپک در ماه گذشته و همینطور پیش‌بینی عرضه بیشتر از سوی رقبا از جمله تولیدکنندگان شیل آمریکا در سال ۲۰۲۲ است. به‌گزارش اوپک، تولید این سازمان در ماه گذشته ۶۴۰ هزار بشکه در روز بالا رفته و به ‌۶۶/ ۲۶میلیون بشکه روزانه رسید. این رشد به‌علت این اتفاق افتاد که بقیه کاهش عرضه داوطلبانه نفت عربستان به‌ بازار بازگشت.

این گزارش افزایش ۹/ ۲ میلیون بشکه‌ای در عرضه از سوی رقبای اوپک در سال ۲۰۲۲ را پیش‌بینی کرد که ۸۴۰ هزار بشکه بیشتر از برآورد قبلی است. این رشد تا حدودی به‌دلیل افزایش عرضه اعضای غیراوپکی اوپک‌پلاس و همینطور قیمت بالای نفت به‌عنوان مشوق سرمایه‌گذاری بیشتر رخ خواهد داد.

اوپک معتقد است که تولید شیل آمریکا در سال آینده ۵۶۰ هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت که ۶۰ هزار بشکه بیشتر از پیش‌بینی گذشته است. اوپک در این مورد گفت: «در ایالات‌متحد، شرکت‌های اپراتور نفتی در ۲۰۲۱-۲۰۲۰ بسیار منضبط بوده‌اند... با این وجود، تعداد دکل‌ها همچنان در حال افزایش است، چاه‌های بیشتری در حال فعالیت تولیدی به‌روش شکست هیدرولیکی هستند و خدمه بیشتری نیز مستقر می‌شوند، زیرا شرکت‌ها دوباره با جریان آزاد نقدینگی درگیر هستند.»

بشکه‌های اضافی رشد تقاضا برای نفت‌خام اوپک را در سال آینده محدود می‌کند. اوپک می‌بیند که جهان به ‌۶/ ۲۷میلیون بشکه در روز از اعضای خود نیاز دارد، که ۱/ ۱ میلیون بشکه در روز از ماه گذشته کاهش یافته است، اما هنوز از نظر تئوری اجازه تولید بیشتر اوپک را می‌دهد.

  پیش‌بینی موسسه آمریکایی

اداره اطلاعات انرژی آمریکا در آخرین گزارش ماهانه خود گفته تولید نفت آمریکا در سال ۲۰۲۱، ۱۶۰ هزار بشکه در روز کاهش خواهد یافت که کمتر از ۲۱۰ هزار بشکه تخمینی در گزارش قبلی‌اش بود.

بازیابی قیمت نفت از کف تاریخی موجب بهبود فعالیت‌های حفاری در میادین آمریکا شده است. تعداد دکل‌های حفاری فعال از آگوست سال قبل تاکنون بیش از دو‌برابر شده است. با این وجود، این اداره دولتی گفته تولید آمریکا در سال ۲۰۲۲ به‌طور متوسط ۶۵۰ هزار بشکه و نه ۷۵۰ هزار بشکه در روزی که قبلا پیش‌بینی کرده بود، رشد خواهد کرد و به‌۸/ ۱۱میلیون بشکه در روز می‌رسد.

از نظر EIA، مصرف نفت و سوخت‌های مایع در ۲۰۲۱ با ۳/ ۵ میلیون بشکه افزایش به‌۶/ ۹۷میلیون بشکه در روز خواهد رسید. با ‌این حال، سال بعد مصرف با اندکی کاهش نسبت به‌برآورد قبلی به ‌۲/ ۱۰۱میلیون بشکه در روز می‌رسد.