کاهش قیمت‌ها در بازارهای کالایی در جهان متوقف شده و شاهد یک هفته افزایشی برای اغلب بازارهای کالایی بودیم و نفت‌خام و شاخص‌های کالایی افزایشی شدند. در این بین، اما در بازار محصولات پتروشیمی شاهد آغاز جدی روند نزولی قیمت‌ها با محوریت بازار پلیمرها هستیم گویی تکانه اصلی افت نرخ در هفته گذشته برای این بازار رقم خورده است. البته روند افزایشی قیمت‌ها در بازارهای کالایی نیز شکننده ارزیابی می‌شود، ولی چهره بازار محصولات پتروشیمی در مقایسه با سایر بازارهای کالایی تفاوت جدی دارد.

کاهش تقاضای مصرفی افراد با احتمال افت محسوس خرده‌فروشی در بازار چین در کنار عقبگرد قیمت تمام‌شده در بازار محصولات پتروشیمی همگی ضدمحرک‌های قدرتمندی در این بازار به‌شمار می‌رود که ترسیم دورنمای این بازارها را با نگرانی همراه ساخته است. محدودیت تقاضا در بازار چین به معنی گسیل محموله‌ها به بازارهای جایگزین است که با کاهش قیمت تمام‌شده تولیدات، دورنمای نرخ را در هفته‌های آینده هدف قرار داده است آن‌هم در شرایطی که رقابت منفی بین تولیدکنندگان بزرگ از هم‌اکنون آغاز شده است تا در نرخ‌های فعلی شاید بتوانند حجم فروش خود را افزایش دهند. داده‌های واقعی در بازار چین چندان هم شفاف و در دسترس نیست، بنابراین غالب اظهارنظرها در این خصوص بیشتر جنبه گمانه‌زنی دارد تا تحلیل داده‌ها، پس موارد فوق را باید با احتساب یک ضریب خطای احتمالی مدنظر قرار داد.

نفت‌خام بعد از روزهایی بسیار سخت وارد یک هفته افزایشی شد و در پایان هفته شاهد رشد قیمت‌ها بودیم. بهای نفت‌خام سبک آمریکا در هفته گذشته با ۳/ ۳ درصد رشد روبه‌رو شد آن‌هم در شرایطی که بیش از یک درصد از رشد قیمت‌ها تنها در روز پایانی هفته گذشته میلادی به ثبت رسید. بهای نفت برنت نیز در هفته قبل افزایشی بود و رشدی بیش از ۵ درصد را تجربه کرد که یک رکورد صعودی جذاب به‌شمار می‌رود که ۷/ ۱ درصد از این رشد قیمت‌ها در روز جمعه به ثبت رسید.  البته این افزایش قیمت‌های برجسته هنوز نتوانسته است کابوس افت نرخ را از سر بازار نفت باز کند تا جایی که بهای نفت‌خام در مقایسه با مدت مشابه در ماه قبل از افت ۱۰ درصدی برخوردار شده که هنوز از روزهای سخت فعلی حکایت دارد. این درحالی است که بهای نفتا در طول یک هفته گذشته از رشد ۴/ ۲ درصدی برخوردار شد که یکی از کمترین رشد قیمت‌ها در بازار فرآورده‌ها به‌شمار می‌رود و در روز جمعه نیز کاهشی بود.افزایش بهای جهان نفت‌خام، اما بر شاخص‌های کالایی نیز اثرگذار بود و شاهد ثبت یک هفته افزایشی برای اغلب بازارهای جهانی مواد اولیه بودیم. شاخص CRB در طول هفته گذشته با رشد ۷/ ۱ درصدی همراه شد و شاخص GSCI رشد ۲درصدی داشت. این موارد اما هنوز برای تغییر فاز در بازارهای کالایی در مقایسه با هفته گذشته کافی نبوده است و هر دو شاخص در مقایسه با یک‌ماه قبل افت نرخ را نشان می‌دهند.

شاخص CRB در مقایسه با ماه قبل ۲/ ۵ درصد افت نرخ داشته و شاخص کالایی GSCI نیز کاهش ۴۵/ ۷ درصدی را در این بازه زمانی تجربه کرده است. این موارد نشان می‌دهد که اوضاع کلی در بازارهای کالایی در جهان با محوریت بهای نفت‌خام افزایشی است، ولی این رشد قیمت‌ها از پاشنه‌ آشیل قدرتمندی نیز برخوردار است. به‌عنوان مثال بازارهای فلزی روند رو به رشد قدرتمندی ندارد و اغلب فلزات پایه تکانه‌های قدرتمندی از رشد نرخ را تجربه نکرده است. قلع، آلومینیوم و روی افت نرخ داشته و حتی بهای مس نیز نیم‌گاهی به کاهش قیمت‌ها از خود نشان می‌دهد.در برابر داده‌های فوق باید به نوسان هزینه حمل‌ونقل نیز اشاره کرد که افت نرخ جدی را در یک‌ماه اخیر تجربه کرده، اگرچه اوضاع قیمتی در این بازار به کمک رشد بهای نفت‌خام و افزایش قیمت سوخت بهبود نسبی داشته است.

شاخص حمل‌ونقل دریایی بالتیک درای در یک‌ماه اخیر افت نرخ ۴۴ درصدی را تجربه کرده است که نشان می‌دهد محموله‌های چندانی در بازارهای جهانی برای حمل‌ونقل وجود ندارد و همین داده خود یک نگرانی برجسته به‌شمار می‌رود. این روند کلی نشان‌دهنده آن است که هم جذابیت حمل کاهش یافته و هم در اقصی‌نقاط جهان تقاضا برای خرید کاهش یافته است. بسیاری از شرکت‌های حمل‌ونقل تمایل چندانی به حمل کالاهای چینی و حضور تمام‌قد در بنادر چین از خود نشان نمی‌دهند که همین داده مشکلاتی را برای واحدهای تولیدی در این کشور به همراه داشته است.

 شاید کاهش عرضه مواد اولیه در بازار چین و برای تحویل در بنادر این کشور اثرگذاری برجسته و بزرگی به همراه نداشته باشد، ولی ضعف تحویل کالا به سایر نقاط جهان می‌تواند به افزایش جدی موجودی انبارها، کاهش حجم و جذابیت تولید و برتری جدی عرضه بر تقاضا در بازار داخلی این کشور را موجب شود. این موارد بیش از همه بر بازار مواد اولیه و محصولات مختلف در صنعت پتروشیمی چین اثرگذار خواهد شد، اگرچه تاکنون حجم تاثیر آن کمتر از حد انتظار بوده است، ولی گذشت زمان به رخدادهای جدیدی در این بازار مهم بین‌المللی منتهی خواهد شد.

در بازار محصولات پتروشیمی در جهان شاهد افت نرخ هستیم که شاید شتاب کاهش قیمت‌ها در این بازار خاص بعضا شدیدتر از بازارهای مشابه بوده است. به‌عنوان مثال و در بین بازار فرآورده‌های نفتی یا حامل‌های انرژی بیشترین افت هفتگی را در دو بازار نفتا و پروپان شاهد بودیم که حتی افت قیمت‌های هفتگی آنها از بازار نفت‌خام هم پیشی گرفته است. در یک هفته اخیر بهای نفتا در بازارهای جهانی با محوریت بازار شرق آسیا با ۵۸/ ۱۱درصد افت روبه‌رو شده و بهای پروپان نیز افت ۸/ ۱۱ درصدی را به خود اختصاص داده است. این دو سیگنال قیمتی به این معنا است که افت بهای جهانی نفت‌خام به تازگی اثرگذاری اصلی خود را بر این دو بازار یعنی بازار خوراک‌های اصلی در صنعت پتروشیمی در جهان برجای گذاشته است و هیچ بعید نیست که این روند کاهشی باز هم ادامه یابد. البته در روز پایانی هفته گذشته به‌رغم مثبت بودن اغلب بازارهای جهانی، بهای نفتا به‌عنوان مهم‌ترین خوراک مایع در صنایع پتروشیمی در جهان باز هم کاهشی بوده است که نشانه‌ای از ضعف واقعی تقاضا در این حوزه صنعتی است.

البته در لایه دوم خوراک‌ها در صنعت پتروشیمی اما افت قیمت‌ها بازهم پرشتاب بوده است که هم به معنی کاهش قیمت تمام‌شده تولید و هم به معنی افت واقعی تقاضا مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. اولفین‌ها در همین گروه جای می‌گیرند و افت قیمت‌ها را به وضوح ترسیم کرده است. بهای اتیلن در یک هفته اخیر در بازارهای شرق آسیا از رقمی نزدیک به ۳ درصد تا بیش از ۵/ ۷ درصد افت قیمت داشته است که سیگنال مهمی برای بازار پلی‌اتیلن‌ها در فاز عرضه و قیمت تمام‌شده آنها به‌شمار خواهد رفت.پروپیلن اما افت قیمت‌های شدیدتری داشت و در بازارهای چین و کره بیش از ۷ درصد از قیمت‌های خود را در یک هفته اخیر از دست داد. بوتادین نیز نزدیک به ۶ درصد افت نرخ را تجربه کرد. این موارد به خوبی نشان می‌دهد که تکانه اصلی افت قیمت‌ها در زنجیره تولید در صنعت پتروشیمی با محوریت زنجیره تولید پلی‌اولفین‌ها در حال خودنمایی است و لایه‌های بعدی نیز به مرور زمان اثرگذاری افت قیمت تمام‌شده را تجربه خواهند کرد.

اما کاهش تقاضا سیگنالی بسیار جدی در بازار پلیمرهاست و اگرچه هنوز اثرات افت تقاضای چین یا سایر کشورهای شرق آسیا را به خوبی شاهد نیستیم و آمارهای اعلامی هنوز داده‌های واقعی در بازارها را شفاف‌ نکرده است ولی کاهش نرخ را می‌توان به وضوح مشاهده کرد. در بازار پلیمرها یا سایر محصولات پتروشیمی در هفته گذشته رشد قیمت‌ها نادر بود ولی در برابر آن اغلب گریدهای پلیمری افت نرخ جدی را تجربه کردند و اگر روند اثرگذاری بهای انواع خوراک‌ها در صنعت پتروشیمی بر بازار پلیمرها نیز اثرگذاری جدی‌تری داشته باشد باید منتظر افت بیشتر قیمت‌ها باشیم. البته درخصوص واقعیت‌های تقاضا نمی‌توان اظهارنظر قاطعی داشت آن‌هم در شرایطی که تعداد تلفات ویروس کرونا که هم‌اکنون از آن با عنوان کووید۱۹ نام برده می‌شود درحال افزایش بوده و قربانیان آن نیز از هزار و ۵۰۰ نفر فراتر رفته است. در کنار آن تعداد مبتلایان نیز درحال رشد است و دورنمای نامشخصی را در برابر مردم و حجم تقاضای افراد برجای گذاشته است. به گزارش رویترز؛ معاون وزیر امورخارجه چین عنوان کرد: تاثیر اپیدمی کرونا بر اقتصاد چین کوتاه مدت و موقتی خواهد بود. وقتی کرونا به پایان برسد، تقاضای سرکوب شده مصرف‌کننده به‌سرعت آزاد خواهد شد و اقتصاد چین دوباره با قدرت بازخواهد گشت. این اظهارنظر در کنار تزریق کلان نقدینگی به بازار سهام چین تاکنون حمایت‌های خوبی از اقتصاد این کشور داشته است ولی در شرایطی که هنوز اطلاعات دقیق و درستی از این بازار در دسترس نیست و حتی نمی‌دانیم که میزان تقاضا در این کشور چه میزان است و به چه میزانی خواهد رسید، نمی‌توان در این‌خصوص اظهارنظر قاطعی داشت.

ذهنیت کلی در بازار پلیمرها احتمال افت قیمت‌ها را در بر داشته و می‌تواند جریان کاهشی نرخ که فراگیری آن به تازگی آغاز شده را استمرار بخشد یعنی بازار پلیمرها در جهان هنوز مستعد افت قیمت‌های بیشتری است و نمی‌توان یک کف قیمتی خاص را برای این بازار ترسیم کرد. این موارد درحالی است که شاهد جرقه‌های جدی رشد بهای نفت‌خام در بازارهای جهانی هستیم و اگر بهای نفت هم به یک روال کاهشی جدید وارد شود، اوضاع متفاوت خواهد بود. تاکنون شرایط فعلی بر بسیاری از بازارهای مصرف پلیمرها در جهان اثر گذاشته است و این روند حداقل در کوتاه‌مدت ادامه خواهد داشت. البته باید به یک نکته دیگر هم اشاره کرد و آن کاهش جذابیت ورود کشتی‌های جدید یا عرضه‌ پلیمرها به بازار چین است. این داده می‌تواند بازارهای دیگر را با رقابت برای فروش بالاتری همراه سازد و به افزایش هجوم عرضه به بازارهای بالفعل منجر خواهد شد.

این سیگنال در نهایت کاهش قیمت‌های پیشنهادی را رقم خواهد زد و از آن مهم‌تر با رشد عرضه یک کالا در کنار کاهش قیمت تمام‌شده آن با فرض افت قیمت خوراک، قیمت‌های پیشنهادی برای هفته‌ها و شاید ماه آینده بازهم کاهش می‌یابد که سیگنال اثرگذار و مهمی برای کاهش قیمت‌های پیش‌رو به‌شمار می‌رود. این جریان‌های قیمتی را باید جدی گرفت آن‌هم در شرایطی که انتظار داریم کاهش حجم خرده‌فروشی در بازار چین بیش از سایر بازارهای کالایی بر بازار پلیمرها اثرگذار باشد.

منبع: دنیای اقتصاد