این شرایط در زمان باقی‌مانده تا روزهای انتهایی سال به معنی آغاز فاز تولید برای فروش محصولات نهایی در روزهای پایانی سال است که به معنی تحریک واقعی تقاضای موثر و رشد تولید در صنایع تکمیلی خواهد بود گویی بازار در حال پوست‌اندازی است.

 معاملات پر‌حجم پلیمرها

رشد قیمت‌ها در بازار آزاد در کنار کاهش قیمت‌های پایه در بورس کالا موجب شد تا بازار پلیمرهای بورس کالا تاکنون دو روز جذاب را پشت سر بگذارند و معاملات پرحجمی به ثبت رسید. روز گذشته شاهد عرضه بیش از ۴۷ هزار تن انواع پلیمرها در بورس کالا بودیم که در برابر این حجم از عرضه، نزدیک به ۴۹ هزار تن تقاضا به ثبت رسید که در نهایت تا اواخر معاملات در تالار فیزیکی، نزدیک به ۳۲ هزار تن از انواع پلیمرها مورد معامله قرار گرفت که یک رقم جذاب و البته مهم به شمار می‌رود که به نسبت چند هفته اخیر، بیشترین حجم معاملات روزانه پلیمرها را نشان می‌دهد. معاملات روز گذشته موجب شد حجم کل داد‌و‌ستد پلیمرها در هفته جاری به رقمی بیش از ۵۷ هزار تن برسد که به معنی ثبت بیشترین معامله در ۱۴ هفته اخیر است. همین سیگنال خود به معنی تغییر فاز جدی بازار پلیمرها در فاز معاملات محسوب شده و خود سیگنالی مهم برای حمایت از صنایع تکمیلی پلیمری در بازار داخلی است. انتظار برای افزایش تقاضای مؤثر برای محصولات نهایی در روزهای پایانی سال اگرچه مهم‌ترین دلیل برای رشد حجم معاملات به شمار می‌رود ولی در کنار آن کاهش قیمت‌های پایه و افت محسوس موجودی انبارها را هم باید در نظر گرفت که البته به جرقه‌های مهمی از رشد نرخ در بازار داخلی هم منجر شد. این در حالی است که برای هفته جاری حجم عرضه‌ها بیش از ۷۸ هزار تن بود که به نسبت عرضه‌های موجود در بالاترین سطح هفتگی از هفته منتهی به ۱۳ اردیبهشت‌ماه سال جاری تاکنون است. البته هنوز باید آمار معاملات روز جاری را هم به آمارهای موجود اضافه کرد تا برآوردی دقیق از اوضاع به دست آید ولی همین معاملات ثبت شده تاکنون به معنی تغییر فاز جدی بازار پلیمرهاست که می‌تواند چهره‌ای جدید از بازار را رقم بزند که البته چهره واقعی بازار را هم از زاویه‌ای دیگر نشان می‌دهد و البته امیدواری‌های تازه‌ای هم به بازار ارائه کرده است.

عرضه‌های گسترده در هفته گذشته که با عدم توجه جدی خریداران روبه‌رو شده بود این احتمال را مطرح کرد که حجم عرضه‌ها برای هفته جاری هم در بورس کالا بالا باقی بماند بنابراین در صورت وجود تقاضا می‌توان به معاملات این بازار با نظر خوش‌بینی نگریست. این شرایط کلی به معنی وجود زمینه‌های کافی برای رشد حجم معاملات بود که این ذهنیت تاکنون محقق شده است ولی واقعیت‌های این بازار را باید در پایان هفته جاری رصد کرد، زیرا در آن زمان اطلاعات کافی در دسترس خواهد بود.

البته کاهش قیمت‌های پایه در بورس کالا خود مهم‌ترین‌ محرک برای افزایش حجم معاملات در بورس کالا برای هفته جاری است و این سیگنال تاکنون به خوبی ایفای نقش کرده است. البته در مورد عرضه‌ها باید اندکی واقع‌بین بود، زیرا برخی از گریدهای خاص با فراز و فرود عرضه روبه‌رو هستند ولی در کل این بازار با عرضه‌های نسبتا مطلوبی روبه‌رو بوده است. به‌عنوان مثال روز گذشته ۷۶ عرضه مختلف پلیمری در بورس کالا به ثبت رسید که خود معرف اصلی بالابودن نسبی حجم عرضه‌ها در این بازار بوده است. به‌عنوان یک مثال مشخص دیروز ۲/ ۵ درصد عرضه‌ها به نسبت هفته قبل افزایش داشته که خود یک رشد مهم را نشان می‌دهد، زیرا عرضه‌های هفته قبل هم شرایط خوبی را سپری کرده بود.

البته رقابت برای خرید در هفته جاری در بورس کالا افزایش یافته است که البته دلیل اصلی آن را باید در نزدیکی قیمت‌های بورس و بازار در روزهای قبل و سپس افزایش نرخ در بازار داخلی جست‌وجو کرد که به معنی پتانسیل خرید با قیمت بالاتر و دقیق‌تر افزایش جذابیت خرید و توجیه‌پذیری آن برای واسطه‌گری و سفته‌بازی است. از سوی دیگر باید گفت قیمت‌ دلار نیمایی مورد محاسبه در نرخ‌های موجود در بورس کالا ۸ هزار و ۵۸۴ تومان است ولی در لحظه تنظیم این گزارش قیمت متوسط هفتگی خرید دلار نیمایی نزدیک به ۸ هزار و ۹۰۰ تومان است که ناخودآگاه محرکی برای رشد قیمت‌ها برای هفته آینده خواهد بود اگرچه نرخ‌های جهانی هم باید مورد محاسبه قرار گرفته و در نهایت اعلام رسمی قیمت‌های پایه در هفته گذشته است که داده‌ها را شفاف‌سازی خواهد کرد.در هر حال اهالی بازار قیمت‌های ابتدای هفته جاری در بازار داخلی و نرخ‌های موجود در بورس کالا را به‌عنوان یک موقعیت به شمار آوردند و تلاش کردند از همین نرخ‌ها بهره ببرند تا در نهایت بتوانند در فاز تولید شرایط بهتری داشته باشند.

  رشد خوش‌یمن قیمت‌ها

بهای پلیمرها برای دومین روز پیاپی در بازار آزاد در مسیر رشد قرار داشت؛ آن هم در وضعیتی که شتاب افزایش نرخ و گستردگی آن در روز گذشته از روز دوشنبه بیشتر بود. این شرایط به معنی نمود سریع‌تر برتری تقاضا بر عرضه‌هاست که از بهبود نسبی در صنایع تکمیلی حکایت دارد. در روزهای گذشته این دو سیگنال یعنی پتانسیل رشد قیمت‌ها در بازار آزاد در کنار کاهش قیمت‌های پایه در بورس کالا را مورد بررسی قرار دادیم؛ ولی در نهایت جریان غالب در بازار هم‌اکنون افزایشی شده است که این افزایش نرخ را می‌توان جذاب و خوش‌یمن به شمار آورد.

در گزارش‌های قبلی از پتانسیل رشد قیمت‌ها در بازار آزاد به‌دلیل رشد تقاضا و پایین بودن موجودی انبارها یاد کردیم و عنوان شد که در روزهای باقی‌مانده تا پایان سال، زمان افزایش تقاضای مواد اولیه فرا‌می‌رسد؛ ولی جنس چندانی برای تغذیه بازار در انبارها وجود نداشته و نظارتی شدن بازار هم این شرایط را تسریع می‌کند. به‌صورت دقیق‌تر پتانسیل رشد قیمت‌ها در بازار آزاد وجود داشت؛ آن‌هم در شرایطی که قیمت‌های پایه در بورس کالا کاهشی شده و حجم عرضه‌ها به‌صورت کلی و به نسبت بالاست. در کل رشد قیمت‌ها در روزهای اخیر را می‌توان خوش‌یمن به شمار آورد؛ زیرا هم از رشد واقعی تقاضا در بازار آزاد حکایت داشته و هم محرک مهمی برای رشد حجم معاملات در بورس کالاست. به‌صورت دقیق‌‌تر شرایط برای حمایتی بنیادین در این بازار فراهم شده است که مهم‌ترین‌ ویژگی‌ آن افزایش حجم تولید در صنایع تکمیلی است. تجمیع این موارد در کل سیگنالی مثبت برای کل بازار به شمار می‌رود؛ اگرچه رشد قیمت‌ها به خودی خود برای برخی از فعالان برجسته در بازار چندان هم جذاب نیست، ولی از افزایش حجم معاملات در روزهای اخیر نمی‌توان غافل شد و این داده را نادیده گرفت.

در هر حال بازار در روزهای اخیر و احتمالا روزهای آینده از این سیگنال‌ها تاثیر می‌پذیرد؛ پایین بودن موجودی انبارها، مشکلاتی در فاز توزیع مویرگی کالا در بازار آزاد که با نظارتی شدن بازار آغاز شده و تاکنون ادامه یافته است، افزایش گام‌به‌گام تقاضا که این رشد قیمتی اولین سیگنال واقعی از تقویت تقاضای مؤثر در بازار داخلی به شمار می‌رود، کاهش قیمت‌های پایه در بورس کالا در کنار رشد قیمت‌ها در بازار آزاد که پتانسیل افزایش حجم معاملات را در‌بر‌دارد و البته می‌تواند برای روزهای آینده باز هم محرکی برای حمایت از حجم معاملات در بورس کالا باشد، احتمال رشد قیمت دلار نیمایی به نسبت متوسط هفته گذشته که خود سیگنالی برای افزایش نرخ در بازار داخلی است و همچنین بیم و امید از آغاز یک روند افزایشی در بازار داخلی با رشد حجم تقاضا که به معنی تغییر فاز بازار از رکود به رونقی شکننده خواهد بود؛ همگی سیگنال‌هایی هستند که اگر محقق شوند چهره جدیدی از بازار را شاهد خواهیم بود؛ ولی برای رمزگشایی از آینده بازار به سیگنال‌های بیشتری نیاز داریم. تنها بر پایه داده‌های ذکر‌شده باید گفت که پتانسیل رشد قیمت دلار در نرخ‌های مورد محاسبه پلیمرها برای هفته آینده در بورس کالا وجود دارد؛ اگرچه قیمت‌های جهانی هم در این نوسان نرخ تاثیرگذار خواهند بود و در مورد تجمیع این داده‌ها نمی‌توان هم‌اکنون اظهارنظر قاطعی داشت.به هر حال اگر نرخ‌های پایه برای هفته آینده ثابت باشد یا نوسان نرخ محدودی داشته باشد بازار مستعد تداوم رشد قیمت‌هاست؛ آن‌هم در شرایطی که تکانه‌های قیمتی آغاز شده و امروز می‌توان تشخیص داد که آیا این روند باز هم ادامه دارد یا خیر.

  افزایش تعامل صنایع بالادستی و پایین‌دستی در دستور کار وزارت صمت

در این بین معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت که روز گذشته با تشکل‌های صنایع پایین‌دستی نشست مشترکی را برگزار کرده بود تعامل موثر صنایع بالادستی و پایین‌دستی پتروشیمی را در افزایش تولید صنایع پایین‌دستی موثر دانست و گفت این تعامل زمینه افزایش صادرات با ارزش افزوده بیشتر را فراهم خواهد کرد.فرشاد مقیمی با اشاره به افزایش همکاری مشترک این وزارتخانه با انجمن‌ها و تشکل‌های تخصصی خاطرنشان کرد: تشکل‌های خصوصی به‌عنوان بازوهای‌ مشورتی در شناسایی و پایش وضعیت صنایع نقش تعیین‌کننده‌ای دارند.مقیمی در ادامه بر افزایش تعامل صنایع پایین‌دستی و بالادستی تاکید‌کرد و گفت: صنایع پایین‌دستی پتانسیل جذب محصولات پتروشیمی را برای افزایش ظرفیت تولید دارند. بنابراین بهتر است بخشی از صادرات محصولات پتروشیمی در حوزه صنایع پایین‌دستی مصرف شود و این محصولات با ارزش افزوده بیشتری به کشورهای خارجی صادر شود.

وی با تاکید بر عرضه مناسب محصولات پتروشیمی در بورس و تامین مواد اولیه مورد نیاز صنایع پایین‌دستی به ویژه صنعت پلیمری کشور تصریح کرد: اتحادیه‌ها با همکاری سازمان صنعت، معدن وتجارت استانی می‌توانند در شناسایی و پایش واحدهای صنعتی فعال کمک شایانی کنند.به گفته معاون وزیر صنعت، معدن وتجارت با پایش واحدهای صنعتی و شناسایی میزان تولید و مواد اولیه مورد نیاز این صنعت می‌توان تمهیداتی برای تامین مواد اولیه مورد نیاز هر واحد صنعتی براساس میزان مصرف واقعی در نظر گرفت.مقیمی در ادامه میزان تولید مواد پلیمری پتروشیمی در سال گذشته را ۷/ ۶میلیون تن اعلام کرد و گفت: از این میزان ۵/ ۳ میلیون تن در داخل کشور مصرف شده و مابقی نیز صادر شده است.معاون وزیر صنعت همچنین میزان تولید محصولات پلیمری پتروشیمی در ۹ ماه سال جاری را ۵میلیون تن اعلام کرد.

وی در بخش دیگری از سخنانش درباره نظام رگولاتوری (تنظیم‌گر بخشی) در صنعت پتروشیمی خاطر‌نشان کرد:در شرایط فعلی رفع دغدغه‌های این بخش به ویژه تامین مواد اولیه پیگیری خواهد شد؛ اما برای بهبود وضعیت این صنعت به‌صورت دائمی، ضرورت ایجاد نظام رگولاتوری در این بخش احساس می‌شود که باید از سوی تشکل‌های صنعتی راهکارهای اجرایی به‌صورت کارشناسی ارائه و با همکاری اتاق بازرگانی مورد بررسی قرار گیرد.مقیمی در پایان بر تشکیل جلسات مستمر با تشکل‌های این بخش تاکید کرد و گفت: در این نشست‌ها علاوه بر بهره‌مندی از تجربیات و توانمندی‌های‌ انجمن‌های تخصصی، دغدغه‌های صنایع شناسایی و این موضوع در سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌سازی‌ها منعکس خواهد شد که به بهبود وضعیت صنعت کمک خواهد کرد.

گفتنی است در این نشست تخصصی که با حضور تشکل‌های صنایع پایین‌دستی پتروشیمی، فولاد و برق الکترونیک و... برگزار شد به موضوعاتی نظیر قیمت خوراک پتروشیمی، حقوق ورودی واردات مواد مورد نیاز صنایع پایین‌دستی، عرضه مناسب مواد پتروشیمی در بورس، توسعه صادرات و... پرداخته و تصمیماتی برای بهبود وضعیت صنایع پلیمری اتخاذ شد.در پایان می‌توان این‌گونه عنوان کرد که بخش خصوصی با محوریت اتاق بازرگانی مدتی است که برای بررسی دقیق‌تر اوضاع بازار مواد اولیه و شرایط تولید در صنایع تکمیلی دست به کار شده و بررسی‌های آنها از نیاز به حمایت جدی از زنجیره ارزش، کاهش خام فروشی و توجه به صنایع تکمیلی حکایت دارد. برنامه‌ریزی برای تهیه یک بسته پیشنهادی از رویکردها و استراتژی‌های توسعه مبتنی بر زنجیره تولید یکی از این موارد است که در آینده به بحث و بررسی دقیق‌تر آن می‌پردازیم. همین واقعیت که ذات و اهمیت زنجیره ارزش در تولید و اشتغال‌زایی مورد توجه نهادها و تشکل‌ها قرار گرفته است خود موفقیت بزرگی است که هم‌اکنون در مراحل تکمیل و تقویت قرار گرفته است.

منبع: دنیای اقتصاد